Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Võ Công Hiền - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Tiêm giảm đau trực tiếp vào khớp là phương pháp giảm đau nhanh chóng nhưng có thể đem lại nhiều bất lợi, nhất là với các khớp nhỏ, khó đạt được độ chính xác cao. Do đó cần có sự hỗ trợ của phương tiện hướng dẫn như sử dụng X quang tăng sáng.
1. Tiêm giảm đau khớp dưới X quang tăng sáng
X-quang là một trong những kỹ thuật lâu đời nhất nhưng vẫn thường xuyên được chỉ định trong chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt trong các bệnh lý về cơ xương khớp. Chụp X quang là kỹ thuật hình ảnh sử dụng bức xạ X chiếu xuyên qua bộ phận khảo sát với liều nhỏ vừa đủ và tạo nên hình ảnh các cơ quan bên trong cơ thể. Hình ảnh chụp X-quang khớp giúp bác sĩ đánh giá những thay đổi trong cấu trúc và hoạt động của khớp và giúp xác định yêu cầu điều trị có thể, bao gồm phẫu thuật hoặc thay khớp gối. Với X-quang tăng sáng truyền hình, hình ảnh tạo ra có chất lượng rõ nét và sáng hơn so với máy X-quang thông thường giúp cho các bác sĩ quan sát được rõ ràng và chi tiết hơn để đưa ra những kết luận chính xác cho bệnh nhân.
Thông thường, khi thực hiện tiêm giảm đau khớp, bác sĩ chỉ cần chọc kim trực tiếp mà không cần phương tiện hướng dẫn. Tuy nhiên trong các trường hợp khó, các khớp nhỏ ở sâu cần có phương tiện hướng dẫn như X quang tăng sáng để đảm bảo độ chính xác cũng như an toàn cho người bệnh. Ngoài ra, dưới hướng dẫn của X quang tăng sáng, cho phép bác sĩ theo dõi sự lan tỏa của thuốc trong ổ khớp cũng như sự thoát thuốc ra ngoài ổ khớp (nếu có).
2. Kỹ thuật tiêm giảm đau khớp dưới X quang tăng sáng
Trước khi bắt đầu thực hiện kỹ thuật, người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật để phối hợp bác sĩ. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể được yêu cầu nhịn ăn, uống trước 6 giờ. Có thể uống không quá 50ml nước. Tại phòng can thiệp: người bệnh nằm sấp, ngửa hoặc nghiêng tùy theo lắp máy theo dõi nhịp thở, mạch, huyết áp, điện tâm đồ, SpO2. Sát trùng da sau đó phủ khăn phủ vô khuẩn có lỗ. Trường hợp người bệnh quá kích thích, không nằm yên, bác sĩ có thể cho dùng thuốc an thần.
Bắt đầu thực hiện thủ thuật, bệnh nhân được đặt nằm trên bàn máy chiếu, sát khuẩn da vùng khớp cần chọc. Bác sĩ rửa tay, mặc áo, đi găng, trải toan vô khuẩn. Tiếp theo, bác sĩ sẽ định vị khe khớp cần chọc. Chọc kim vào ổ khớp. Bơm thử 1ml thuốc đối quang để khẳng định vị trí của mũi kim. Bơm hỗn dịch thuốc theo tỉ lệ 1.5ml Depo-Medrol 40mg+1ml Lidocain 2%+ 1ml thuốc đối quang, thể tích tùy theo vị trí khớp cần tiêm. Sau khi bơm thuốc, bác sĩ sẽ theo dõi sự lan tỏa của thuốc dưới màn tăng sáng.
Thủ thuật được đánh giá là thành công khi đảm bảo kim bơm thuốc nằm trong ổ khớp, hỗn hợp thuốc ngấm lan tỏa trong ổ khớp, hiệu quả giảm đau ngay sau khi tiến hành thủ thuật.
3. Tai biến có thể gặp khi tiêm giảm đau khớp dưới X quang tăng sáng
- Chảy máu vị trí chọc kim: Nếu bệnh nhân thấy chảy máu hãy báo với nhân viên y tế để được băng ép vị trí chọc.
- Tụ máu phần mềm cạnh vị trí chọc kim: trường hợp này bệnh nhân sẽ tiếp tục được theo dõi.
- Nhiễm trùng khớp
Điều trị tiêm giảm đau khớp dưới X-quang tăng sáng là kỹ thuật đòi hỏi cần có trình độ kinh nghiệm cao của bác sĩ thực hiện cùng với sự phối hợp hoàn hảo của bệnh nhân. Để đạt hiệu quả chẩn đoán cao thì bệnh nhân cần chọn các địa chỉ uy tín có máy chụp x-quang và có trang thiết bị y tế hiện đại, đạt chuẩn.
