Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Võ Hà Băng Sương - Bác sĩ điều trị - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
Trong những bệnh nội khoa thường gặp thì viêm khớp dạng thấp là bệnh lý thuộc hệ cơ xương khớp của cơ thể, mang tính chất mãn tính và cần được điều trị kịp thời để tránh những biến chứng không mong muốn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Để có thể phát hiện bệnh lý này trong quá trình khám sức khỏe tổng quát thì việc thực hiện xét nghiệm đánh giá yếu tố dạng thấp RF là rất cần thiết để chẩn đoán bệnh lý này.
1. Viêm khớp dạng thấp là gì?
Viêm khớp dạng thấp là bệnh lý thuộc nhóm bệnh tự miễn rất phổ biến hiện nay, mang tính chất mạn tính và có diễn biến khá phức tạp. Tùy vào giai đoạn bệnh mà sẽ xuất hiện những biểu hiện ở khớp, ngoài khớp hoặc biểu hiện khắp cơ thể người bệnh.
Nguyên nhân của bệnh viêm khớp dạng thấp cho đến nay vẫn chưa được nghiên cứu nào khẳng định, nhưng một số ý kiến cho rằng bệnh có liên hệ với tình trạng nhiễm khuẩn của cơ thể cũng như các yếu tố cơ địa của bệnh nhân như giới tính nữ, độ tuổi trung niên, HLA... và những vấn đề liên quan đến rối loạn đáp ứng miễn dịch ở bệnh nhân.
Về cơ chế bệnh sinh thì bệnh viêm khớp dạng thấp diễn ra do sự hoạt động của tế bào lympho B, tế bào lympho T, đại thực bào và những tự kháng thể như anti CCP, RF, cytokines như TNFα, IL6, IL1...
Để chẩn đoán chính xác bệnh lý viêm khớp dạng thấp thì bệnh nhân phải xuất hiện những triệu chứng của bệnh tại nhiều vị trí khớp và thời gian biểu hiện những triệu chứng này thường phải kéo dài hơn 6 tuần. Các biểu hiện viêm khớp dạng thấp bao gồm:
- Cứng khớp vào buổi sáng, cứng khớp diễn ra nhiều hơn 1 giờ
- Viêm ít nhất 3 nhóm khớp gồm sưng phần mềm, tràn dịch ít nhất 3 trên 14 nhóm khớp như khớp ngón gần bàn tay, khớp bàn ngón tay, khớp cổ tay....;
- Viêm khớp bàn tay, sưng ít nhất 1 trong số những khớp như khớp cổ tay, khớp ngón gần, khớp bàn ngón tay;
- Viêm các khớp đối xứng 2 bên;
- Xuất hiện một số hạt bất thường dưới da;
- Xuất hiện yếu tố dạng thấp RF trong huyết thanh;
- Khi chụp phim X – quang khớp bàn tay, khớp cổ tay thấy hình ảnh tổn thương bào mòn, tổn thương có hình hốc, khuyết đầu xương, hoặc hẹp khe khớp và có biểu hiện mất chất khoáng ở phần đầu của xương.
XEM THÊM: Nhức mỏi đầu gối khi thay đổi thời tiết có phải dấu hiệu của viêm khớp dạng thấp?
2. Đánh giá yếu tố dạng thấp RF
Bên cạnh những xét nghiệm cận lâm sàng phục vụ cho việc chẩn đoán viêm khớp dạng thấp như: xét nghiệm máu, xét nghiệm tốc độ máu lắng, CRP, xét nghiệm chức năng gan thận, chụp X – quang tim, phổi, đo điện tâm đồ... thì xét nghiệm yếu tố dạng thấp RF đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong chẩn đoán bệnh lý này.
