Dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ là những biểu hiện cần được nhận biết sớm, điều này giúp điều trị hiệu quả và nhanh chóng hơn. Dù rằng bệnh trĩ không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và công việc của người bệnh.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Bệnh trĩ là gì?
Bệnh trĩ hay còn được biết với tên gọi dân gian là lòi dom là một tình trạng y khoa trong đó các tĩnh mạch trong khu vực trực tràng và hậu môn bị sưng và phình lên, thường do chịu áp lực quá độ hoặc bị chèn ép các dây thần kinh. Bệnh này phổ biến ở những người trong độ tuổi từ 45 đến 60, nhưng gần đây có xu hướng trẻ hóa, với tỷ lệ mắc bệnh tăng ở những người từ 25 đến 30 tuổi, chủ yếu do chế độ ăn uống và lối sống không phù hợp. Bệnh trĩ được chia thành hai loại chính:
- Trĩ nội: Các búi trĩ hình thành bên trong niêm mạc của ống hậu môn và không gây đau đớn đáng kể trong giai đoạn đầu, khó có thể nhìn thấy bằng mắt thường.
- Trĩ ngoại: Búi trĩ hình thành và phát triển ở rìa hậu môn, có thể được bệnh nhân quan sát bằng mắt thường hoặc cảm nhận kích thước khi chạm nhẹ. Trĩ ngoại thường gây cảm giác đau rát, đặc biệt khi ngồi.
Bệnh trĩ có thể tiến triển qua bốn giai đoạn, với giai đoạn 1 là nhẹ nhất cùng những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ, lúc mà búi trĩ mới hình thành và các triệu chứng chưa rõ ràng. Nếu được phát hiện và điều trị kịp thời ở giai đoạn đầu, bệnh có thể được điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển đến các giai đoạn nặng hơn, việc điều trị sẽ khó khăn hơn và có thể cần đến phẫu thuật.
2. Dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ cho thấy tình trạng bệnh đang ở giai đoạn mấy?
Những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ thường dùng xác định là tình trạng bệnh còn ở giai đoạn đầu, hay còn gọi là cấp độ 1. Ở giai đoạn này, các búi trĩ vẫn còn nằm trong hậu môn và chưa lòi ra ngoài. Người bệnh chỉ gặp phải một số triệu chứng như cảm giác khó chịu, ngứa ngáy và đau nhẹ ở vùng hậu môn, đôi khi kèm theo chảy máu nhẹ và gặp khó khăn khi đi đại tiện.
Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh trĩ nhẹ thường là do táo bón kéo dài. Chế độ ăn uống thiếu khoa học, ít rau xanh và chất xơ, lối sống ít vận động, cùng với việc uống không đủ lượng nước cần thiết hàng ngày là những yếu tố tiền đề thúc đẩy bệnh trĩ phát triển. Mặc dù bệnh trĩ nhẹ chưa đến mức nguy hiểm và vẫn có thể điều trị được, nhưng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng hơn và gây ra các biến chứng nguy hiểm như bội nhiễm, hoại tử, thậm chí là ung thư đại tràng và trực tràng.
3. Những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ
Việc nhận biết sớm bệnh trĩ, đặc biệt ở giai đoạn đầu với những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ, là hết sức quan trọng để tránh các biến chứng nghiêm trọng sau này. Dưới đây là các dấu hiệu của bệnh trĩ nhẹ tùy thuộc vào từng loại:
3.1 Dấu hiệu của bệnh trĩ nội nhẹ
Ở giai đoạn đầu của trĩ nội, dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ hay các triệu chứng thường bị bỏ qua do búi trĩ nhỏ và nằm sâu trong ống hậu môn. Người bệnh có thể cảm thấy ngứa ngáy và khó chịu ở vùng hậu môn, đặc biệt khi ngồi lâu. Cũng có thể xuất hiện chất nhầy, làm cho vùng hậu môn cảm thấy ẩm ướt và khó chịu. Đôi khi, sau khi đi đại tiện, người bệnh có thể cảm thấy đau rát và thấy máu tươi trên phân hoặc trên giấy vệ sinh.
3.2 Dấu hiệu của bệnh trĩ ngoại nhẹ
Bệnh trĩ ngoại ở giai đoạn nhẹ thường dễ nhận biết hơn do búi trĩ có thể lòi ra ngoài hậu môn và có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy được. Người bệnh có thể nhận thấy các triệu chứng như cảm giác cộm, đau nhẹ ở hậu môn do búi trĩ chèn ép, vùng hậu môn thường xuyên ẩm ướt và ngứa ngáy. Khi đi đại tiện, có thể xuất hiện một lượng máu nhỏ, dính trên phân hoặc thấm vào giấy vệ sinh, do sự cọ xát và làm vỡ các mạch máu ở búi trĩ.
