Opdivo (nivolumab) là thuốc gì và được sử dụng để điều trị bệnh gì?
Opdivo (nivolumab) là thuốc có bản chất protein được thiết kế để có thể nhận biết và gắn với đích đặc hiệu trong cơ thể, tên là thụ thể chết theo chương trình (PD-1).
Bình thường, thụ thể này tham gia vào việc ức chế hoạt động của tế bào miễn dịch (tế bào T). Khi gắn vào thụ thể PD-1, Opdivo (nivolumab) sẽ loại bỏ tác dụng ức chế tế bào miễn dịch, giúp tăng cường hiệu quả tiêu diệt tế bào ung thư của tế bào miễn dịch.
Opdivo (nivolumab) có thể được sử dụng đơn độc hoặc phối hợp cùng với các thuốc khác để điều trị nhiều loại ung thư khác nhau như:
- Ung thư hắc tố (một loại ung thư da),
- Ung thư phổi không tế bào nhỏ (một loại ung thư phổi)
- U trung biểu mô màng phổi (một loại ung thư lớp nằm giữa phổi và thành ngực)
- Ung thư tế bào thận
- U lympho Hodgkin cổ điển (một loại ung thư máu)
- Ung thư vùng đầu và cổ
- Ung thư đường tiết niệu (biểu mô đường niệu)
- Ung thư đại tràng hoặc trực tràng
- Ung thư gan (biểu mô tế bào gan)
- Ung thư thực quản
- Ung thư dạ dày, miệng nối thực quản – dạ dày
Bạn cần làm gì trước khi sử dụng Opdivo (nivolumab)?
Một số tình trạng bệnh có thể ảnh hưởng tới việc sử dụng thuốc. Do đó, cần thông báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ bệnh lý/vấn đề nào sau đây:
- Có bệnh lý tự miễn như viêm ruột, lupus ban đỏ hệ thống, viêm phổi kẽ, viêm da cơ địa…
- Đã từng ghép tạng
- Đã từng ghép tế bào gốc tạo máu
- Đã từng xạ trị hoặc từng sử dụng các thuốc tương tự Opdivo (nivolumab)
- Các bệnh lý mắc kèm khác (nếu có)
Một số thuốc có thể làm giảm hiệu quả của Opdivo (nivolumab). Vì vậy, bạn cần thông báo cho bác sĩ/dược sĩ/điều dưỡng viên về các thuốc mà bạn đang sử dụng, đặc biệt là các thuốc có tác dụng ức chế hệ miễn dịch, ví dụ như thuốc corticoid. Tương tự, trong quá trình điều trị, hãy trao đổi với bác sĩ/dược sĩ nếu như bạn muốn sử dụng thêm bất kỳ thuốc nào khác.
Hãy trao đổi với bác sĩ về kế hoạch sinh con của bạn trước khi điều trị. Nếu bạn là nữ giới đang trong độ tuổi sinh sản và vẫn có các hoạt động tình dục bình thường thì cần phải sử dụng biện pháp tránh thai trong khi điều trị với Opdivo (nivolumab) và sau 5 tháng kể từ lần cuối sử dụng thuốc. Hãy thông báo ngay cho bác sĩ nếu bạn vô tình có thai khi đang sử dụng thuốc Opdivo (nivolumab).
Hiện chưa rõ thuốc có được bài tiết qua sữa mẹ không. Vì vậy không nên cho con bú trong khi điều trị với Opdivo (nivolumab) và 5 tháng sau kể từ lần cuối sử dụng thuốc.
Opdivo (nivolumab) được sử dụng như thế nào?
Opdivo (nivolumab) có thể được sử dụng đơn độc hoặc kết hợp với các thuốc khác.
Thuốc được sử dụng đường truyền tĩnh mạch. Thông thường, thuốc được truyền trong khoảng 30 – 60 phút. Tùy theo phác đồ điều trị mà thuốc được truyền mỗi 2 tuần hoặc 3 tuần hoặc 4 tuần.
