Thuốc Xanax XR có thành phần chính là Alprazolam, được sử dụng trong điều trị chứng rối loạn hoảng sợ, có hoặc không có chứng sợ đám đông. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về công dụng, cách dùng thuốc Xanax XR hiệu quả qua bài viết dưới đây.
1. Thuốc Xanax XR là gì?
Thuốc Xanax XR là một loại thuốc kê theo toa của bác sĩ hoặc dược sĩ. Thuốc có chứa hoạt chất Alprazolam, một chất tương tự Triazolo thuộc nhóm 1,4 Benzodiazepine của các hợp chất hoạt động trên hệ thần kinh trung ương. Xanax XR được sử dụng để điều trị chứng rối loạn hoảng sợ, có hoặc không có chứng sợ đám đông hoặc tình huống có thể gây hoảng sợ, bất lự, bối rối (chứng sợ khoảng trống).
Thuốc Xanax XR được bào chế dưới dạng viên nén:
- Xanax XR 0.5 mg: viên nén hình ngũ giác, màu trắng, có khắc chữ "X" ở một mặt và "0,5" ở mặt còn lại.
- Xanax XR 1 mg: viên nén hình vuông, màu vàng, khắc chữ "X" ở một mặt và "1" ở mặt kia.
- Xanax XR 2 mg: viên nén hình tròn, màu xanh, khắc chữ "X" ở một mặt và "2" ở mặt còn lại.
- Xanax XR 3 mg: viên nén hình tam giác, màu xanh lá cây, có khắc chữ "X" ở một mặt và "3" ở mặt còn lại.
2. Công dụng của thuốc Xanax XR
Thuốc Xanax XR được chỉ định để điều trị chứng rối loạn hoảng sợ có hoặc không có chứng sợ đám đông.
Các triệu chứng rối loạn hoảng sợ (DSM-IV) bao gồm: đánh trống ngực, đập thình thịch tim hoặc nhịp tim tăng nhanh; toát mồ hôi, run; cảm giác nghẹt thở, đau hoặc khó chịu ở ngực; buồn nôn hoặc đau bụng; cảm thấy chóng mặt, lảo đảo, lâng lâng hoặc ngất xỉu; phi thực tế hóa (cảm giác không thực tế) hoặc phi cá nhân hóa (tách rời khỏi chính mình); sợ mất kiểm soát, sợ chết, dị cảm (cảm giác tê hoặc ngứa ran); ớn lạnh hoặc bốc hỏa.
3. Chống chỉ định dùng thuốc Xanax XR
Thuốc Xanax XR không sử dụng cho người bệnh có tiền sử dị ứng hoặc quá mẫn với các thành phần trong thuốc hoặc các Benzodiazepin khác.
Chống chỉ định với Ketoconazole và Itraconazole, vì những thuốc này làm giảm đáng kể quá trình chuyển hóa oxy hóa qua trung gian cytochrom P450 3A (CYP3A).
4. Liều lượng và cách dùng thuốc Xanax XR
Liều dùng khuyến cáo:
- Dùng thuốc Xanax XR mỗi ngày 1 lần, tốt nhất là vào buổi sáng. Nên nuốt cả viên thuốc; không chia nhỏ, nghiền nát hoặc nhai.
- Liều dùng thuốc khởi đầu khuyến cáo là 0,5 mg - 1 mg/ lần mỗi ngày. Tùy thuộc vào đáp ứng thuốc của mỗi người, liều dùng thuốc có thể được điều chỉnh trong khoảng thời gian 3 - 4 ngày/ lần với mức tăng không quá 1 mg mỗi ngày. Liều lượng khuyến cáo là 3 mg - 6 mg/ lần mỗi ngày.
- Để điều trị chứng rối loạn hoảng sợ: Liều dùng trong khoảng từ 1 mg - 10 mg mỗi ngày. Hầu hết người bệnh cho thấy đáp ứng trong khoảng liều lượng từ 3 mg - 6 mg mỗi ngày. Có thể tăng lên đến 10 mg mỗi ngày theo chỉ định của bác sĩ điều trị.
- Hiệu quả lâu dài của thuốc Xanax XR sử dụng trong thời gian dài hơn 8 tuần chưa được đánh giá cụ thể. Người bệnh nên thăm khám định kỳ nếu sử dụng thuốc thời gian dài.
- Sau một thời gian kéo dài, người bệnh không còn các cơn hoảng sợ, có thể giảm liều theo sự giám sát cẩn thận của bác sĩ. Giảm liều lượng không quá 0,5 mg mỗi 3 ngày.
- Ở người bệnh cao tuổi, liều khởi đầu khuyến cáo của Xanax XR là 0,5 mg một lần mỗi ngày và có thể tăng liều dần lên trong trường hợp cần thiết.
- Ở người bệnh suy gan, liều khởi đầu khuyến cáo của Xanax XR là 0,5 mg/ lần mỗi ngày và có thể tăng liều dần lên trong trường hợp cần thiết.
5. Các tác dụng phụ có thể xảy ra của Xanax XR là gì?
Thuốc Xanax XR có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm:
- Rối loạn tim mạch: Thường gặp đánh trống ngực; Ít gặp nhịp nhanh xoang
- Rối loạn tai và mê đạo: Thường gặp Chóng mặt; Ít gặp ù tai, đau tai
- Rối loạn về mắt: Thường gặp mờ mắt; Ít gặp là giãn đồng tử, sợ ánh sáng
- Rối loạn tiêu hóa: Thường gặp tiêu chảy, nôn, khó tiêu, đau bụng; Ít gặp khó nuốt, tăng tiết nước bọt
- Các rối loạn chung và tình trạng tại chỗ dùng thuốc: khó chịu, suy nhược, đau ngực; ngã, sốt, khát nước, cảm giác nóng và lạnh, phù nề, cảm giác bồn chồn, uể oải, suy nhược, cảm giác say, tức ngực, tăng năng lượng, cảm giác thư thái, nôn nao, mất kiểm soát chân, rét run.
