Khi ung thư tuyến tiền liệt di căn đến các bộ phận khác của cơ thể, xương gần như luôn là nơi đầu tiên. Di căn xương sẽ gây đau đớn cho người bệnh và dẫn đến các vấn đề nguy hiểm khác, như gãy xương, chèn ép tủy sống hoặc canxi máu cao, thậm chí đe dọa tính mạng.
1. Tổng quan
Ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh phổ biến ở nam giới, đứng thứ 2 sau ung thư phổi. Bệnh ngày càng gặp phải ở nam giới trẻ tuổi hơn, nhưng nếu được phát hiện sớm thì tỷ lệ khỏi bệnh cao. Trong trường hợp bệnh nhân được chẩn đoán khi đã có di căn xa - nhất là di căn xương, thì tỷ lệ sống khá thấp.
Nếu ung thư đã phát triển bên ngoài tuyến tiền liệt, việc ngăn chặn hoặc làm chậm sự lây lan của khối u đến xương là mục tiêu chính của điều trị. Trong trường hợp ung thư đã lan đến xương, việc giảm đau và kiểm soát các biến chứng khác cũng là một phần rất quan trọng trong điều trị.
Liệu pháp hormone, hóa trị và vắc-xin có thể giúp ích trong kiểm soát ung thư tiền liệt tuyến. Tuy nhiên để nhắm mục tiêu cụ thể đến di căn xương và các vấn đề có thể xảy ra, một số phương pháp điều trị đặc thù sau sẽ được áp dụng.
2. Thuốc chống loãng xương Bisphosphonates
Bisphosphonates là loại thuốc hoạt động bằng cách ức chế các tế bào hủy xương. Những tế bào này thường phá vỡ cấu trúc khoáng chất cứng - vốn có chức năng giúp xương khỏe mạnh. Các tế bào xương thường trở nên hoạt động quá mức khi ung thư tiền liệt tuyến di căn xương, chính điều này có thể gây ra các vấn đề đáng lưu tâm. Bisphosphonates có thể được chỉ định để:
- Giúp giảm đau và hạ nồng độ canxi trong máu cao do ung thư di căn đến xương gây ra
- Làm chậm sự phát triển của ung thư di căn đến xương, trì hoãn hoặc ngăn ngừa gãy xương
- Giúp xương chắc khỏe ở nam giới đang điều trị bằng liệu pháp hormone.
Axit Zoledronic (Zometa) là một bisphosphonate thường được sử dụng cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Thuốc này được tiêm tĩnh mạch (IV), thường là 3 - 4 tuần một lần, hoặc 12 tuần/lần. Ngoài ra, các loại bisphosphonat khác đôi khi cũng được dùng để điều trị ung thư tiền liệt tuyến di căn xương. Nam giới đang sử dụng loại thuốc này được khuyên nên dùng thêm thực phẩm bổ sung có chứa canxi và vitamin D, nhằm ngăn ngừa các vấn đề xảy ra do mức canxi thấp.
Bisphosphonates có thể gây ra tác dụng phụ, bao gồm các triệu chứng giống như cúm và đau xương khớp. Thuốc cũng có thể gây ra các vấn đề về thận, vì vậy những bệnh nhân có chức năng thận kém có thể không được chỉ định điều trị bằng những loại thuốc này.
Một tác dụng phụ hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng của những loại thuốc này là hoại tử xương hàm (osteonecrosis of the jaw - ONJ). Khi gặp phải tình trạng này, một phần xương hàm của người bệnh sẽ bị mất nguồn cung cấp máu và chết đi, dẫn đến mất răng và nhiễm trùng rất khó điều trị. Một số người phát triển hoại tử xương hàm khi thực hiện các thủ thuật nha khoa trong quá trình điều trị. Do vậy, nam giới được khuyên nên đi kiểm tra sức khỏe răng miệng và điều trị tất cả vấn đề về răng hoặc hàm trước khi bắt đầu dùng bisphosphonate. Giữ vệ sinh răng miệng tốt bằng cách dùng chỉ nha khoa và đánh răng, đảm bảo chất lượng răng giả (nếu có) và khám răng định kỳ cũng có thể giúp ngăn ngừa hoại tử xương hàm.
3. Thuốc chống hủy xương Denosumab
Denosumab (Xgeva) là một loại thuốc khác có thể hỗ trợ khi ung thư tuyến tiền liệt di căn qua xương. Giống như bisphosphonates, denosumab cũng ngăn chặn tế bào hủy xương, nhưng hoạt động theo một cơ chế khác. Thuốc này có thể được sử dụng để:
- Ngăn ngừa hoặc trì hoãn các vấn đề - như gãy xương, ở nam giới bị ung thư di căn vào xương, có thể hữu ích ngay cả khi axit zoledronic không còn hoạt động.