4. Cần làm gì khi mắc bệnh trĩ ở giai đoạn nhẹ?
Khi bệnh trĩ mới bắt đầu phát triển và còn ở giai đoạn đầu kèm những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ, việc điều trị nhằm giảm áp lực lên các mạch máu ở vùng trực tràng – hậu môn là rất quan trọng, và chỉ sử dụng thuốc khi thực sự cần thiết. Dưới đây là một số biện pháp có thể áp dụng khi người bệnh nhận thấy bản thân có những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ:
4.1 Xây dựng chế độ ăn uống giàu chất xơ
Táo bón là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh trĩ. Một chế độ ăn giàu chất xơ sẽ giúp phòng ngừa tình trạng táo bón, từ đó giảm thiểu áp lực và tổn thương lên các búi trĩ. Chất xơ khi vào ruột sẽ hút nước, tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột, giúp quá trình đại tiện trở nên dễ dàng hơn, qua đó giảm bớt áp lực trong các mạch máu và hỗ trợ co lại búi trĩ.
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, mỗi người cần tiêu thụ ít nhất 18-20g chất xơ mỗi ngày. Các thực phẩm giàu chất xơ bao gồm rau củ, trái cây, các loại hạt, và ngũ cốc. Ví dụ các thực phẩm nhiều chất xơ bao gồm khoai lang, táo, chuối, kiwi, và rau mồng tơi. Tuy nhiên, người bệnh cần bổ sung chất xơ một cách từ từ và theo liều lượng khuyến cáo để tránh gây ra các vấn đề như đầy hơi hay khó tiêu.
4.2 Uống nhiều nước
Nước là thành phần không thể thiếu cho cơ thể. Uống đủ nước mỗi ngày không chỉ giúp phòng ngừa táo bón mà còn hỗ trợ chậm tiến triển của bệnh trĩ và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Khuyến cáo chung là nên uống từ 2 đến 2,5 lít nước mỗi ngày.
4.3 Tăng cường vận động
Khi có dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ, bạn nên tăng cường vận động và tránh ngồi hoặc đứng quá lâu ở một tư thế. Thói quen vận động không chỉ giúp kích thích nhu động ruột mà còn tăng cường tuần hoàn máu về tim, giảm áp lực lên các mạch máu ở búi trĩ, từ đó hỗ trợ hiệu quả trong điều trị trĩ. Ngoài ra, các bài tập thể chất còn góp phần tăng cường sức khỏe tổng thể, cải thiện sức mạnh cơ bắp, giảm áp lực lên vùng bụng khi nâng vác nặng, và giúp điều trị các bệnh lý khác như béo phì, đái tháo đường, mỡ máu,...
4.4 Xây dựng thói quen đi vệ sinh phù hợp
Để tránh sự khó chịu khi đi vệ sinh và ngăn chặn bệnh tiến triển, người bệnh cần phát triển một thói quen đi vệ sinh hợp lý:
- Ngay khi có nhu cầu, người bệnh nên đi đại tiện để tránh việc phân trở nên khô cứng do nước bị hấp thụ trở lại, gây ra táo bón.
- Ngâm vùng hậu môn trong nước ấm khoảng 10-15 phút hàng ngày có thể giúp giảm sưng và cải thiện tình trạng bệnh.
- Khi đi vệ sinh, hạn chế rặn mạnh và không ngồi quá lâu trên bồn cầu, vì điều này có thể làm tăng áp lực lên các búi trĩ.
- Sau khi đi vệ sinh, vệ sinh hậu môn nhẹ nhàng và sạch sẽ.
4.5 Sử dụng thuốc điều trị bệnh trĩ giai đoạn nhẹ
Nếu việc thay đổi lối sống và thói quen vẫn không mang lại sự cải thiện, người bệnh cần sớm đi khám để được tư vấn các phương pháp điều trị phù hợp. Đi khám cũng giúp loại trừ những bệnh nghiêm trọng khác như polyp hoặc ung thư trực tràng. Các loại thuốc có thể được chỉ định để điều trị bệnh trĩ giai đoạn nhẹ bao gồm thuốc giảm đau, kháng viêm, thuốc điều trị táo bón, và thuốc tăng cường sức bền của mạch máu. Thuốc có thể được sử dụng dưới dạng viên uống, bôi ngoài hoặc đặt trong hậu môn. Tuy nhiên, bệnh nhân không nên tự ý dùng thuốc mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng.
Tóm lại, bệnh trĩ là nguyên nhân thường gặp gây ra hiện tượng chảy máu trực tràng. Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Vì vậy, khi có các dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ, người bệnh nên sớm đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Xem thêm: Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn khâu treo triệt mạch trĩ dưới hướng dẫn siêu âm Doppler
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
