Hướng dẫn dinh dưỡng cho bé trong năm đầu tiên

Lựa chọn thực phẩm thích hợp cho bé trong những năm đầu đời vốn rất quan trọng, bởi sự tăng trưởng xảy ra nhiều hơn ở năm đầu tiên so với bất kỳ thời điểm nào khác trong cuộc đời trẻ. Vì thế điều quan trọng, cha mẹ cần cho bé ăn nhiều loại thức ăn lành mạnh vào thời điểm thích hợp.

1. Dinh dưỡng trong năm đầu đời cho trẻ được hiểu như thế nào?

Ngoài sữa mẹ và sữa công thức, để cơ thể trẻ phát triển một cách toàn diện, bạn cũng nên chú ý đến việc bổ sung đầy đủ các loại thực phẩm cho con. Ở giai đoạn đầu đời không nên cho trẻ ăn thức ăn đặc trừ khi được các bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên làm như vậy. Việc trẻ ăn thức ăn trước 4 tháng tuổi là không cần thiết bởi, sữa mẹ hoặc sữa công thức đã cung cấp cho con tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển. Bên cạnh đó, việc cho trẻ ăn thức ăn đặc quá sớm có thể khiến trẻ bú quá nhiều và thừa cân.

Nhiều bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng cũng đưa ra khuyến cáo nên cho trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên bổ sung đủ vitamin D. Lượng vitamin D tối thiểu cho những nhóm này nên là 400 IU mỗi ngày, bắt đầu ngay sau khi sinh. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của con bạn có thể giới thiệu loại và lượng vitamin D thích hợp cho con bạn.

2. Mẹo cho con bạn ăn

Khi bắt đầu ăn thức ăn đặc, hãy cho bé ăn từng loại thức ăn mới không phải hỗn hợp (như ngũ cốc và trái cây hoặc bữa tối với thịt). Cho thức ăn mới từ 3 đến 5 ngày trước khi thêm thức ăn mới khác. Bằng cách này, bạn có thể biết được loại thức ăn nào mà bé có thể bị dị ứng hoặc không thể dung nạp được.

Bắt đầu với một lượng nhỏ thức ăn rắn với một thìa cà phê và từ từ tăng lên một thìa canh. Có thể cho trẻ ăn bắt đầu với ngũ cốc gạo khô dành cho trẻ sơ sinh trước, trộn theo chỉ dẫn, sau đó là rau, trái cây và sau đó là thịt.

Không sử dụng muối hoặc đường khi tự chế biến thức ăn cho trẻ. Thức ăn đóng hộp có thể chứa một lượng lớn muối, đường và không nên dùng làm thức ăn cho trẻ nhỏ. Luôn rửa, gọt vỏ trái cây và rau củ, loại bỏ hạt hoặc vết rỗ. Đặc biệt những loại rau quả tiếp xúc với mặt đất, có thể chứa các bào tử gây ngộ độc thực phẩm.

Bạn nên cho trẻ sơ sinh uống ngũ cốc chứa sắt cho đến khi trẻ được 18 tháng tuổi. Không nên thêm sữa bò vào chế độ ăn uống cho đến khi con bạn được 1 tuổi, bởi sữa bò không cung cấp các chất dinh dưỡng thích hợp cho con ở giai đoạn này.

Chuyên gia khuyến cáo không cho trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi uống nước trái cây. Chỉ có thể cho trẻ em uống nước trái cây 100% đã tiệt trùng, nhưng nên giới hạn ở mức 4 ounce một ngày. Pha loãng nước ép với nước và cho vào cốc trong bữa ăn.

3. Dinh dưỡng cho bé từ 9 tháng đến 1 tuổi

3.1. Bữa ăn sáng

Một số loại thực phẩm sau đây cha mẹ có thể dùng để làm bữa ăn sáng cho trẻ từ 9 tháng đến 1 tuổi.

• Bột yến mạch: Bắt đầu với bất kỳ loại yến mạch không đường nào, có thể pha với sữa công thức cho trẻ ăn.
• Bánh kếp hoặc bánh quế: Cố gắng sử dụng hỗn hợp ngũ cốc nguyên hạt. Chỉ thêm một chút mầm lúa mì để tăng cường sức khỏe. Đối với một số loại, hãy phủ thêm trái cây xay nhuyễn tránh siro có đường.
• Trứng: Thêm một thìa pho mát và trứng. Đối với một số loại, hãy biến trứng thành bữa trưa bằng cách trộn với đậu phụ, sau đó nghiền với một loại rau đã được làm mềm.