- Giúp xương chắc khỏe ở nam giới đang điều trị bằng liệu pháp hormone.
Thuốc thường được tiêm dưới da với tần suất 4 tuần một lần. Nam giới dùng loại thuốc này cũng được khuyên tăng cường thực phẩm bổ sung có chứa canxi và vitamin D để ngăn ngừa các vấn đề do mức canxi thấp gây ra.
Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm:
- Buồn nôn
- Tiêu chảy
- Cảm thấy yếu ớt hoặc mệt mỏi.
Giống như bisphosphonates, denosumab cũng có thể gây hoại tử xương hàm. Vì vậy các bác sĩ khuyên bạn nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa tương tự như đã đề cập, bao gồm khám chữa răng và hàm trước khi bắt đầu sử dụng thuốc.
4. Corticosteroid
Một số nghiên cứu cho thấy các loại thuốc corticosteroid (như prednisone và dexamethasone) có thể giúp giảm đau xương ở một số nam giới mắc ung thư tuyến tiền liệt di căn qua xương, cũng như hỗ trợ hạ mức PSA. Những loại thuốc này thường là một phần trong điều trị ung thư tiền liệt tuyến di căn xương.
5. Xạ trị bên ngoài
Xạ trị có thể giúp giảm đau xương, đặc biệt nếu cơn đau chỉ giới hạn ở một hoặc chỉ vài vùng xương. Bức xạ có thể nhắm vào các khối u trên cột sống, giúp giảm áp lực lên tủy sống trong một số trường hợp, đồng thời ngăn ngừa tê liệt. Xạ trị cũng có tác dụng làm giảm những triệu chứng khác bằng cách thu nhỏ khối u ở nhiều bộ phận của cơ thể.
6. Dược phẩm phóng xạ
Dược phẩm phóng xạ là thuốc có chứa nguyên tố phóng xạ, được tiêm vào tĩnh mạch và lắng đọng ở những vùng xương bị tổn thương để phát ra bức xạ tiêu diệt tế bào ung thư. Những loại thuốc này có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt đã di căn đến nhiều xương. Không giống như tia bức xạ bên ngoài, dược phẩm phóng xạ có thể tiếp cận tất cả các xương bị ảnh hưởng cùng một lúc.
Các loại thuốc phóng xạ thường được chỉ định trong điều trị ung thư tiền liệt tuyến di căn xương bao gồm:
- Strontium-89 (Metastron)
- Samarium-153 (Quadramet)
- Radium-223 (Xofigo)
Tất cả thuốc trên đều có tác dụng giảm đau do di căn xương. Radium-223 cũng đã được chứng minh giúp nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt chỉ di căn đến xương (không di căn đến các cơ quan khác như phổi) sống lâu hơn. Đối với những trường hợp này, radium-223 thường nằm trong giai đoạn đầu của quá trình điều trị.
Tác dụng phụ của những loại thuốc này là làm giảm số lượng tế bào máu, tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc chảy máu, đặc biệt ở những người vốn đã có số lượng tế bào máu thấp. Các tác dụng phụ khác cũng đã được phát hiện trong vài trường hợp, vì vậy hãy hỏi bác sĩ để được tư vấn cụ thể hơn.
7. Phẫu thuật
Kỹ thuật Tạo hình và bơm xi măng sinh học cột sống (kyphoplasty) là một tiểu phẫu giúp ổn định xương cột sống bị xẹp, đau và suy yếu do ung thư tiền liệt tuyến di căn. Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ rạch một vết nhỏ ở giữa lưng và đặt một quả bóng vào phần xương cột sống yếu. Quả bóng sẽ được bơm đầy không khí và sau đó là hỗn hợp xi măng sinh học để ổn định xương cột sống.
8. Thuốc giảm đau
Thuốc giảm đau sẽ rất hiệu quả nếu được kê đơn đúng cách, nhất là khi được dùng thường xuyên. Nhưng thuốc sẽ không hiệu quả nếu chỉ sử dụng khi cơn đau đã trở nên nghiêm trọng.
Nếu bị đau xương do ung thư tiền liệt tuyến di căn, điều quan trọng là bạn phải điều trị để cảm thấy tốt hơn và tập trung vào cải thiện chất lượng sống. Đừng ngần ngại trình bày cơn đau, các triệu chứng khác hoặc bất kỳ mối quan tâm nào với nhân viên y tế chăm sóc bạn. Đau và hầu hết các triệu chứng khác của ung thư tuyến tiền liệt thường có thể được kiểm soát tốt.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: cancer.org
XEM THÊM:
- Sinh thiết chẩn đoán nhanh ung thư tiền liệt tuyến
- Phẫu thuật robot “thổi bay” ung thư tiền liệt tuyến cho bác sĩ Nhật Bản
- Gói khám chuyên sâu bệnh ung thư tiền liệt tuyến
- Hướng dẫn chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt
