Rau bí là loại rau phổ biến ở nhiều vùng miền của Việt Nam. Nó thường được sử dụng để chế biến ra nhiều món ăn hấp dẫn khác nhau, chẳng hạn như rau bí luộc, rau bí xào hoặc canh rau bí nấu tôm,... Tuy nhiên, ít ai biết được hết công dụng cũng như những lợi ích sức khỏe mà chúng mang lại.
1. Tổng quan về cây bí đỏ
Cây bí đỏ, hay còn được gọi là bí rợ, bí ngô hoặc bí sáp. Bí đỏ thuộc loại cây thân leo, tên khoa học thường gọi là Cucurbita moschata Duchesne. Đây là loại cây trồng lâu đời nhất được biết đến với niên đại 10.000 năm ở Trung Mỹ và Mexico.
Ở Việt Nam, cây bí đỏ cũng được trồng và sử dụng rất rộng rãi ở khắp các vùng miền đất nước, bao gồm cả miền núi đến trung du đồng bằng. Người dân thường dùng rau hoặc quả của bí đỏ để chế biến thành những món ăn hấp dẫn. Nhìn chung, hầu hết các bộ phận của cây bí đỏ đều có thể ăn được, chẳng hạn như hạt, lá, thân cây, nụ hoa hoặc quả.
Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, xét về mặt thực vật học thì bí đỏ được xem là một loại trái cây, tuy nhiên, khi nhìn từ góc độ dinh dưỡng thì chúng giống một loại rau hơn. Nhờ vào hàm lượng chất dinh dưỡng cao và những tác dụng tuyệt vời khác đối với sức khỏe, rau bí đã trở thành một trong những món ăn được ưa thích bởi rất nhiều người. Thông thường, rau bí sẽ bao gồm những phần sau: ngọn, lá non và hoa bí đực. Rau bí có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, chẳng hạn như rau bí xào hoặc luộc.
2. Thành phần dinh dưỡng của bí đỏ
Trong khoảng một cốc bí đỏ sẽ chứa những thành phần dinh dưỡng sau đây:
- Calo: 63.
- Chất béo: 0 gam.
- Carbohydrate: 16 gam.
- Chất xơ: 2,8 gam.
- Đường: 3 gam.
- Protein: 1,4 gam.
- Natri: 6 miligam.
Ngoài ra, trong bí đỏ cũng cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất thiết yếu khác:
- Vitamin A: hơn 100% nhu cầu vitamin A hàng ngày của bạn.
- Vitamin C: gần 40% nhu cầu vitamin C hàng ngày của bạn.
- Kali: khoảng 18% nhu cầu kali hàng ngày của bạn.
- Magie: khoảng 15% nhu cầu hàng ngày của bạn.
- Canxi: khoảng 5% nhu cầu canxi hàng ngày của bạn.
3. Ăn rau bí có tốt không?
Hiện nay, mặc dù rau bí đã trở thành một món ăn phổ biến của nhiều vùng miền tại Việt Nam, tuy nhiên nhiều người vẫn thắc mắc rằng liệu chúng có đem lại công dụng gì cho sức khỏe hay không. Để có thể chế biến ra một món ăn ngon từ rau bí sẽ cần khá nhiều công đoạn sơ chế. Dù vậy, rau bí thực sự là một món ăn bổ dưỡng và mang lại nhiều công dụng chữa bệnh tuyệt vời.
3.1. Cải thiện chức năng hệ thống miễn dịch
Rau bí là một nguồn cung cấp chất sắt vô cùng dồi dào, giúp tăng sức đề kháng cho hệ thống miễn dịch của cơ thể, đồng thời có thể bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây ra sự nhiễm trùng và các bệnh lý nhẹ.
Bên cạnh đó, lượng sắt có trong rau bí cũng góp phần tham gia vào quá trình tổng hợp huyết sắc tố hemoglobin, giúp mang oxy đi đến khắp các mô và cơ quan quan trọng trong cơ thể.