Trường hợp sử dụng thuốc để phòng ngừa ung thư tái xuất hiện sau khi đã phẫu thuật cắt bỏ khối u thì bạn sẽ sử dụng Opdivo (nivolumab) tới khi bệnh không kiểm soát được hoặc không dung nạp được với các tác dụng không mong muốn của thuốc hoặc tối đa 1 năm.
Với trường hợp khối u của bạn đã di chuyển tới các bộ phận khác (còn gọi là di căn) thì thuốc Opdivo (nivolumab) sẽ được sử dụng cho tới khi bệnh không kiểm soát được hoặc khi bạn không dung nạp được các tác dụng không mong muốn.
Bạn có thể gặp những tác dụng không mong muốn gì và cần làm gì khi gặp những tác dụng không mong muốn đó?
Khi điều trị với Opdivo (nivolumab), có người sẽ không gặp bất kỳ tác dụng không mong muốn nào của thuốc nhưng cũng có người gặp một hoặc một vài tác dụng không mong muốn với mức độ khác nhau.
Các tác dụng không mong muốn do Opdivo (nivolumab) thường liên quan đến hoạt động quá mức của hệ miễn dịch. Điều quan trọng là cần thông báo càng sớm càng tốt cho bác sĩ/dược sĩ/điều dưỡng viên về những tác dụng không mong muốn mà bạn gặp phải.
Các tác dụng không mong muốn của Opdivo (nivolumab) có thể gồm:
Phản ứng tiêm truyền: Báo ngay cho bác sĩ/điều dưỡng nếu bạn có các biểu hiện sau khi đang truyền Opdivo (nivolumab): ớn lạnh, ngứa, đỏ bừng, khó thở hoặc thở khò khè, hoa mắt, sốt, đau lưng hoặc đau cổ. sưng mắt, môi, ...
Phát ban da: Bạn có thể bị đỏ da, nổi các nốt trên da, ngứa da hoặc nặng hơn, da bong tróc và rộp. Sử dụng các loại kem giữ ẩm có thể giúp ích cho bạn trong những trường hợp này. Trong trường hợp ngứa hoặc nặng hơn, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc uống và thuốc bôi cho bạn. Hãy báo ngay cho bác sĩ/điều dưỡng hoặc dược sĩ nếu bạn gặp tác dụng không mong muốn này.
Vấn đề về tuyến giáp: Phổ biến nhất là suy giảm hoạt động tuyến giáp (suy giáp), nhưng thỉnh thoảng có thể gặp tăng cường hoạt động tuyến giáp (cường giáp). Nếu bị suy giáp, bạn có thể thấy mệt mỏi, thiếu nặng lượng, nhịp tim chậm, tăng cân không rõ lý do, hay bị lạnh, da khô ráp, rụng tóc, táo bọn, mất tập trung.
Còn nếu cường giáp, bạn có thể thấy hay lo lắng, hồi hộp, dễ bị kích động, nóng hơn bình thường, hay đổ mồ hôi, nhịp tim nhanh, tiêu chảy, khó ngủ… Bác sĩ sẽ định kỳ tiến hành xét nghiệm để kiểm tra chức năng tuyến giáp cho bạn. Trong trường hơp cần thiết, bác sĩ có thể kê một số thuốc để điều chỉnh chức năng tuyến giáp cho bạn.
Vấn đề về các hormon khác: một số hormon khác trong cơ thể cũng có thể bị ảnh hưởng. Bạn cũng có thể gặp những thay đổi như mệt mỏi, khó ngủ, khát, đi tiểu nhiều, buồn nôn, nôn, dễ kích động, thay đổi tâm trạng, hành vi…. Hãy báo ngay cho bác sĩ/điều dưỡng hoặc dược sĩ nếu bạn thấy có những bất thường này.
