HIV là một loại vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người. Bệnh thường biểu hiện các triệu chứng qua từng giai đoạn khác nhau. Biết được các giai đoạn và triệu chứng của bệnh có thể giúp điều trị sớm, làm tăng tuổi thọ và giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh cho người khác.
1. Giai đoạn cửa sổ của HIV là gì?
Giai đoạn cửa sổ của HIV là khoảng thời gian giữa thời điểm thực sự bị nhiễm HIV đến khi phát hiện ra HIV bằng các xét nghiệm. Một người bị nhiễm HIV thường mất từ 3-6 tháng để cơ thể sản xuất ra đủ lượng kháng thể chống lại vi rút. Đặc biệt, trong khoảng thời gian này, bạn vẫn có thể lây truyền HIV cho người khác.
2. HIV lây qua những con đường nào?
HIV hay còn có cái tên là bệnh liệt kháng, là một bệnh của hệ miễn dịch, do vi rút suy giảm miễn dịch ở người gây ra. HIV thường lây truyền chủ yếu qua những con đường sau:
2.1 Qua đường máu
- Tiêm chích ma túy, sử dụng chung bơm kim tiêm
- Truyền máu, hoặc các chế phẩm của máu mà không thông qua sàng lọc
- Sử dụng chung dụng cụ sắc nhọn (ví dụ dụng cụ xăm mình)
2.2 Qua đường tình dục
- Quan hệ tình dục bằng miệng, hậu môn, âm đạo mà không sử dụng biện pháp bảo vệ (ví dụ bao cao su)
- Quan hệ tình dục bừa bãi với nhiều người khác nhau.
- Quan hệ tình dục với người bị nhiễm HIV
2.3 Từ mẹ truyền sang con
- Trong thời kỳ đang mang thai, chuyển dạ hoặc khi sinh con
- Qua sữa mẹ
Tuy nhiên, bạn không thể bị lây nhiễm HIV thông qua các hoạt động sau:
- Bắt tay, ôm, hôn, ăn chung với người bị HIV
- Ho, hắt hơi
- Muỗi đốt và côn trùng cắn.
3. Các triệu chứng của HIV qua từng giai đoạn
3.1 Giai đoạn đầu (giai đoạn cửa sổ): Nhiễm HIV cấp tính
Nhiễm HIV thường xảy ra bằng cách đưa các chất dịch cơ thể từ người bị nhiễm bệnh sang cơ thể của một người không bị nhiễm bệnh. Giai đoạn này là lúc các vi rút gây bệnh nhân lên một cách nhanh chóng, dẫn đến có nhiều vi rút trong máu ngoại biên. Mức HIV có thể lên đến vài triệu hạt vi rút trong mỗi ml máu.
Trong giai đoạn cửa sổ của HIV, người mắc bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng giống như cảm cúm hoặc bệnh bạch cầu đơn nhân từ 2-4 tuần kể từ khi siêu vi khuẩn bắt đầu phát tán trong cơ thể.
Các triệu chứng phổ biến bao gồm sốt, phát ban, nổi hạch, viêm họng, đau cơ, khó chịu, mệt mỏi, lở loét miệng và thực quản. Một số triệu chứng ít phổ biến hơn như nhức đầu, buồn nôn, nôn, sưng lá lách và gan, sụt cân, bệnh tưa miệng và các triệu chứng thần kinh. Thời gian của các triệu chứng là khác nhau đối với mỗi người, trung bình sẽ là khoảng 28 ngày và ngắn nhất là 1 tuần.
Tuy nhiên, không phải ai cũng gặp phải những triệu chứng trên, có một số người không có bất cứ biểu hiện gì trong giai đoạn này. Ngay cả khi người bệnh đến khám bác sĩ cũng có thể bị chẩn đoán nhầm sang một trong những bệnh nhiễm khuẩn thông thường có các triệu chứng và dấu hiệu tương tự nhau. Chính vì vậy, bạn nên đi xét nghiệm thường xuyên để kịp thời phát hiện bệnh, phòng chống lây nhiễm sang cho người khác.
3.2 Giai đoạn thứ hai: Nhiễm HIV mãn tính
Sau khi hệ thống miễn dịch của bạn “thua trận” với HIV, các triệu chứng giống như cảm cúm cũng sẽ biến mất. Bác sĩ gọi đây là giai đoạn tiềm ẩn không triệu chứng hoặc giai đoạn lâm sàng. Hầu hết, trong giai đoạn này, người bệnh không có bất cứ triệu chứng nào. Bạn cũng không thể nhận ra mình đã bị nhiễm bệnh hoặc có thể truyền bệnh sang cho người khác. Giai đoạn mãn tính thường kéo dài 10 năm, thậm chí là hơn như thế.
