Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh và tử vong sớm. Mặc dù, tình trạng này đã bắt đầu giảm dần nhưng lại có nhiều sự lựa chọn khác thay thế cho thuốc lá như: thuốc lá điện tử, thuốc không khói... Tuy nhiên, các sản phẩm thuốc lá thay thế có chứa hóa chất cũng như các độc tố có hại đối với sức khỏe, gây ra nhiều bệnh lý bao gồm cả ung thư.
1. Thuốc lá điện tử
Thuốc lá điện tử được biết đến với nhiều tên khác như: e-cigs, hệ thống phân phối nicotine điện tử (ENDS), hệ thống phân phối nicotine thay thế (ANDS), e-hookahs, vaping. JUUL là một thương hiệu thuốc lá điện tử phổ biến.
Thuốc lá điện tử có sẵn với các hình dạng và kích cỡ khác nhau. Chúng có thể trông giống như thuốc lá thông thường, xì gà, ống, bút, ổ flash USB hoặc các dạng khác.
Thuốc lá điện tử bao gồm pin bật thiết bị, bộ phận làm nóng chất lỏng điện tử và biến nó thành bình xịt hơi nước, hộp chứa chất lỏng điện tử và một ống ngậm hoặc mở dùng để hít khí.
Thuốc lá điện tử không chứa thuốc lá. Thay vào đó, chúng có chứa các chất lỏng tạo hương, nicotine - có nguồn gốc từ thuốc lá, tetrahydrocannabinol (THC) hoặc dầu cannabinoid (CBD) và các hóa chất khác. Thuốc lá điện tử hoạt động bằng cách làm nóng các hóa chất ở dạng lỏng chuyển thành dạng hơi, đó là lý do tại sao khi sử dụng chúng thường được gọi là “vaping”. Và người sử dụng thuốc lá điện tử sẽ hít các hoá chất dạng hơi vào phổi. Vì vậy, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm phân loại chúng là “sản phẩm thuốc lá”.
2. Thuốc lá điện tử và nguy cơ gây ung thư
Không có chẩn đoán ung thư nào được ghi nhận là liên quan trực tiếp đến việc sử dụng thuốc lá điện tử hay vaping. Tuy nhiên, đây vẫn là câu hỏi khó cần nghiên cứu chuyên sâu hơn nữa để tìm ra dấu hiệu nguy cơ gây ung thư của thuốc lá điện tử.
Theo nghiên cứu gần đây cho thấy hầu hết những người sử dụng thuốc lá đều có độ tuổi dưới 35. Tuy nhiên phải mất rất nhiều năm sau đó mới có thể xuất hiện các hiệu ứng ảnh hưởng đến sức khỏe. Chẳng hạn, những người hút thuốc lá lúc tuổi trẻ nhưng có thể chẩn đoán ung thư phổi xảy ra sau 65 tuổi. Do đó, có thể là nhiều năm sau đó chúng ta mới tìm được mối liên quan giữa thuốc lá điện tử và tác động ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, ví dụ như ung thư.
Ngoài ra, một vấn đề phụ thuộc nữa đó là tình trạng hút thuốc lá của những đối tượng này ở hiện tại hoặc trong quá khứ. Nghiên cứu tương tự được tiến hành cho thấy chỉ có khoảng 15% người chưa bao giờ hút thuốc lá. Điều này đặt ra thách thức cho các nhà nghiên cứu. Bởi vì nó khó xác định được những yếu tố nào là ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài có thể là thuốc lá hoặc thuốc lá điện tử hoặc cả hai.
3. Xác định khả năng phát triển ung thư là kết quả của thuốc lá điện tử
Sử dụng thuốc lá điện tử như một cách để tránh hoặc bỏ thuốc lá thì thuốc lá điện tử thực sự làm giảm nguy cơ ung thư tổng thể. Tuy nhiên, nếu bạn chưa bao giờ hút thuốc lá cả hiện tại và quá khứ, thì thuốc lá điện tử lại là nguy cơ tăng khả năng phát triển ung thư tổng thể.
Nghiên cứu đánh giá gần đây cho thấy thuốc lá điện tử có ít rủi ro về sức khỏe hơn thuốc lá thông thường. Tuy nhiên, do thiếu các dữ liệu nghiên cứu trong thời gian dài nên các tác động đến sức khỏe tổng thể của thuốc lá điện tử vẫn chưa được làm sáng tỏ. Vì vậy, sẽ cần nhiều nghiên cứu dài hạn để có thể hiểu hơn được về những ý nghĩa tiềm ẩn của thuốc lá điện tử với sức khỏe.
Thuốc lá điện tử liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư như:
Tuy nhiên, những nghiên cứu bổ sung sắp tới có thể sẽ tìm thấy mối liên quan của thuốc lá điện tử với các loại ung thư khác.
Hầu hết các nghiên cứu đã tập trung vào ung thư phổi. Nghiên cứu tiến hành gần đây cho thấy các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra việc tiếp xúc với hơi thuốc lá điện tử cũng dẫn đến thay đổi ở mức độ cấp và gen đồng thời làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Đồng thời cũng tăng nguy cơ các bệnh về đường hô hấp và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Như đã biết, bình xịt của thuốc lá điện tử có thể gây kích ứng phổi, miệng và cổ họng. Cho nên thuốc lá điện tử có thể tăng nguy cơ phát triển bệnh phụ thuộc và nicotine - là một trong những thành phần của thuốc lá. Hơn nữa, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các rủi ro liên quan đến tim khi sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên.
Hay một nghiên cứu khác được tiến hành trên động vật cũng đã kết luận rằng khói từ thuốc lá điện tử có thể góp phần gây ung thư phổi và bàng quang. Tuy nhiên, những nghiên cứu trên động vật vẫn còn có những hạn chế đáng kể.
4. Một số rủi ro sức khỏe khác được gây ra bởi thuốc lá điện tử
Những rủi ro gây bệnh của thuốc lá điện cũng như tình trạng đáng báo động gần đây của bệnh phổi rõ ràng là vấn đề khá quan ngại. Hơn nữa, thuốc lá điện còn ảnh hưởng đến một số vấn đề sức khỏe khác cũng khá lo ngại:
- Nicotine. Đây là thành phần trong thuốc lá điện tử và nó có khả năng gây nghiện cao. Không những thế, nó còn ảnh hưởng đến não bộ đang phát triển. Vì thế, có khả năng gây hại cho thanh thiếu niên và thiếu niên.
- Thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử sẽ có khả năng bắt đầu hút thuốc lá thông thường.
- Nguy cơ xảy ra những vụ nổ hay bỏng do sử dụng thuốc lá điện tử trong quá trình sạc hay là do lỗi thiết bị hoặc lỗi pin.
- Tiếp xúc với chất lỏng từ thuốc lá điện tử có thể gây ngộ độc cấp tính ở trẻ em và người lớn.
- Phụ nữ mang thai mà sử dụng thuốc lá điện tử thì thành phần của nó sẽ gây hại và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Tóm lại, một số người muốn chuyển sang thuốc lá điện tử để có thể cố gắng bỏ hút thuốc. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng nào chứng minh được nó có hiệu quả trong việc cai thuốc lá. Không những vậy, nó còn là nguy cơ phát triển ung thư. Cho nên, cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm không chấp nhận sử dụng thuốc lá điện tử như một cách để bỏ hút thuốc.
Nếu bạn là người thường xuyên hút thuốc lá điện tử hoặc tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá thì nên đi khám sức khỏe tổng quát thường xuyên để sớm phát hiện ra những nguy cơ mắc bệnh, từ đó có biện pháp can thiệp sớm.
