Rối loạn nhịp tim do loạn nhịp xoang xuất hiện khi nút xoang trong tâm nhĩ gây ra sự thay đổi tần số đập của tim, làm cho nhịp tim có thể đập nhanh hơn, chậm hơn hoặc bị gián đoạn so với nhịp tim bình thường.
1. Rối loạn nhịp tim ở trẻ em và mối quan hệ với loạn nhịp xoang
Nhịp xoang là nhịp tim thông thường bắt nguồn từ nút xoang trong buồng trên của tim (tâm nhĩ). Nút xoang được xem như máy tạo nhịp tự nhiên của cơ thể người điều chỉnh các xung điện điều khiển nhịp và nhịp tim.
Rối loạn nhịp xoang ở trẻ em nghĩa là có sự bất thường ở nhịp xoang khiến cho tim đập chậm hơn hoặc nhanh hơn nhịp tim bình thường. Nhịp tim điển hình của người lớn có thể dao động từ 60 đến 100 nhịp mỗi phút trong tình trạng nghỉ ngơi. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh thường có nhịp tim cao hơn, từ 100 đến 205 nhịp mỗi phút khi thức và từ 90 đến 160 nhịp mỗi phút khi ngủ.
Hơn nữa, một biểu hiện đặc biệt của rối loạn nhịp tim là nhịp xoang biến đổi theo hô hấp, là một hiện tượng không gây hại cho cơ thể và hoàn toàn tự nhiên, tức là nhịp tim chậm lại khi hít vào và nhanh hơn khi thở ra. Nói cách khác, rối loạn nhịp xoang có thể phân thành hai loại: loạn nhịp xoang sinh lý và loạn nhịp xoang bệnh lý.
2. Nguyên nhân dẫn đến rối loạn nhịp tim do nhịp xoang ở trẻ sơ sinh
Nguyên nhân gây rối loạn nhịp tim do loạn nhịp xoang ở trẻ sơ sinh có thể khác nhau và tùy thuộc vào loại.
Loại rối loạn nhịp xoang phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh là liên quan hô hấp, điều này hoàn toàn bình thường. Nghĩa là nhịp tim tăng và giảm một cách tự nhiên theo chu kỳ nhịp thở.
Mặc dù ít phổ biến hơn nhưng các loại rối loạn nhịp xoang khác có thể là do rối loạn chức năng nút xoang. Các vấn đề về nút xoang có thể phát sinh ở các nhóm tuổi khác liên quan đến dùng thuốc và phẫu thuật. Tuy nhiên, ở trẻ sơ sinh, rối loạn chức năng nút xoang thường là do vấn đề về tim bẩm sinh.
3. Rối loạn nhịp xoang ở trẻ em có những loại nào?
Rối loạn nhịp xoang ở trẻ sơ sinh thường không phải là mối lo ngại nhưng bạn cần biết các loại khác nhau để có thể trao đổi với bác sĩ.
3.1 Rối loạn nhịp xoang hô hấp
Giống như tên gọi, chứng rối loạn nhịp xoang hô hấp phát triển dựa trên nhịp thở của bé. Trong những trường hợp như vậy, nhịp tim của bé có thể dao động tùy theo số lần bé hít vào hoặc thở ra. Loại rối loạn nhịp tim này thường hay bị nhầm lẫn vì nhịp tim thường chậm lại khi bạn thở ra và tăng lên khi hít vào. Đây cũng là loại rối loạn nhịp tim ở trẻ em phổ biến.
3.2 Nhịp nhanh xoang
Nhịp nhanh xoang có nghĩa là nhịp tim nhanh hơn bình thường, tình trạng này khá phổ biến ở trẻ em. Giống như rối loạn nhịp xoang liên quan hô hấp, loại nhịp tim này thường lành tính và không đáng lo ngại. Ở Trẻ sơ sinh có tình trạng nhịp xoang tăng nhanh nhằm tăngcung lượng tim trong các trường hợp sau:
● Bị căng thẳng
● Phấn khích
● Tăng động
● Sốt
Nhịp tim nhanh xoang thường không đáng lo ngại, trừ khi nhịp tim của bé cao hơn mức bình thường trong tình trạng nghỉ ngơi.
