Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Trần Thị Mai Hương - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng .
Khi người phụ nữ nhận thấy mình có dấu hiệu của thời kỳ mãn kinh thì hầu hết họ đều sẽ dự đoán khi nào chúng bắt đầu. Thông thường, phụ nữ đến tuổi mãn kinh trong độ tuổi từ 45 đến 55, nhưng ở mỗi người lại có một thời kỳ mãn kinh hoàn toàn khác nhau. Các yếu tố như gen, dân tộc và lối sống đều ảnh hưởng đến thời kỳ mãn kinh sẽ bắt khi nào. Hiện tại không có phương pháp nào có sẵn để dự đoán tuổi mãn kinh. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp thêm một cái nhìn sâu sắc về các yếu tố mà có thể dự đoán tuổi mãn kinh.
Độ tuổi nào người phụ nữ thường bước vào thời kỳ mãn kinh? Đó là câu hỏi mà nhiều phụ nữ lớn tuổi thắc mắc, đặc biệt là đối với những người đang có dự định thực hiện kế hoạch hóa gia đình. Họ luôn cân nhắc mình còn có khả năng sinh sản trong bao nhiêu năm nữa hay đến bao giờ sẽ phải đối mặt với những triệu chứng không hề dễ chịu của thời kỳ mãn kinh.
Không có bất kỳ phương pháp cụ thể nào có thể dự đoán chính xác điểm bắt đầu cũng như khoảng thời gian thời kỳ mãn kinh của phụ nữ diễn ra. Nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả các yếu tố chủ quan cũng như khách quan. Việc nắm bắt được những yếu tố đó có thể giúp người phụ nữ phần nào cảm nhận được những thay đổi đang diễn ra trong cơ thể.
1. Những yếu tố hàng đầu ảnh hưởng đến thời kỳ mãn kinh
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến thời kỳ mãn kinh nhưng quan trọng hơn cả cần kể đến đó là tuổi mãn kinh của người phụ nữ. Đó là khẳng định của bà Nanette Santoro, giám đốc trung tâm sinh sản và vô sinh thuộc trường Đại học Y Colorado-Denver và là thành viên của hội đồng quản trị Hiệp hội Y học sinh sản Mỹ. Theo bà có một số phụ nữ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh một cách bất thường, tức là sớm hoặc muộn hơn những người khác. Đây có thể là kết quả của một vấn đề liên quan đến di truyền hoặc đột biến gen. Điều này có thể xảy ra ngẫu nhiên nhưng cũng có thể là một đặc tính di truyền từ mẹ của những người phụ nữ đó.
Trong hầu hết các trường hợp, độ tuổi bắt đầu thời kỳ mãn kinh ở những người phụ nữ lớn tuổi hơn trong gia đình bao gồm bà, mẹ và chị gái có thể giúp bạn tính toán một cách tương đối độ tuổi mãn kinh của mình. Tuy nhiên, những dự đoán như thế chỉ mang tính chất tham khảo. Có những trường hợp người bà và người mẹ của người phụ nữ đều bước vào giai đoạn mãn kinh ở độ tuổi 40 tuy nhiên người chị gái của họ lại xuất hiện những triệu chứng của thời kỳ mãn kinh muộn hơn nhiều, ở độ tuổi 50. Điều đó khiến cho việc dự đoán thời kỳ mãn kinh ở người phụ nữ này trở nên khó khăn và thiếu chính xác.
Ngoài độ tuổi mãn kinh của người mẹ, một số yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến thời kỳ mãn kinh của người phụ nữ và có thể dựa vào đó để xác định một cách tương đối độ tuổi mãn kinh bao gồm:
- Tiền sử hút thuốc lá: Không có bất kỳ một yếu tố liên quan đến lối sống nào làm tổn thương buồng trứng của người phụ nữ nhiều hơn là khói thuốc. Hút thuốc lá có thể khiến thời kỳ mãn kinh đến sớm hơn và mang theo các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Nhiều nghiên cứu được tiến hành đã cho thấy đa số phụ nữ đang hút thuốc lá hoặc đã từng hút thuốc lá đều bước vào thời kỳ mãn kinh sớm hơn so với những người phụ nữ không hút thuốc lá
- Trải qua quá trình hóa trị điều trị ung thư: Các phương pháp liên quan đến hóa trị điều trị ung thư thường được áp dụng cho những người phụ nữ trẻ tuổi do chúng ít gây ảnh hưởng đến buồng trứng. Tuy nhiên, không vì thế mà chúng không gây ra những ảnh hưởng. Những người phụ nữ đã từng trải quá quá trình hóa trị điều trị ung thư thường bước vào thời kỳ mãn kinh sớm hơn những người phụ nữ bình thường. Thậm chí trong nhiều trường hợp, những triệu chứng của thời kỳ mãn kinh còn đến ngay trong quá trình điều trị ung thư, tình trạng này được gọi là thời kỳ mãn kinh tạm thời và sẽ chấm dứt khi dừng việc điều trị.