- Rối loạn cơ xương và mô liên kết: Đau lưng, chuột rút cơ, co giật cơ
- Rối loạn hệ thần kinh: Nhức đầu, chóng mặt, run; Mất trí nhớ, vụng về, ngất, hạ huyết áp, co giật, suy giảm mức độ ý thức, hội chứng ngưng thở khi ngủ, nói mớ, sững sờ
- Rối loạn hệ thống tâm thần: Cáu kỉnh, mất ngủ, căng thẳng, mất cảm giác thực, tăng ham muốn tình dục, bồn chồn, kích động, mất nhân cách, ác mộng; Những giấc mơ bất thường, thờ ơ, hung hăng, tức giận, nhịp tim chậm, tâm trạng phấn khích, chảy nước dãi, thay đổi tâm trạng, chứng khó phát âm, ảo giác, ý tưởng giết người, hưng cảm, hưng cảm nhẹ, kiểm soát xung động, chậm phát triển tâm thần vận động, ý định tự sát.
- Rối loạn thận và tiết niệu: Khó tiểu tiện; tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ.
- Rối loạn hô hấp, lồng ngực và trung thất: Nghẹt mũi, tăng thông khí; Cảm giác nghẹt thở, chảy máu cam, chảy nước mũi.
- Rối loạn da và mô dưới da: Tăng tiết mồ hôi; ngột ngạt, phát ban, mày đay.
- Rối loạn mạch máu: Hạ huyết áp.
Nhận trợ giúp y tế khẩn cấp nếu người bệnh có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây của phản ứng dị ứng với thuốc Xanax XR:
- Nổi mề đay, sưng mặt, sưng môi-lưỡi-cổ họng, khó thở.
- Hành vi nguy hiểm bất thường, không sợ nguy hiểm.
- Tâm trạng chán nản, có ý định tự tử hoặc làm tổn thương chính mình.
- Tăng động, kích động, thù địch, ảo giác.
- Cảm thấy nhẹ đầu, ngất xỉu.
- Co giật, run
- Không đi tiểu hoặc đi tiểu ít hơn bình thường.
- Vàng da (vàng da hoặc mắt).
Trên đây không phải là danh sách đầy đủ các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng thuốc Xanax XR. Người bệnh nếu gặp phải bất cứ tác dụng phụ nào hãy liên hệ cho bác sĩ để được xử trí kịp thời.
6. Những lưu ý khi dùng thuốc Xanax XR
Trước khi dùng thuốc Xanax XR, người bệnh hãy cho bác sĩ biết nếu bản thân bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào hoặc nếu mắc:
- Hen suyễn, viêm phế quản, khí thũng, rối loạn phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc các vấn đề về hô hấp khác, tăng nhãn áp, bệnh thận hoặc gan (đặc biệt là bệnh gan do rượu), tiền sử trầm cảm hoặc có ý nghĩ hoặc hành vi tự tử; tiền sử nghiện ma túy hoặc rượu. Nếu người bệnh có bất kỳ tình trạng nào nêu trên, có thể cần điều chỉnh liều lượng thuốc Xanax XR một cách an toàn.
- Thuốc Xanax XR đã được báo cáo có thể gây dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Khuyến cáo không sử dụng thuốc này khi mang thai mà chưa có sự đồng ý của bác sĩ. Nên sử dụng một hình thức ngừa thai hiệu quả trong khi sử dụng thuốc này.
- Alprazolam có thể đi vào sữa mẹ và gây hại cho trẻ bú mẹ. Không sử dụng Xanax XR mà không nói với bác sĩ nếu đang cho con bú.
- Tác dụng an thần của Xanax XR có thể kéo dài hơn ở người lớn tuổi. Tai nạn té ngã thường gặp ở những người bệnh cao tuổi khi dùng thuốc này. Không sử dụng thuốc Xanax XR cho người bệnh dưới 18 tuổi.
7. Tương tác thuốc Xanax XR
Trước khi dùng thuốc Xanax XR, hãy cho bác sĩ biết nếu người bệnh đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào sau đây:
- Thuốc tránh thai
- Cimetidin (Tagamet)
- Diltiazem (Tiazac, Cartia, Cardizem)
- Isoniazid (IsonaRif, Rifamate)
- Propoxyphen (Darvon, Darvocet)
- Thuốc động kinh
- Thuốc kháng nấm như Fluconazole (Diflucan), Ketoconazole (Nizoral) hoặc Itraconazole (Sporanox).
- Thuốc chống trầm cảm như fluvoxamine (Luvox), Imipramine (Janimine, Tofranil) hoặc Desipramine (Norpramin).
Trên đây là toàn bộ thông tin về thuốc Xanax XR, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, tham khảo ý kiến của bác sĩ/ dược sĩ trước khi dùng. Lưu ý, Xanax XR là thuốc kê đơn, người bệnh cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không được tự ý điều trị tại nhà.
Nguồn tham khảo: accessdata.fda.gov, drugs.com, webmd.com