3.3 Nhịp chậm xoang
Nhịp tim chậm có nghĩa là nhịp tim của bạn chậm hơn so với nhịp tim điển hình ở độ tuổi của bạn. Nhịp xoang chậm có thể do vấn đề với nút xoang. Ở trẻ sơ sinh, nhịp tim khi nghỉ ngơi thường không giảm xuống dưới 80 nhịp mỗi phút.
Không giống như các loại rối loạn nhịp xoang khác, một số trường hợp nhịp tim chậm được coi là nghiêm trọng và có thể cần điều trị. Nhịp tim chậm xoang thường gặp nhất ở trẻ sinh non. Nguyên nhân có thể bao gồm:
● Vấn đề về hô hấp
● Hạ thân nhiệt
● Em bé tiếp xúc với thuốc trước khi được sinh ra
4. Triệu chứng thường gặp của rối loạn nhịp xoang ở trẻ em
Các triệu chứng rối loạn nhịp xoang ở trẻ sơ sinh có thể khó phát hiện vì em bé còn quá nhỏ, không thể cho bạn biết chúng đang khó chịu điều gì. Một số dấu hiệu bạn có thể chú ý bao gồm:
● Quấy khóc bất thường
● Da nhợt nhạt
● Thiếu năng lượng
● Biếng ăn
Triệu chứng có thể biến đổi tùy thuộc vào loại rối loạn nhịp xoang. Ví dụ, một số biểu hiện có thể hoàn toàn tự nhiên và phù hợp với chu kỳ hô hấp bình thường của bé. Các dấu hiệu khác mà bé có thể trải qua bao gồm:
● Hít thở nhanh hơn.
● Sự mệt mỏi.
● Cảm giác choáng váng.
● Đau ngực.
● Nhịp tim tăng nhanh.
5. Phương pháp chẩn đoán và điều trị rối loạn nhịp xoang ở trẻ em
Để chẩn đoán rối loạn nhịp xoang, các bác sĩ tiến hành kiểm tra sức khỏe và thực hiện các xét nghiệm tim. Mặc dù việc sử dụng các bài kiểm tra gắng sức và các thiết bị theo dõi nhịp tim có thể thực hiện để chẩn đoán cho trẻ lớn hơn, nhưng đối với trẻ sơ sinh, có thể áp dụng các phương pháp sau:
● Điện tâm đồ (ECG): Đây là xét nghiệm thường được sử dụng đầu tiên để xác định nhịp tim bất thường và có thể được thực hiện ở mọi độ tuổi.
● Siêu âm tim: Xét nghiệm này cung cấp các hình ảnh siêu âm tim về cấu trúc của tim và thường chỉ được yêu cầu khi bác sĩ nghi ngờ rằng rối loạn nhịp tim ở trẻ em có liên quan đến các vấn đề về cấu trúc tim.
Nếu kết quả sau khi bác sĩ thăm khám là rối loạn nhịp xoang hô hấp và nhịp tim nhanh xoang thì sẽ không phải điều trị thêm. Tuy nhiên, nếu rối loạn nhịp tim có liên quan đến các thương tổn thực thể như tim bẩm sinh, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến bác sĩ chuyên khoa tim mạch nhi để phân tích và điều trị thêm.
Dưới đây là một số lựa chọn các bác sĩ thường sử dụng để điều trị chứng rối loạn nhịp tim ở trẻ em:
● Phẫu thuật tim
● Sử dụng thuốc
● Phương pháp đốt sóng cao tần (RFA)
● Máy tạo nhịp tim
Rối loạn nhịp xoang tương đối phổ biến ở trẻ em và thường là lành tính. Các biến chứng có thể xảy ra là rất hiếm. Hầu hết các trường hợp rối loạn nhịp xoang ở trẻ em đều lành tính và không cần điều trị. Trên thực tế, rối loạn nhịp xoang là dấu hiệu của sức khỏe tim mạch tốt. Sự vắng mặt của nó có thể có một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