- Các thủ thuật, phẫu thuật liên quan đến buồng trứng: Buồng trứng là cơ quan dễ bị tổn thương, đặc biệt là trong trường hợp tiến hành nhiều thủ thuật, phẫu thuật liên quan đến nó. Nếu một người phụ nữ đã tiến hành phẫu thuật chẩn đoán lạc nội mạc tử cung, các chuyên gia sẽ đưa ra lời khuyên áp dụng các biện pháp điều trị khác như ức chế nội tiết tố để tránh trường hợp phải phẫu thuật lặp đi lặp lại nhiều lần dẫn đến tình trạng khó mang thai cũng như thời kỳ mãn kinh đến quá sớm.
2. Những yếu tố bị lầm tưởng có ảnh hưởng đến thời kỳ mãn kinh
Nhiều người trải qua thời kỳ mãn kinh quá sớm hoặc quá muộn thường cho rằng các yếu tố sau đây có thể ảnh hưởng đến thời kỳ mãn kinh của mình. Tuy nhiên trên thực tế, những yếu tố này không hề tác động đến tuổi mãn kinh của người phụ nữ. Chúng bao gồm:
- Độ tuổi lần đầu xuất hiện kinh nguyệt: Mặc dù độ tuổi trung bình xuất hiện kinh nguyệt lần đầu đã có xu hướng giảm đáng kể ở trẻ em của tất cả các quốc gia trên thế giới nhưng các nghiên cứu cũng đã chứng minh không hề có sự thay đổi nào tương ứng đến từ độ tuổi trung bình bước vào giai đoạn mãn kinh của người phụ nữ. Nhiều người cho rằng phụ nữ chỉ có một số lượng chu kỳ kinh nguyệt nhất định trong cuộc đời và nếu những chu kỳ này xuất hiện ở những độ tuổi quá sớm, chúng có thể dẫn đến tình trạng mãn kinh sớm. Điều này trên thực tế đã được các nhà khoa học chứng minh là hoàn toàn không có căn cứ.
- Mang thai và cho con bú: Mang thai và cho con bú không tác động đến tuổi mãn kinh ở người phụ nữ.
- Sử dụng các phương pháp tránh thai liên quan đến nội tiết tố: Ngay cả trong trường hợp sử dụng một phương pháp tránh thai ngăn ngừa sự rụng trứng chúng cũng không dẫn đến sự mất đi của các nang trứng. Tất cả các nang trứng đã được chuẩn bị sẵn trong chu kỳ kinh nguyệt của tháng đó đều chết đi ngay cả khi trứng không rụng. Do đó các phương pháp tránh thai liên quan đến nội tiết tố không đẩy nhanh hoặc làm chậm quá trình mãn kinh.
- Dân tộc: Một nghiên cứu được thực hiện trên những người phụ nữ mãn kinh và mãn kinh sớm cho thấy yếu tố dân tộc, chủng tộc hay sắc tộc không liên quan đến độ tuổi mà những người phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh. Cũng theo nghiên cứu này, những người phụ nữ thuộc các chủng tộc khác nhau đến từ 7 bang trên lãnh thổ nước Mỹ hầu hết đều bước vào thời kỳ mãn kinh ở độ tuổi từ 52 đến 54 mà không có bất kỳ sự khác biệt nào liên quan đến vấn đề chủng tộc.
3. Dự đoán tuổi mãn kinh
Không có cách nào có thể dự đoán hoặc trì hoãn độ tuổi mãn kinh. Ngoài các yếu tố kể trên, có một yếu tố khác đang được nghiên cứu liên quan đến bisphenol A (BPA), một loại hóa chất liên quan đến các bệnh ung thư cũng như khả năng sinh sản và các quá trình trao đổi chất trong cơ thể
BPA có thể không ảnh hưởng đến tuổi mãn kinh vì trong những năm qua con người đã tiếp xúc với nhiều loại sản phẩm có chứa BPA nhưng tuổi mãn kinh dường như không thay đổi, tuy nhiên BPA có thể liên quan đến chức năng của buồng trứng và đó có thể là yếu tố ảnh hưởng đến tuổi mãn kinh.
Ngoài tránh hút thuốc, có lẽ những người phụ nữ sẽ không thể làm gì nhiều để trì hoãn độ tuổi mãn kinh. Nhưng khi gần đến thời kỳ đó, họ có thể dự đoán một cách tương đối chính xác khi nào nó xảy ra. Nếu một người phụ nữ ở độ tuổi trên 45 và đã 3 tháng liền không xuất hiện kinh nguyệt, có thể họ sẽ sớm bước vào giai đoạn mãn kinh. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu về các xét nghiệm máu để giúp họ có thể dự đoán chính xác thời điểm này hơn.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tuổi mãn kinh giúp chúng ta có thể dự đoán một cách tương đối chính xác về tuổi mãn kinh của mình. Một số yếu tố có thể khiến thời kỳ mãn kinh đến sớm hơn và một số yếu tố có thể khiến chúng đến muộn hơn bình thường. Tuy nhiên tất cả những điều đó đều mang tính tương đối, nền y học hiện đại chưa cho phép chúng ta dự đoán được chính xác tuổi bước vào thời kỳ mãn kinh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: becomeclothing.com, webmd.com