Viêm dạ dày, ruột: Bạn có thể bị đau bụng, đầy hơi, co thắt, đi ngoài nhiều lần, phân đen, dính hoặc lẫn nhày/máu. Bạn hãy uống nhiều nước, trừ khi có lời dặn cần hạn chế dịch. Báo cho bác sĩ/điều dưỡng hoặc dược sĩ ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu gần nhất nếu tiêu chảy không kiểm soát được, đau bụng dữ dội và đầy hơi, và hoặc chóng mặt hoặc đau đầu.
Vấn đề về phổi: Bạn có thể gặp vấn đề về phổi với các biêu hiện như thở gấp, khó thở, đau ngực, xuất hiện ho, đờm hoặc ho nặng lên, sốt… Hãy báo bác sĩ/điều dưỡng/dược sĩ ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu gần nhất nếu gặp các triệu chứng này.
Vấn đề về gan: Bạn có thể gặp vấn đề về gan với biểu hiện như mệt mỏi, buồn ngủ, buồn nôn, nôn, sụt cân, đau vùng bụng phải, nước tiểu sẫm màu, vàng mắt, vàng da, ngứa da, dễ bầm tím, chảy máu. Bác sĩ sẽ định kỳ làm xét nghiệm chức năng gan cho bạn. Hãy báo bác sĩ/điều dưỡng/dược sĩ ngay lập tức nếu thấy nước tiểu sẫm màu, vàng da, vàng mắt vàng, bầm tím hoặc cháy máu không rõ lý do hoặc đau bụng nghiêm trọng.
Vần đề về hệ thần kinh: Một số ít người có thể gặp các vấn đề về hệ thần kinh với biểu hiện như đau đầu dai dẳng hoặc khác mọi lần, cứng cổ, chóng mặt, giảm ý thức, đau, yếu cơ, tê, ngứa ran ở tay hoặc chân, co giật… Hãy báo bác sĩ/điều dưỡng/dược sĩ ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu gần nhất nếu gặp các triệu chứng này.
Vấn đề về tim mạch: Một số ít người có thể cảm thấy đau thắt ngực, nhịp tim bất thường, khó thở, phù mắt cá chân. Các vấn đề tim mạch hiếm gặp nhưng có thể có nguy cơ gây tử vong. Nếu xảy ra, các triệu chứng thường khởi phát trong vòng 3 tháng đầu điều trị, nhưng vẫn có thể xảy ra bất cứ lúc nào sau kết thúc điều trị. Hãy báo bác sĩ/điều dưỡng/dược sĩ ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu gần nhất nếu gặp các triệu chứng như kể trên.
Vấn đề về thận: Một số ít người có thể gặp đi tiểu ít hơn bình thường, tiểu máu, phù tay và chân, chán ăn. Thông thường, bác sĩ sẽ định kỳ làm xét nghiệm máu để kiểm tra chức nặng thận của bạn. Hãy báo bác sĩ/điều dưỡng/dược sĩ ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu gần nhất nếu gặp các triệu chứng như kể trên.
Vấn đề về xương khớp: Một số người có thể gặp các vấn đề về xương khớp như: cứng cơ hoặc khớp, đặc biệt là sau một thời gian nghỉ ngơi, yếu cơ, đau ở cơ hoặc khớp, sưng khớp, mệt mỏi, đau đầu. Hãy thông báo ngay cho bác sĩ/điều dưỡng hoặc dược sĩ nếu bạn gặp những triệu chứng này.
Vấn đề về mắt: Bạn có thể gặp phải các vấn đề về mắt như đau mắt, ngứa mắt, mắt đỏ hoặc sưng, mờ hoặc thay đổi tầm nhìn, mắt chảy nước, khô mắt, nhạy cảm với ánh sáng. Hãy thông báo ngay cho bác sĩ/điều dưỡng hoặc dược sĩ nếu bạn gặp những triệu chứng này.
Ngoài các vấn đề trên, một số người có thể gặp một số các tác dụng không mong muốn khác như buồn nôn, mệt mỏi, chán ăn, đau đầu… Hãy thông báo cho bác sĩ/điều dưỡng/dược sĩ nếu bạn gặp phải bất kỳ vấn đề gì để được hướng dẫn xử trí kịp thời.
