Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hồng Phúc - Bác sĩ Nội tổng quát - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
Ngày nay bệnh than là bệnh hiếm gặp, tuy nhiên bệnh than là một bệnh truyền nhiễm lây lan cao do khả năng tồn tại vài chục năm trong lòng đất ảnh hưởng chủ yếu đến động vật như trâu bò ngựa, dê. Tuy nhiên bệnh có thể truyền sang người do tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh gây bệnh rất nặng có thể tử vong.
1. Tìm hiểu về bệnh than
- Là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính thường làm tổn thương da, hiếm khi gây tổn thương miệng họng, đường hô hấp dưới, trung thất hoặc bộ máy tiêu hóa.
- Nguyên nhân gây ra bệnh than là do vi khuẩn Bacillus anthracis. Đặc điểm của vi khuẩn này là một trực khuẩn có hình que, tồn tại dưới dạng bào tử có sức đề kháng tốt tồn tại trong đất hoặc động vật hàng chục năm có khả năng chống chọi được với môi trường khắc nghiệt, chỉ bị tiêu diệt khi đun sôi 100 độ C trong 30 phút.
- Ổ chứa là động vật, thông thường là động vật ăn cỏ cả gồm động vật hoang dã, gia súc như trâu, bò, lợn, dê,... làm lan truyền trong máu và tồn tại lâu ngay cả khi động vật đó chết vẫn còn khả năng gây bệnh đặc biệt gây bệnh cho người
Bệnh than lây truyền qua những con đường nào?
- Bệnh than lây truyền bệnh từ động vật sang người qua vùng da người bị tổn thương như vết xây xát tiếp xúc trực tiếp với các mô của động vật ăn cỏ như qua lông, da, xương,..
- Nuốt phải khuẩn than do ăn phải thức ăn có chứa vi khuẩn nấu không chín cũng làm lây truyền bệnh than.
- Lây trực tiếp qua đường hô hấp do hít phải bào tử vi khuẩn than như trong công nghiệp chế biến da, len, xương
- Chẩn đoán xác định bệnh than bằng cách tìm thấy trực khuẩn gây bệnh từ máu, nốt loét hoặc chất tiết trong tiêu bản nhuộm trực tiếp, nuôi cấy. xét nghiệm huyết thanh học.
- Sử dụng kháng sinh là penicilline hoặc tetracylin để điều trị bệnh than.
2. Triệu chứng lâm sàng của bệnh than
Bệnh than gây ra những thể bệnh khác nhau tại các vị trí khác nhau, cụ thể:
- Ở thể da, vùng da bị nhiễm trùng xuất hiện ngứa, sau đó nổi sần, mụn nước, sau đó khoảng 2 - 4 ngày sau phát triển thành nốt loét có màu đen kèm theo có phù mức độ từ nhẹ đến nặng. Vị trí thường gặp là đầu, cánh tay và bàn tay. Nếu không được điều trị kịp thời có thể lan tới các hạch bạch huyết vùng rồi vào máu gây nhiễm trùng huyết hoặc tổn thương não.
- Thể phổi. Bệnh than thể phổi có biểu hiện cấp tính như nhiễm đường hô hấp trên. Bệnh thường diễn biến nặng nề sốt và sốc sau 3-5 ngày và sau đó là tử vong.
- Thể ruột. Bệnh than thể ruột hiếm gặp và khó phát hiện. Đau bụng dữ dội kèm theo sốt, nhiễm khuẩn huyết và kết thúc bằng tử vong.
Trong đó bệnh than là thể da dễ điều trị nhất, thể hô hấp thông thường diễn biến rất nhanh, nặng thường dẫn tới suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn nhiễm độc có thể tử vong. Thể dạ dày ruột khó điều trị hơn có thể dẫn đến mất nước điện giải, mất máu, nhiễm khuẩn huyết, thủng ruột.
3. Các biện pháp phòng chống, dịch
3.1 Đối với gia súc
- Sát khuẩn tẩy uế môi trường đồng thời tiệt khuẩn những chất tiết thải ra từ bệnh nhân và các đồ vật bị nhiễm. Tẩy uế nơi có xác chết và chất thải của gia súc theo đúng quy định.
- Xác súc vật bắt buộc phải được phủ lớp vôi bột trước khi chôn.
- Các thức ăn khác có nguồn gốc động vật cần cẩn thận làm sạch sẽ trước khi chế biến.
- Không bán da, không ăn thịt của những súc vật nhiễm bệnh than vì có thể lây bệnh qua đường ăn uống.
- Điều trị súc vật nghi ngờ bằng penicillin hoặc tetracyclin.
- Kiểm tra nước thải và chất thải từ các nhà máy chế biến súc vật có thể bị nhiễm bệnh
3.2 Đối với công nghiệp
- Giữ gìn vệ sinh. Tuyên truyền, giáo dục giữ gìn vệ sinh cá nhân khi tiếp xúc với các đồ vật bị nhiễm khuẩn có khả năng bị lây truyền bệnh than.
- Đảm bảo thông gió tốt ở những ngành công nghiệp có nguy cơ lây bệnh than.
- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe thường kỳ cho công nhân với sự chăm sóc y tế kịp thời đối với những chỗ da bị tổn thương nghi nhiễm khuẩn.
- Khu công nghiệp nên có quần áo bảo hộ lao động, nhà tắm sạch sẽ để tắm giặt và thay quần áo sau khi làm việc.
3.3 Đối với người nghi ngờ mắc bệnh
- Thu dung, cách ly điều trị bệnh nhân. Thực hiện giám sát những chất thải trong thời gian bệnh nhân bị bệnh.
- Dự phòng cho đối tượng có nguy cơ bằng tiêm phòng và thường xuyên tiêm nhắc lại hàng năm cho tất cả súc vật có nguy cơ mắc bệnh.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