Trong thời gian này, HIV không được điều trị sẽ giết chết các tế bào T-CD4 (tế bào có vai trò là “người lính gác” làm nhiệm vụ chống lại các tác nhân gây bệnh) và phá hủy hệ thống miễn dịch của bạn. Hầu hết, số lượng tế bào CD4 bình thường là từ 450-1400 tế bào trên mỗi microliter. Nếu không được điều trị bệnh kịp thời, số lượng tế bào CD4 sẽ giảm xuống, khiến cho sức đề kháng của bạn bị yếu đi, rất dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác.
Bên cạnh đó, khi số lượng vi rút HIV trong máu tăng lên nhanh, nguy cơ lây truyền virus sang người khác cũng tăng theo. Điều quan trọng là không để giai đoạn này diễn ra lâu. Nếu bạn bắt đầu dùng thuốc HIV trong giai đoạn này, chúng có thể giúp chống lại HIV, xây dựng lại hệ thống miễn dịch của bạn và ngăn chặn sự lây lan của virus. Nếu bạn đang dùng thuốc, hãy thường xuyên đến khám bác sĩ và xây dựng một thói quen lành mạnh để có một cuộc sống khỏe mạnh, có ích hơn.
3.3 Giai đoạn cuối: AIDS
Ở giai đoạn cuối AIDS thường biểu hiện một số triệu chứng sau:
- Cơ thể thường xuyên trong trạng thái mệt mỏi
- Hạch bạch huyết sưng ở cổ hoặc bẹn
- Sốt kéo dài hơn 10 ngày
- Đổ mồ hôi đêm
- Giảm cân không giải thích được
- Những đốm nâu trên da bạn không biến mất
- Khó thở
- Tiêu chảy nặng, kéo dài
- Nhiễm nấm men ở miệng, cổ họng hoặc âm đạo
- Vết bầm tím hoặc chảy máu không thể giải thích
Những người bị AIDS không dùng thuốc chỉ sống được khoảng 3 năm, thậm chí ít hơn nếu họ bị nhiễm trùng nguy hiểm. Nhưng HIV vẫn có thể được điều trị ở giai đoạn này. Nếu dùng thuốc điều trị HIV hãy làm theo lời khuyên của bác sĩ về các tình trạng khác mà bạn có thể mắc phải, với cách điều trị đúng đắn và lối sống lành mạnh, bạn có thể sống lâu hơn.
4. Điều trị cho người nhiễm HIV
Hiện nay, không có bất cứ loại vaccine nào có thể phòng ngừa lây nhiễm HIV và cũng không có liệu pháp nào có thể loại bỏ hoàn toàn virus HIV ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, tin vui cho những người sống chung với HIV có thể kéo dài và cải thiện chất lượng cuộc sống bằng liệu pháp điều trị kháng vi rút, gọi là ART (Antiretroviral Therapy).
ART là liệu pháp sử dụng các loại thuốc kháng vi rút, giúp làm chậm sự nhân lên của HIV trong cơ thể, tăng khả năng miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội.
Tùy vào tình trạng bệnh của mỗi người mà bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ ARV phù hợp, miễn sao đảm bảo được hiệu quả điều trị.
Tuy nhiên, cũng giống như bất kỳ các loại thuốc khác, ARV có thể gây ra các tác dụng phụ đối với một số người. Những triệu chứng này thường ở mức nhẹ và nhanh chóng biến mất sau một vài tuần. Các tác dụng phụ bao gồm:
- Buồn nôn, nôn
- Đau đầu
- Tiêu chảy
- Hay mơ thấy ác mộng
- Mệt mỏi.
Thực hiện xét nghiệm sớm HIV giúp kiểm soát và dự phòng được lây nhiễm. Điều này hết sức có ý nghĩa quan trọng giúp cho người nhiễm HIV biết được tình trạng của bản thân nếu đang trong giai đoạn cửa sổ, góp phần tăng hiệu quả của việc điều trị bệnh cũng như làm giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác. Gói khám sàng lọc các bệnh xã hội của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec giúp khách hàng khám sàng lọc các bệnh xã hội nhằm phát hiện bệnh sớm để có hướng điều trị hiệu quả, tránh biến chứng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Webmd.com