Hơn nữa, rau bí cũng rất giàu folate, một trong những khoáng chất cần thiết giúp kích thích cơ thể sản xuất ra đầy đủ các tế bào hồng cầu. Điều này đặc biệt hữu ích đối với những người bị bệnh thiếu máu. Khi bổ sung thường xuyên rau bí vào chế độ ăn uống hàng ngày sẽ giúp cho số lượng của huyết sắc tố và các tế bào hồng cầu tăng lên, từ đó cải thiện hoặc làm biến mất tình trạng thiếu máu của bạn.
3.2. Tăng cường sức khỏe tim mạch
Sở dĩ, rau bí có khả năng cải thiện được sức khỏe hệ tim mạch bởi trong lá bí có chứa một lượng lớn các chất xơ hòa tan. Loại chất dinh dưỡng này có thể làm giảm sự hấp thụ axit mật từ ruột non, đồng thời làm giảm được nồng độ cholesterol xấu trong máu. Mặt khác, khi các loại vi khuẩn ở trong đường ruột phá hủy các chất xơ hòa tan sẽ làm giải phóng ra một số axit béo và khiến cho gan ngừng hoạt động để sản sinh ra cholesterol. Một khi cơ thể kiểm soát được lượng cholesterol xấu sẽ giúp cho bạn làm giảm đáng kể được nguy cơ mắc các vấn đề về tim.
Ngoài ra, trong lá bí cũng cung cấp một lượng lớn kali, một loại khoáng chất giúp ngăn ngừa tình trạng rối loạn nhịp tim, từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh đột quỵ.
3.3. Giúp xương và răng chắc khỏe
Bên cạnh khả năng tăng cường chức năng hệ miễn dịch và tim mạch, việc ăn rau bí thường xuyên cũng góp phần làm cho răng và xương trở nên chắc khỏe hơn. Trong rau bí rất giàu phốt pho và canxi, đây đều là hai loại khoáng chất quan trọng đối với sức khỏe của hệ xương. Bạn nên bổ sung rau bí nhiều hơn trong chế độ dinh dưỡng của mình để có thể ngăn ngừa được tình trạng khô cứng và đau xương khớp.
Mặt khác, canxi và phốt pho có trong rau bí cũng giúp hình thành, hỗ trợ và bảo vệ men răng cũng như răng miệng nói chung, từ đó ngăn ngừa hiệu quả tình trạng sâu răng và các vấn đề về nướu răng khác.
3.4. Giúp ngăn ngừa lão hóa sớm
Trong rau bí cũng chứa một lượng lớn đồng, đây là một chất chống oxy hóa mạnh, có thể bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi sự tác động có hại từ các gốc tự do dẫn đến tình trạng lão hóa sớm.
Tốt nhất, bạn nên ăn rau bí mỗi ngày để giúp cơ thể đẩy lùi được sự hình thành và xuất hiện của các gốc tự do gây lão hóa, từ đó làm giảm thiểu các nốt đồi mồi, nếp nhăn và mang lại cho bạn một làn da tươi tắn, hồng hào, rạng rỡ và trẻ trung hơn.
3.5. Giúp làm đẹp và săn chắc da
Thực tế, rau bí cung cấp tới gần 40 loại vitamin A, chiếm hơn 5% giá trị dinh dưỡng thiết yếu hàng ngày của bạn. Việc tiêu thụ thường xuyên các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A giống như rau bí sẽ giúp cơ thể loại bỏ được sự xuất hiện của các gốc tự do và các loại độc tố có hại đến làn da.
Nhìn chung, vitamin A là một chất dinh dưỡng rất hữu ích đối với sức khỏe của làn da, giúp da trở nên mềm mại và đàn hồi tốt hơn. Khi da được cung cấp đủ độ ẩm sẽ ngăn ngừa được các tình trạng như khô da, vẩy nến hoặc keratin hóa.
Bên cạnh đó, rau bí cũng có hàm lượng vitamin C rất dồi dào, giúp các vết thương nhanh lành và giảm thiểu khả năng hình thành các mô sẹo trên da.
