Loạn sản cơ là một bệnh lý xảy ra khi một đoạn ngắn thuộc mạch máu bị thu hẹp lại do thành mạch máu dày ra bất thường. Khi loạn sản cơ gây ảnh hưởng đến vùng mạch máu nuôi não có thể dẫn đến đột quỵ.
1. Triệu chứng và nguyên nhân chính gây ra loạn sản cơ?
Loạn sản cơ còn có tên tiếng Anh là Fibromuscular dysplasia – được viết tắt FMD. Trong đó, loạn sản cơ có thể gây nên những ảnh hưởng bất kỳ cho các mạch máu trong cơ thể, tuy nhiên phổ biến nhất chính là mạch máu đến các vị trí quan trọng như thận và não. Không những thế, loạn sản cơ còn có thể gây ảnh hưởng đến mạch máu nuôi não, dẫn đến đột quỵ đột ngột.
Không phải trường hợp nào mắc phải loạn sản cơ cũng xuất hiện những triệu chứng cụ thể. Nhưng khi tình trạng này bắt đầu gây ảnh hưởng đến lưu lượng máu di chuyển đến não, bệnh nhân sẽ cảm thấy bị đau đầu, ù tai, đau cổ, chóng mặt hoặc buồn nôn.
Đôi khi, bệnh nhân có thể thoáng không nhìn thấy gì hoặc liên tục bị rơi vào cảm giác mất ý thức. Trong rất nhiều trường hợp, những triệu chứng đầu tiên của căn bệnh loạn sản cơ là một cơn thoáng thiếu máu não hoặc nguy hiểm hơn là đột quỵ.
Nguyên nhân gây nên loạn sản cơ: theo nghiên cứu của các nhà khoa học, có sự liên quan giữa loạn sản cơ với những gen, hormone hoặc yếu tố khác, nhưng chưa tìm ra được nguyên nhân chính của bệnh này. Nhóm người có nguy cơ cao sẽ mắc phải loạn sản cơ:
- Những người có thói quen hút thuốc, thường xuyên sử dụng các chất kích thích gây nguy hiểm đến sức khỏe con người
- Người cao huyết áp
- Người có người thân bị mắc bệnh loạn sản cơ
2. Chẩn đoán loạn sản cơ?
Có rất nhiều xét nghiệm đang được sử dụng tại các cơ sở y tế, các phòng khám chuyên khoa tại nước ta để hỗ trợ chẩn đoán và điều trị bệnh loạn sản cơ, nhưng có lẽ được sử dụng phổ biến nhất chính là 2 phương pháp dưới đây:
2.1 Siêu âm duplex
Siêu âm duplex là xét nghiệm được sử dụng để kiểm tra vận tốc của máu khi đi qua mạch máu. Nếu người bệnh đang bị bệnh loạn sản cơ, vận tốc của dòng máu sẽ tăng lên nhanh chóng khi đi qua những vùng bị hẹp lại bởi thành máu đã dày lên do loạn sản cơ gây ra.
2.2 Chụp X-quang cắt lớp các mạch máu
Xét nghiệm này thường bao gồm quá trình tiêm một chất cản quang vào trong cơ thể người bệnh, đi vào những khu vực của mạch máu đang chịu ảnh hưởng từ loạn sản cơ. Chất này đóng vai trò phát sáng khi gặp những tia X-quang chiếu qua, giúp khu vực đó được sáng lên và biểu diễn được những hình ảnh sắc nét phía bên trong các mạch máu.
Thông thường, các hình dạng điển hình nhất của những mạch máu đang chứa bệnh loạn sản cơ xuất hiện trên CT chụp động mạch sẽ là một “chuỗi hạt”, vì vùng sáng trong máy quét CT hoặc máy CAT scan đều có hình ảnh giống như một chuỗi hạt.
3. Điều trị loạn sản cơ như thế nào?
Dưới đây là những kỹ thuật điều trị, giúp thúc đẩy quá trình nong rộng những mạch máu đang mang bệnh loạn sản cơ, được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, bạn đọc có thể tham khảo thêm:
3.1 Nong mạch vành qua da, đồng thời tiến hành đặt stent
Đối với phương pháp này, sợi dây đặc biệt có tên gọi “ống thông chụp động mạch” sẽ được nhanh chóng đưa vào trong mạch máu ở hậu môn và đi vào các khu vực mà mạch máu đang bị hẹp. Lúc đó, quả bóng đóng vai trò kết nối với đầu ống thông sẽ được thổi lên từ từ, và bắt đầu nong rộng tại khu vực mạch máu đang bị hẹp.
Trong nhiều trường hợp, một lưới thép cấu tạo đặc biệt có tên gọi là stent cũng sẽ được đặt trong các khu vực đó nhằm tránh việc những mạch máu của người bệnh bị hẹp lại lần nữa.
3.2 Cắt bỏ và khâu nối
Là một thủ tục tiến hành phẫu thuật để cắt bỏ đi phần mạch máu bị loạn sản cơ.
3.3 Đặt ghép
Đây là một phương pháp cũng sẽ tiến hành phẫu thuật nhằm cắt bỏ những phần đang bị bệnh của mạch máu đồng thời thay thế chúng bằng một khúc nhỏ khác của một tĩnh mạch nào đó, thường là những tĩnh mạch lấy từ chân.
3.4 Cắt bỏ đi lớp áo trong của động mạch cảnh
Đây là phương pháp dùng để giúp nong rộng vùng động mạch cảnh khi nó đang bị thu hẹp do những bệnh lý, và một trong số đó chính là bệnh loạn sản cơ. Phẫu thuật này sẽ tiến hành cắt bỏ đi khu vực mạch máu đang bị hẹp.