Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.Nguyễn Đình Hùng - Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Chụp cắt lớp vi tính tầng trên ổ bụng có khảo sát mạch các tạng là kỹ thuật chụp sử dụng tia X của máy chụp cắt lớp đa dãy để chẩn đoán, phát hiện, tìm kiếm các tổn thương, bệnh lý của các tạng ở tầng trên ổ bụng như gan, mật, tụy, dạ dày, tá tràng, lách, ... đồng thời khảo sát mạch các tạng này.
1. Tổng quan về chụp cắt lớp vi tính tầng trên ổ bụng có khảo sát mạch các tạng
Chụp cắt lớp vi tính tầng trên ổ bụng có khảo sát mạch các tạng là sử dụng hệ thống thiết bị, máy chụp cắt lớp vi tính đa dãy đầu thu và phần mềm để xử lý, tái tạo hình ảnh, dựng hình mạch máu của các tạng trong tầng trên ổ bụng bao gồm dạ dày, tá tràng, gan, mật, tụy, lách, ...
Đây là kỹ thuật hiện đại, cho phép đánh giá đồng thời tình trạng nhu mô các tạng và hình thái, bệnh lý của những mạch cấp máu đến tạng, các cuống mạch cấp máu và dẫn lưu trong các trường hợp dị dạng mạch và khối u.
2. Chỉ định, chống chỉ định chụp cắt lớp vi tính tầng trên ổ bụng có khảo sát mạch các tạng
Chụp cắt lớp vi tính tầng trên ổ bụng có khảo sát mạch các tạng được chỉ định trong những trường hợp thăm khám nhằm phát hiện bệnh cảnh, chấn thương các tạng ở tầng trên ổ bụng, cụ thể:
● Dạ dày, tá tràng: Chấn thương, xuất huyết tiêu hóa, khối u.
● Tụy: Viêm tụy cấp tính hoặc mãn tính, khối u tụy.
● Lách: Chấn thương, khối u.
● Đường mật, túi mật: Sỏi đường mật, túi mật, khối u đường mật, túi mật.
● Gan: Chấn thương, viêm gan, áp xe gan, khối u gan.
● Bệnh nhân trước hoặc sau phẫu thuật ghép tạng.
● Tổn thương khác: Áp xe dưới hoành, u mạc treo.
● Khảo sát mạch các tạng: Nghi ngờ và đánh giá tình trạng huyết khối trong nhánh động mạch thân tạng và động mạch mạc treo tràng trên, cũng như hệ thống tĩnh mạch cửa, tĩnh mạch gan trong trường hợp tổn thương là khối u.
Trường hợp bệnh nhân bị dị ứng hoặc có tiền sử dị ứng với thuốc cản quang được chống chỉ định tương đối và trường hợp phụ nữ đang mang thai những tuần đầu cần được cân nhắc chỉ định.
3. Quy trình chụp CT tầng trên ổ bụng có khảo sát mạch các tạng
Quy trình chụp CT tầng trên ổ bụng có khảo sát mạch các tạng gồm các bước sau:
● Bước 1: Đặt người bệnh nằm ngửa, giơ hai tay lên phía trên đầu để tránh làm nhiễu ảnh. Hướng dẫn và yêu cầu người bệnh nhịn thở trong khi chụp để tránh làm nhiễu ảnh.
● Bước 2: Thiết lập đường truyền tĩnh mạch để tiêm thuốc cản quang iod với liều lượng là 1,5-2 ml/kg cân nặng. Sử dụng bơm tiêm máy để tiêm nhanh với tốc độ tiêm cần đạt là 3 - 4 ml/s tùy vào độ bền của thành mạch máu. Tùy độ lớn của cá thể thay đổi trường nhìn phù hợp và để có thể đánh giá toàn bộ hệ xương, mỡ, khí và các mô mềm, thay đổi độ rộng của cửa sổ.
● Bước 3: Chụp cắt lớp vi tính tầng trên ổ bụng với các lớp cắt ngang, độ dày lớp cắt là 5mm, chụp trước khi tiêm thuốc cản quang để định vị tổn thương. Đánh giá thành phần tổn thương có bao gồm mỡ cũng như tình trạng chảy máu, vôi hóa bằng cách đo tỷ trọng vùng nghi ngờ tổn thương. So sánh với tỷ trọng vùng tổn thương sau khi tiêm thuốc cản quang để đánh giá mức độ thẩm thấu thuốc của tổn thương nhiều hay ít.
● Bước 4: Sau khi tiêm thuốc cản quang, chụp cắt lớp vi tính tầng trên ổ bụng với các lớp cắt ngang có độ dày lớp cắt lý tưởng là 2,5 mm, tái tạo các lớp cắt có độ dày 1mm. Chụp các lớp cắt ở thì động mạch sau khi tiêm từ giây thứ 25 - 30 để xem xét và đánh giá các tình trạng: mức độ giàu mạch của khối u; rối loạn tưới máu trong nhu mô ở những tạng đặc, đồng thời phát hiện tĩnh mạch dẫn lưu trong tổn thương dị dạng thông động - tĩnh mạch, chấn thương tạng làm thuốc thoát ra ngoài lòng mạch.
● Bước 5: Chụp các lớp cắt ở thì tĩnh mạch sau khi tiêm thuốc cản quang từ giây thứ 60 - 70 để xem xét và đánh giá các tình trạng: mức độ thải thuốc của khối u, chấn thương tạng. Chụp cắt lớp vi tính tầng trên ổ bụng với các lớp cắt ở thì muộn từ 3 - 10 phút.
● Bước 6: Kỹ thuật viên tái tạo hình ảnh trên máy chụp và tại buồng chụp, khảo sát mạch các tạng và dựng hình mạch máu theo hướng khác nhau, mỗi tạng bao gồm hệ động - tĩnh mạch riêng. Kết quả hình ảnh phải đảm bảo không nhiễu ảnh để phục vụ chẩn đoán.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