3.6. Giảm thiểu các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp
Khi cơ thể bị thiếu hụt đi vitamin B6 có thể dẫn đến các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp. Các nhà nghiên cứu đã cho biết, những bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp cần bổ sung thêm nhiều vitamin B6 vào cơ thể vì họ thường phải đối mặt với các cơn đau khớp và đau cơ liên tục do tình trạng viêm mãn tính.
Rau bí thực sự là một nguồn cung cấp vitamin B6 vô cùng dồi dào. Do đó, việc ăn nhiều rau bí trong chế độ ăn uống hàng ngày sẽ giúp bạn giảm thiểu đi các cơn đau cơ và khớp do bệnh viêm khớp dạng thấp gây ra.
3.7. Chống bệnh ung thư và ngăn ngừa táo bón
Sự hiện diện của một lượng lớn chất xơ trong rau bí giúp bạn ngăn ngừa được bệnh ung thư một cách hiệu quả. Mặt khác, chất xơ cũng mang lại nhiều lợi ích đối với hệ tiêu hóa của cơ thể, giúp hỗ trợ và cải thiện các chức năng đường ruột, từ đó ngăn ngừa được tính trạng táo bón và các căn bệnh liên quan đến đường tiêu hóa khác, chẳng hạn như viêm túi thừa đại tràng hoặc bệnh trĩ.
4. Một số món ăn ngon từ rau bí
Dưới đây là một số món ăn hấp dẫn và bổ dưỡng được chế biến từ rau bí:
4.1. Rau bí luộc
Trước khi thực hiện luộc rau bí, bạn cần chuẩn bị sẵn một lượng rau bí nhất định đã được nhặt và rửa sạch. Cuộng rau bí nên được cắt khúc vừa ăn khoảng từ 4-5 cm.
Sau khi chuẩn bị rau bí xong, bạn nên đun sôi một lượng nước đủ dùng và cho thêm một chút muối để rau bí có màu xanh đậm hơn. Khi nước sôi, bạn hãy bắt đầu cho rau bí vào nồi và đảo đều. Trong quá trình luộc, bạn tuyệt đối không nên đậy nắp vung để tránh rau bí bị vàng. Bạn tiếp tục đảo đều trên ngọn lửa vừa cho tới khi rau bí chín. Sau đó, tắt bếp và vớt rau ra vào một thau đựng nước đá lạnh. Điều này sẽ giúp cho rau bí luộc không những không bị nát mà còn trở nên giòn và đẹp mắt hơn.
Cuối cùng, bạn có thể thưởng thức rau bí luộc với loại nước chấm mà bạn yêu thích, chẳng hạn như nước mắm ớt, nước tương, kho quẹt, chao hoặc mắm nêm.
4.2. Rau bí xào thịt bò
Để làm được món rau bí xào thịt bò bổ dưỡng, trước hết bạn cần chuẩn bị sẵn một lượng rau bí vừa đủ đã được nhặt và rửa sạch. Đối với thịt bò, bạn nên thái thành những lát mỏng, đem đi ướp đầy đủ các gia vị.
Sau khi chuẩn bị xong những nguyên liệu chính cho việc chế biến món ăn, bạn nên đun nóng chảo dầu, sau đó phi tỏi thơm và xào nhanh tay thịt bò trên ngọn lửa lớn. Khi thịt bò đã được xào chín, bạn hãy cho thịt ra đĩa, tiếp đó cho rau bí vào xào, đợi cho đến khi rau gần chín thì cho thịt bò vào xào cùng. Bạn có thể cho thêm một chút tương ớt và xì dầu vừa miệng vào món ăn và tắt bếp.
Để có được một đĩa rau bí xào thịt bò thơm ngon, bạn nên xào rau nhanh tay để không làm rau bị nát và giảm độ dai của thịt bò.
Trên đây là một số lợi ích sức khỏe cũng như cách chế biến rau bí. Hy vọng bạn đọc có thể tham khảo và áp dụng để giúp thực đơn hàng ngày thêm phong phú và bổ dưỡng.
Nguồn tham khảo: communityhealthmagazine.com
