Men gan cao là biểu hiện cho thấy gan đang gặp vấn đề. Hiện tại, những người mắc bệnh đang có xu hướng trẻ hơn và nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do uống bia rượu. Nếu không được điều trị và kiểm soát kịp thời, bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, từ đó gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng của người bệnh.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Chỉ số men gan là gì?
Gan là một cơ quan trong cơ thể, đảm nhận vai trò xử lý chất độc. Chính vì thế, các tế bào của gan rất dễ bị tác động bởi những yếu tố độc hại.
Men gan là một hệ enzym hoàn chỉnh trong gan chịu trách nhiệm tổng hợp và chuyển hóa các chất. Khi bị rối loạn, hàm lượng men giải phóng vào máu sẽ tăng lên dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Men gan được chia thành 4 loại gồm AST, ALT, ALP và GGT, trong đó:
- AST và ALT là hai loại enzyme cơ bản hiện diện trong máu. Khi các chỉ số này vượt qua mức bình thường, đó có thể là dấu hiệu gan bị tổn thương do các nguyên nhân như u gan, suy gan, gan nhiễm mỡ hoặc các bệnh về gan liên quan đến rượu.
- Trong các trường hợp viêm hoặc tắc nghẽn mật, GGT và ALP là hai chỉ số men gan mật thường tăng, thậm chí có thể tăng tới 10 lần so với giá trị bình thường.
Ngưỡng bình thường cho các chỉ số men gan được xác định như sau:
- AST: 20-40 UI/L.
- ALT: 20-40 UI/L.
- GGT: 20-40 UI/L.
- Phosphatase kiềm: 30-110 UI/L.
2. Men gan cao có nguy hiểm không?
Biểu hiện của men gan cao là sự tổn thương và hủy hoại gan do nhiều nguyên nhân khác nhau. Mức độ tăng men gan tỷ lệ thuận với mức độ tổn thương, tức là khi men gan cao thì tổn thương gan cũng nghiêm trọng hơn. Tình trạng này thường xuất hiện ở những người có thói quen uống bia rượu quá mức hoặc có tiền sử bệnh gan. Vậy, men gan cao là gì?
Dựa vào thông tin về chỉ số men gan bình thường đã nêu thì nếu chỉ số vượt qua ngưỡng bình thường sẽ được xem là chỉ số men gan cao. Tuy nhiên, mức độ đánh giá men gan cao sẽ khác nhau tùy thuộc vào các ngưỡng tăng cụ thể.
Trong giai đoạn đầu, mặc dù men gan có thể tăng cao nhưng không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, trong các trường hợp bệnh lý cấp tính, người bệnh có khả năng sẽ gặp các triệu chứng như rối loạn tiêu hóa, mẩn ngứa, đau bụng, vàng da…
Việc đánh giá chỉ số men gan cụ thể như sau:
- Chỉ số men gan nằm trong khoảng từ 40 đến 80: Cảnh báo người bệnh có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ, viêm gan virus hoặc viêm gan do rượu.
- Chỉ số men gan đạt mức từ 80 đến 150: Cho thấy chức năng gan bị suy giảm và có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như xơ gan hoặc xơ gan cổ trướng.
- Chỉ số men gan nằm trong khoảng 150-200: Tế bào gan sẽ bị tổn thương nghiêm trọng dẫn đến tình trạng xơ gan, suy gan và có nguy cơ cao mắc ung thư gan.
3. Những nguyên nhân gây ra men gan cao là gì?
Nồng độ men gan cao có thể do nhiều nguyên nhân bao gồm các yếu tố xảy ra ở gan và những nguyên nhân khác ngoài gan.
- Các loại viêm gan siêu vi A, B, C, D và E là những tác nhân chính gây ra hiện tượng men gan tăng cao đột biến. Những virus này xâm nhập vào cơ thể, phá hủy tế bào gan dẫn đến các tổn thương nghiêm trọng cho gan, đồng thời làm tăng nguy cơ xơ gan và ung thư gan.
- Các nguyên nhân như giun, sỏi, viêm tụy, tắc ruột và viêm dạ dày cấp… gây tắc đường mật dẫn đến men gan cao nhưng mức tăng không cao như chỉ số men gan thường gặp ở viêm gan.
- Trong giai đoạn toàn phát, các bệnh truyền nhiễm như sốt rét, sởi, sốt xuất huyết và nhiễm trùng máu cũng góp phần dẫn đến tình trạng men gan cao.
- Tổn thương gan và suy giảm chức năng gan có thể xảy ra do việc lạm dụng rượu bia kéo dài làm chỉ số men gan cao.
- Men gan có thể tăng lên do thói quen tự ý sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm hay kháng sinh, đặc biệt khi làm dụng các loại thuốc này. Ngoài ra, việc sử dụng thực phẩm chức năng và thuốc không rõ nguồn gốc cũng đang làm tăng nguy cơ viêm gan.
- Bảo vệ men gan cũng phụ thuộc nhiều vào chế độ ăn uống.
Một nguyên nhân khác dẫn đến men gan cao là do cơ thể hấp thụ một phần độc tố có trong thực phẩm. Những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, có nấm mốc, chứa chất bảo quản hoặc dư lượng thuốc bảo vệ thực vật sẽ khiến gan phải làm việc nhiều hơn để xử lý và loại bỏ các độc tố này.
4. Phương pháp hạ chỉ số men gan tại nhà
Bên cạnh điều trị y tế, việc hạ chỉ số men gan cần phải có sự kết hợp của các phương pháp sau:
- Thay đổi lối sống: Đối với nhiều bệnh nhân, bước đầu tiên để giảm men gan là điều chỉnh lối sống. Những thay đổi này bao gồm việc giảm cân hợp lý, tăng cường vận động, loại bỏ các thói quen gây hại (như hút thuốc và uống bia rượu).
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn giàu chất xơ và ít chất béo có thể hỗ trợ cải thiện chức năng gan. Đồng thời, hạn chế tiêu thụ đường và chất béo bão hòa cũng giúp giảm áp lực lên gan.
- Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại: Nếu men gan cao bắt nguồn từ nguyên nhân tiếp xúc với các chất độc hại như hóa chất công nghiệp, bệnh nhân cần tránh xa những yếu tố này. Trong trường hợp bắt buộc, người bệnh phải sử dụng các thiết bị bảo hộ an toàn.
- Sử dụng thuốc: Với một số trường hợp, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc để kiểm soát men gan. Người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ nhằm đưa chỉ số men gan về mức an toàn.
- Theo dõi sức khỏe định kỳ: Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để theo dõi sự thay đổi của chỉ số men gan. Điều này giúp đảm bảo hiệu quả điều trị và kịp thời điều chỉnh nếu cần.
Chỉ số men gan cao là dấu hiệu cảnh báo chức năng gan có vấn đề. Việc phát hiện sớm và kiểm soát các chỉ số men gan kịp thời là chìa khóa để ngăn ngừa sự tiến triển của các bệnh lý gan.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
