Viêm gan do rượu là tình trạng xuất phát bởi việc uống rượu quá mức trong nhiều năm. Mặc dù thường xảy ra ở người nghiện rượu nặng nhưng bệnh cũng có thể xảy ra ở người chỉ uống rượu với lượng vừa phải. Ở giai đoạn ban đầu, bệnh thường không có triệu chứng nhưng nếu không phát hiện và can thiệp kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Tổng quan
Viêm gan do rượu là bệnh lý phát sinh từ việc tiêu thụ rượu kéo dài. Tình trạng bệnh càng nghiêm trọng khi lượng rượu tiêu thụ tăng và sử dụng thường xuyên. Bệnh chủ yếu xảy ra khi gan bị quá tải bởi rượu bia trong thời gian dài, vượt quá ngưỡng cho phép là 1-2 đơn vị rượu mỗi ngày tùy giới tính, dẫn đến tích tụ chất béo, làm tổn thương tế bào gan, hình thành viêm và sẹo.
Lưu ý: Một đơn vị rượu tương đương khoảng 350ml bia, 147ml rượu vang hoặc 40ml rượu mạnh.
Nếu phát hiện mắc bệnh viêm gan do rượu, việc đầu tiên và quan trọng nhất là hoàn toàn ngừng sử dụng rượu. Tiếp tục uống rượu sẽ làm tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn, dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, chảy máu nhiều hoặc thậm chí suy gan.
Trong trường hợp bệnh tiến triển nặng, ghép gan có thể là giải pháp cuối cùng. Phụ nữ cần đặc biệt lưu ý vì nữ giới có nguy cơ mắc viêm gan do rượu cao hơn so với nam giới vì cơ chế hấp thụ và chuyển hóa rượu trong cơ thể có sự khác biệt.
2. Tại sao rượu gây ra viêm gan?
Gan là cơ quan nội tạng lớn thứ hai trong cơ thể người, nằm ở phần bên phải ổ bụng, được bảo vệ bởi lồng xương sườn. Cơ quan này đóng vai trò trung tâm trong quá trình chuyển hóa thức ăn và đồ uống thành các chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, gan còn có chức năng lọc các chất độc hại trong máu, bao gồm cả các chất chuyển hóa của rượu.
Ethanol hoặc rượu Etylic - thành phần chính trong các loại đồ uống có cồn như bia và rượu, được biết đến là chất gây độc hại cho cơ thể, ảnh hưởng đến các cơ quan cũng như hệ thần kinh trung ương. Khi đi vào cơ thể, rượu bị gan chuyển hóa để loại bỏ.
Khi lượng ethanol quá lớn, gan bị quá tải, dẫn đến việc rượu lưu thông khắp cơ thể, từ đó gây tổn thương nghiêm trọng cho gan. Những hoá chất này sẽ kích hoạt viêm, phá huỷ các tế bào gan.
Viêm gan do rượu là hậu quả của việc tiêu thụ quá nhiều rượu. Theo thời gian, mô gan khỏe mạnh bị thay thế bằng sẹo không thể phục hồi, dẫn đến xơ gan (giai đoạn cuối của bệnh). Nguy cơ mắc xơ gan càng tăng cao nếu người bệnh có các bệnh nền về gan như viêm gan B, viêm gan C hoặc hemochromatosis.
Uống rượu quá nhiều có thể dẫn đến suy dinh dưỡng vì rượu cản trở khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể, khiến người bệnh bị thiếu hụt các chất cần thiết. Tình trạng thiếu chất dinh dưỡng góp phần làm tổn thương các tế bào gan.
Nghiên cứu cho thấy, hầu hết những người bị viêm gan do rượu đều có lịch sử nghiện rượu nặng trong thời gian dài, với lượng tiêu thụ trung bình hơn 3,5 ounce rượu (100 gram rượu) - tương đương 7 ly rượu, bảy chai bia, dùng mỗi ngày trong ít nhất 20 năm.
Tuy nhiên, viêm gan do rượu bia không chỉ giới hạn ở những người uống rượu quá nhiều. Ngay cả người uống rượu ít cũng có thể mắc bệnh nếu có các yếu tố nguy cơ khác như:
- Giới tính: Nguy cơ mắc viêm gan do rượu tăng cao ở phụ nữ do sự khác biệt về quá trình chuyển hóa rượu trong cơ thể.
- Người béo phì: Người nghiện rượu nặng thừa cân dễ bị viêm gan tiến triển xơ gan.
- Yếu tố di truyền: Các nghiên cứu cho thấy di truyền đóng vai trò trong bệnh gan do rượu, mặc dù khó tách biệt hoàn toàn yếu tố di truyền và môi trường.
- Chủng tộc và dân tộc: Các nghiên cứu chỉ ra rằng người da đen và Tây Ban Nha có tỷ lệ mắc bệnh này cao hơn so với các nhóm dân tộc khác.
Viêm gan do rượu gây ra những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là sự hình thành mô sẹo trong gan. Mô sẹo cản trở lưu thông máu, tăng áp lực trong tĩnh mạch cửa, dẫn đến tình trạng độc tố tích tụ, gây hại cho cơ thể.
3. Bệnh viêm gan do rượu có thể sống được bao lâu? Người bệnh có hồi phục được không?
Viêm gan do rượu là một căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong trong 6 tháng đầu lên đến 40%. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị sớm, người bệnh có thể kéo dài sự sống thêm 5 năm hoặc hơn, tỷ lệ sống sót dao động từ 30-70%. Tùy thuộc vào nhiều yếu tố, cơ hội phục hồi của mỗi người sẽ khác nhau.
Khả năng phục hồi của gan phụ thuộc vào mức độ tổn thương. Nếu bệnh nhân đang ở giai đoạn gan nhiễm mỡ hoặc viêm gan do rượu, cai rượu sẽ giúp gan tự làm lành các tổn thương. Tuy nhiên, khi gan đã bị xơ hóa, các mô sẹo hình thành sẽ không thể biến mất. Mặc dù vậy, việc cai rượu ngay lúc này vẫn rất cần thiết để ngăn chặn sự hình thành thêm các mô sẹo và giúp các chức năng gan còn lại hoạt động tốt hơn.
4. Phòng ngừa viêm gan do rượu
Để phòng ngừa viêm gan do rượu, cách tốt nhất là hoàn toàn không uống rượu. Nếu không thể tránh hoàn toàn, hãy hạn chế tối đa lượng rượu tiêu thụ. Đối với người trưởng thành khỏe mạnh, uống vừa phải nghĩa là không quá một ly mỗi ngày đối với phụ nữ và người cao tuổi trên 65, không quá hai ly cho nam giới dưới 65 tuổi.
Ngoài ra, hãy bảo vệ cơ thể khỏi viêm gan C. Viêm gan C là một căn bệnh do virus gây ra và có thể dẫn đến xơ gan nếu không được điều trị. Việc kết hợp viêm gan C với việc uống rượu làm tăng đáng kể nguy cơ bị xơ gan.
Tuyệt đối không nên uống rượu khi đang dùng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc giảm đau như acetaminophen (có trong Tylenol và nhiều loại thuốc khác). Việc kết hợp rượu với thuốc có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Để đảm bảo an toàn, bệnh nhân nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng rượu, đặc biệt khi đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org
