Tắc ruột do giun là một biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi giun, sán xâm nhập vào cơ thể. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, tính mạng của người bệnh sẽ bị đe dọa. Do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng tránh từ sớm là rất quan trọng để đảm bảo cho sức khỏe của bản thân cũng như những người xung quanh.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Quốc Vĩnh - Bác sĩ Cấp cứu - Khoa Hồi sức - Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
1. Tìm hiểu về tắc ruột do giun
Tắc ruột là tình trạng lòng ống tiêu hóa bị tắc nghẽn, khiến thức ăn không thể di chuyển qua ruột. Đây là một cấp cứu ngoại khoa phổ biến, chỉ xếp sau viêm ruột thừa. Trong số nhiều nguyên nhân gây tắc ruột, tắc ruột do giun là một nguyên nhân thường gặp, đặc biệt ở những người mắc bệnh nhiễm giun.
Tắc ruột do giun xuất phát từ các ký sinh trùng không lây truyền trực tiếp từ người sang người nhưng lại có thể lan rộng khi người bệnh tiếp xúc với thực phẩm, nước hoặc sinh sống trong điều kiện vệ sinh kém và môi trường ô nhiễm nặng.
Nguy cơ mắc bệnh:
- Hiện nay, các bệnh do giun chủ yếu xảy ra ở trẻ em vì đây là độ tuổi hay vui chơi, tiếp xúc với môi trường dễ bị bẩn. Điều này tạo điều kiện cho giun sán xâm nhập vào đường tiêu hóa qua thực phẩm hoặc thói quen ăn uống không đảm bảo vệ sinh.
- Với điều kiện khí hậu ẩm ướt như ở Việt Nam, giun dễ dàng sống và phát triển nhanh chóng, tăng nguy cơ nhiễm bệnh.
Dấu hiệu nhận biết tắc ruột do giun:
- Đau bụng là triệu chứng đầu tiên khi bị tắc ruột do giun với những cơn đau quặn thắt liên tục và mức độ đau tăng dần. Ngoài ra, bụng cũng bị đầy hơi, khó chịu.
- Người bệnh bị kiệt sức và mệt mỏi kéo dài vì tắc ruột do gian.
- Có triệu chứng nôn hoặc nôn ra giun.
- Khi bị nhiễm giun, người bệnh có thể gặp tình trạng sụt cân không rõ nguyên nhân. Điều này xảy ra vì giun trong cơ thể hút bớt chất dinh dưỡng từ thức ăn, khiến cơ thể nhận ít dinh dưỡng hơn.
- Khi khám sẽ thấy thành bụng căng tức, vùng bụng sẽ bị kích thích phúc mạc, nhu động ruột giảm.
- Người bệnh sẽ gặp phải tình trạng rối loạn tiêu hóa như táo bón hoặc tiêu chảy.
Khi bệnh tồn tại trong thời gian dài, người bệnh sẽ bị mất cân bằng nước điện giải và vô niệu, gây nguy hiểm cho tính mạng. Nếu không điều trị, tình trạng sẽ ngày càng phức tạp, dẫn đến các vấn đề như lồng ruột, xoắn ruột, chảy máu và thậm chí là hoại tử ruột. Trong trường hợp này, việc cắt bỏ phần ruột hoại tử sẽ là giải pháp cần thiết.
2. Chẩn đoán tắc ruột do giun
Phương pháp quan sát trứng giun sẽ được bác sĩ thực hiện bằng cách kiểm tra phân trực tiếp. Các con cái trưởng thành có thể được tìm thấy trong phân khi bệnh nhân đi đại tiện. Đối với nam giới, mặc dù không phát hiện trứng trong phân nhưng lại có dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng trong ruột khi xem phim X-quang.
Khi giun chui vào các khoảng trống trong cơ thể như các cơ quan ống dẫn và khoang, chúng sẽ di chuyển đến những nơi như ống mật, khoang mũi, tai và một số bộ phận khác, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn. Trường hợp giun xâm nhập vào dạ dày và di chuyển ra ngoài ruột sẽ được tiêu diệt bằng thuốc hoặc phẫu thuật.
Nếu cần thiết, phẫu thuật lấy giun sẽ được chỉ định vì số lượng giun trong ruột quá nhiều, có thể gây xoắn ruột và tắc ruột.
Hình ảnh giun trong các quai giãn ruột và mức nước sẽ được xác định thông qua chụp X-quang, cộng hưởng từ và cắt lớp.
Siêu âm bụng cũng sẽ cho thấy quai ruột bị giãn và thành ruột dày lên, đồng thời xác định số lượng giun gây tắc ruột.
Ngoài ra, xét nghiệm công thức máu giúp nhận biết sự tăng lên của lượng bạch cầu trong cơ thể khi tỷ lệ bạch cầu axit Eosinophil cao thường là dấu hiệu của nhiễm ký sinh trùng. Các xét nghiệm máu về miễn dịch cũng có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh.
3. Cách xử trí tắc ruột do giun
Trong trường hợp bệnh nhẹ, bệnh nhân nên dùng thuốc để tiêu diệt giun và bổ sung nước điện giải thích hợp. Sau đó, việc sử dụng thuốc nhuận tràng, thụt tháo phân và dẫn lưu dịch dạ dày sẽ hỗ trợ quá trình điều trị bán tắc ruột.
Phẫu thuật sẽ được chỉ định cho bệnh nhân trong những trường hợp bệnh nặng. Nếu qua kiểm tra thấy ruột có dấu hiệu hoặc bằng chứng hoại tử, việc cắt bỏ ruột là điều bắt buộc và cần thiết.
4. Các biện pháp phòng tránh
Bệnh giun sán là một căn bệnh phổ biến trên toàn thế giới và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Nguyên nhân chính thường đến từ thói quen sinh hoạt và vệ sinh kém. Vì vậy, mỗi người cần nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh, đồng thời hiểu rằng phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh.
Để hạn chế sự phát triển của bệnh, mọi người cần thực hiện các biện pháp sau:
- Ăn thức ăn đã được nấu chín và uống nước đã đun sôi.
- Hạn chế ăn rau sống và không nên tiêu thụ thịt tái các loại.
- Phân tươi không nên sử dụng để bón cho rau củ quả.
- Áp dụng các biện pháp xử lý rác thải và phân hợp lý.
- Trước khi ăn, mọi người cần rửa tay bằng nước sát khuẩn cũng như sau khi đi vệ sinh và chăm sóc trẻ.
- Vệ sinh sạch sẽ môi trường sống và bản thân.
- Để đạt được hiệu quả cao trong việc phòng ngừa bệnh, mọi người nên sử dụng thuốc tẩy giun sán mỗi 6 tháng một lần hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp môi trường khám và điều trị an tâm cho người bệnh nhờ vào hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, trang thiết bị y tế tối tân và đội ngũ bác sĩ, chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực bệnh lý thần kinh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