3.2. Bữa trưa

Có thể dùng bánh mì làm từ bột mì, phô mai cắt nhỏ (dễ tan chảy) và một ít bơ. Cắt bánh mì sandwich thành miếng vừa ăn.

• Sữa chua: Nên ăn sữa chua không đường, để có hương vị có thể thêm trái cây tươi. Đối với một số loại hãy thử khuấy trong mầm lúa mì và kết hợp một số loại trái cây để có hương vị mới.
• Bánh mì: Chỉ sử dụng một lượng nhỏ bơ đậu phộng, dùng bánh mì thật mềm và cắt bỏ lớp vỏ. Đối với một số loại, hãy thử lòng đỏ trứng nấu chín, bơ và pho mát kem làm nguyên liệu.
• Súp: Nước dùng hầm xương với rau và mì mềm. Đối với một số loại, hãy thêm đậu nghiền, thịt băm nhỏ.

3.3. Bữa tối

Khi nấu bột cho con, bạn nên cho các loại thực phẩm như rau, nước hầm xương và thịt (thịt bò, thịt gà hoặc thịt lợn) tất cả qua máy xay thực phẩm với nhau. Đối với một số loại, hãy thử hỗn hợp khoai lang và khoai tây trắng, hoặc nghiền trong đậu phụ, thịt và đậu.Cho trẻ uống sữa pha công thức khoảng thời gian cách sau bữa ăn chính tầm 2 đến 3 tiếng để trẻ không bị đói, vì nhiều trẻ có sức tiêu hóa tốt. Bạn cần xây dựng nền tảng thói quen ăn uống cho con bạn. Hãy chế biến những bữa ăn lành mạnh, ngon miệng, tiện lợi và con sẽ có một hành trình ăn ngon suốt đời.

4. Một số giới hạn để phòng bệnh cho trẻ

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không nên ăn xúc xích, quả hạch, hạt, kẹo tròn, bỏng ngô, trái cây và rau sống, cứng... Những thực phẩm này không an toàn và có thể khiến con bạn bị sặc. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khuyên bạn nên để dành những thực phẩm này cho đến khi con bạn được 3 hoặc 4 tuổi. Luôn quan sát trẻ nhỏ khi trẻ đang ăn. Yêu cầu trẻ ngồi xuống để ăn hoặc uống.

Trẻ sơ sinh khỏe mạnh thường cần ít hoặc không cần thêm nước, ngoại trừ khi thời tiết quá nóng. Khi lần đầu tiên cho bé ăn thức ăn đặc, thường cần thêm nước.

Đừng giới hạn lựa chọn thức ăn của bé với những món bạn thích. Cho trẻ ăn nhiều loại thức ăn sớm sẽ tạo tiền đề cho thói quen ăn uống tốt sau này. Không hạn chế chất béo và cholesterol trong chế độ ăn của trẻ nhỏ, trừ khi được nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của con bạn khuyên. Trẻ em cần calo, chất béo và cholesterol để phát triển não bộ và hệ thần kinh cũng như cho sự phát triển chung.

Không cho trẻ dùng mật ong dưới mọi hình thức trong năm đầu tiên của trẻ. Không đặt con trên giường với một cái bình ngậm trong miệng. Khi trẻ đã mọc răng, việc ngậm bình sữa cũng có thể gây sâu răng và tăng nguy cơ bị nghẹt thở.

Thực tế, chế độ dinh dưỡng trong năm đầu đời ở trẻ rất quan trọng, vì thế cha mẹ nên dành thời gian quan tâm và chăm sóc đặc biệt đến con trong giai đoạn này. Ngoài ra, cha mẹ có thể tham khảo cách chọn sữa công thức cho trẻ phù hợp với lứa tuổi từ các chuyên gia y tế.

Nếu trong quá trình chăm sóc trẻ, cha mẹ gặp những khó khăn hoặc trẻ mắc các vấn đề về tiêu hóa, cân nặng, dinh dưỡng... bạn có thể đưa con tới chuyên khoa Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được bác sĩ kiểm tra và có những tư vấn điều trị phù hợp.

Ngoài bổ sung qua chế độ dinh dưỡng, cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng thực phẩm hỗ trợ có chứa vitamin và các vi khoáng chất thiết yếu như kẽm, Lysine, crom, selen, ... giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?

Vai trò của kẽm - Hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé