Bán tắc ruột sau phẫu thuật là một vấn đề phổ biến mà người bệnh thường gặp sau khi trải qua các ca phẫu thuật ổ bụng, đặc biệt là trong trường hợp phẫu thuật viêm ruột thừa. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể gồm dính ruột, dây chằng bị xoắn, suy giảm chức năng động ruột hoặc dị vật còn lại trong bụng.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Bán tắc ruột là gì?
Tắc ruột là trạng thái bệnh lý mà chất lưu thông trong ruột bị bế tắc và không thể thoát ra khỏi cơ thể. Sự bế tắc có thể xảy ra tại một hoặc nhiều vị trí và bán tắc ruột là tình trạng tắc xảy ra không hoàn toàn.
Tắc ruột hoặc bán tắc ruột sau phẫu thuật là một tình trạng phổ biến ở những bệnh nhân đã trải qua ca phẫu thuật ổ bụng, đặc biệt là phẫu thuật viêm ruột thừa. Nguyên nhân của tình trạng này thường là do dính ruột hoặc suy giảm chức năng động ruột.
2. Tắc ruột sau mổ vẫn có thể xảy ra sớm như thế nào?
Biến chứng tắc ruột và bán tắc ruột sau phẫu thuật có thể diễn ra sớm, chỉ vài ngày sau ca mổ hoặc có thể xảy ra muộn sau một khoảng thời gian dài, thậm chí hàng năm sau ca phẫu thuật.
Trong trường hợp bệnh nhân bị tắc ruột được phát hiện sớm trong viện, đôi khi chỉ cần đặt ống thông dạ dày hút để ruột xẹp và truyền dịch là đủ để bệnh nhân hồi phục mà không cần can thiệp phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu tắc ruột được phát hiện muộn và không điều trị kịp thời, nguy cơ phát sinh biến chứng sẽ tăng cao.
3. Nguyên nhân gây bán tắc ruột sau mổ
Tắc ruột hoặc bán tắc ruột chủ yếu do tổn thương xảy ra trong quá trình phẫu thuật. Các tổn thương này làm cho các mô ở thành bụng, phúc mạc hay ruột bị tổn thương, dẫn đến hình thành các mô sẹo hoặc dây chằng khi liền sẹo. Những mô sẹo này làm cho ruột bị mắc kẹt và xoắn lại, gây ra tình trạng tắc ruột.
Ngoài ra, các dị vật như thức ăn hoặc chỉ phẫu thuật rơi vào trong ổ bụng cũng có thể dần hình thành thành các xơ dính, dẫn đến tình trạng tắc ruột.
Một nguyên nhân khác có thể gây ra tắc ruột là do quai ruột bị suy giảm chức năng sau phẫu thuật, khiến chúng bị liệt cơ năng và không hoạt động đúng cách. Khi bị xoắn hoặc dính, quai ruột sẽ tiếp tục nằm chờ, đến khi thuận lợi để gây tắc ruột sau này.
4. Dấu hiệu cảnh báo khi bán tắc ruột sau mổ xảy ra
Sau khi trải qua phẫu thuật ổ bụng nếu người bệnh cảm thấy có bất kỳ dấu hiệu sau đây, nên ngay lập tức nghĩ đến khả năng bị tắc ruột hoặc bán tắc ruột sau mổ và thông báo cho bác sĩ:
- Đau bụng kéo dài, đôi khi đau từng cơn, thay đổi từ đau nhẹ đến đau nặng và lại tái phát.
- Buồn nôn hoặc nôn mửa, chướng bụng.
- Không thể đi tiêu.
- Mất dịch cơ thể gây mệt mỏi, thậm chí truỵ mạch.
Nếu bệnh nhân trải qua đau bụng dữ dội, vã mồ hôi, cảm thấy chóng mặt, da nhợt và có dấu hiệu đi ngoài ra máu, có thể đang gặp phải tình trạng xoắn ruột hoại tử và cần được cấp cứu ngay lập tức.
5. Chẩn đoán và điều trị bán tắc ruột
Chẩn đoán và điều trị bệnh bán tắc ruột thường bắt đầu bằng việc thăm khám lâm sàng. Sau khi xác định đúng các triệu chứng, bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, CT scan, MRI và siêu âm.
Các phương pháp điều trị khác nhau được áp dụng tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh. Đối với trường hợp nhẹ, điều trị nội khoa sẽ được áp dụng: bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và sử dụng hậu môn nhân tạo để giảm tắc nghẽn ruột.
Trong khi đó, trong trường hợp cần cấp cứu hoặc nặng hơn, phẫu thuật là lựa chọn phổ biến để giải quyết tình trạng này, bao gồm loại bỏ tắc nghẽn, tách ruột và gỡ xoắn.
6. Chế độ ăn uống và vận động đề phòng bán tắc ruột sau mổ
Bản tắc ruột sau phẫu thuật có mối liên quan đến chế độ ăn uống và hoạt động vận động sau mổ của bệnh nhân. Trong giai đoạn sức khỏe bắt đầu dần phục hồi, vận động sớm là rất quan trọng để tránh tình trạng ruột ì và nguy cơ dính lại. Bệnh nhân nên cố gắng ngồi dậy và vận động quanh giường ngay từ ngày thứ 2 sau mổ để kích thích sự lưu thông trong ruột. khôi phục nhu động ruột.
Sau khi xuất viện, bệnh nhân cần tiếp tục vận động theo phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình, bao gồm việc đi bộ hàng ngày để tăng cường sức khỏe để cải thiện hoạt động ruột. Người bệnh cũng nên chú ý đến chế độ ăn uống, tránh thức ăn có chất xơ, cứng và hoa quả chứa nhiều chất tanin vì các chất có thể kết dính lại với nhau, tạo thành khối thức ăn gây tắc ruột sau mổ.
Tóm lại, bệnh nhân cần chú ý đến các dấu hiệu và chăm sóc sức khỏe của mình để giảm nguy cơ tái phát của bán tắc ruột sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