Yếu tố dạng thấp RF hay còn gọi là Rheumatoid Factor là xét nghiệm được thực hiện nhằm mục đích kiểm tra sự hiện diện của kháng thể RF có trong máu của bệnh nhân nghi ngờ bị viêm khớp dạng thấp. Đây là một trong những loại kháng thể do hệ miễn dịch của con người tạo ra. Nó có khả năng tự sinh, tấn công vào những mô và tế bào của chính cơ thể đó do sự nhầm lẫn khi nhận diện mô cơ quan của cơ thể với những tác nhân lạ khác xâm nhập vào cơ thể.
Ở điều kiện bình thường, yếu tố dạng thấp RF nằm trong giới hạn cho phép là dưới 12U/mL nhưng khi vượt qua giới hạn này thì trong cơ thể người bệnh đã có sự phá hủy của các tế bào diễn ra, hay chính là biểu hiện của bệnh lý viêm khớp dạng thấp.
Đánh giá yếu tố dạng thấp có thể cho một số kết quả như sau:
- Yếu tố dạng thấp RF < 12 U/mL: bệnh nhân trong tình trạng bình thường;
- Yếu tố dạng thấp RF ≥ 14 U/mL: lúc này lượng RF trong cơ thể bệnh nhân vượt quá giới hạn cho phép, có thể nghĩ đến một số bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren;
- Trường hợp đánh giá yếu tố dạng thấp âm tính nhưng bệnh nhân vẫn có một số triệu chứng lâm sàng của viêm khớp dạng thấp thì có thể được chỉ định thêm một vài xét nghiệm khác như Anti CCP, tốc độ máu lắng, chụp phim X – quang... để có khẳng định chính xác hơn.
Ngoài ra, khi thực hiện đánh giá yếu tố dạng thấp thì cần quan tâm đến một số yếu tố có khả năng ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm như:
- Tuổi: những bệnh nhân lớn tuổi thì thường có kết quả xét nghiệm yếu tố dạng thấp RF cao hơn người bình thường.
- Bệnh nhân khi sử dụng một số loại thuốc như thuốc kháng viêm non Steroid, Aspirin cũng có thể gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm
- Bệnh nhân có tiền sử tiêm vắc – xin và truyền máu trong thời gian gần với thời gian xét nghiệm thì có thể sẽ cho kết quả xét nghiệm yếu tố dạng thấp RF dương tính.
- Những bệnh nhân gặp phải một số tình trạng bệnh lý như máu nhiễm mỡ, huyết thanh đục thì kết quả đánh giá yếu tố dạng thấp cũng sẽ bị ảnh hưởng.
XEM THÊM: Xét nghiệm yếu tố dạng thấp (RF) trong viêm khớp dạng thấp
3. Kết luận
Việc đánh giá yếu tố dạng thấp RF là cực kỳ quan trọng và cần thiết trong việc chẩn đoán bệnh lý viêm khớp dạng thấp cũng như loại trừ khả năng mắc phải những bệnh lý khác khi người bệnh có những triệu chứng nghi ngờ viêm khớp dạng thấp.
Tuy nhiên, khi thực hiện xét nghiệm yếu tố dạng thấp RF thì cũng cần chú ý đến tình trạng hiện tại của bệnh nhân để kết quả xét nghiệm được chính xác nhất, từ đó có những chẩn đoán xác định trên bệnh nhân. Vì vậy, cần thực hiện xét nghiệm tại những cơ sở y tế uy tín cũng như có những trang thiết bị đầy đủ phục vụ cho việc tiến hành những xét nghiệm cận lâm sàng này.
Để sớm phát hiện viêm khớp dạng thấp, bạn nên kiểm tra sức khỏe tổng quát thường xuyên. Kết quả xét nghiệm sinh hóa chỉ số RF sẽ cho bệnh nhân biết mình có mắc bệnh viêm khớp dạng thấp hay không. Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Khám sức khỏe tổng quát phù hợp với từng độ tuổi, giới tính và nhu cầu riêng của quý khách hàng với chính sách giá hợp lý, bao gồm:
- Gói khám sức khỏe tổng quát kim cương
- Gói khám sức khỏe tổng quát Vip
- Gói khám sức khỏe tổng quát đặc biệt
- Gói khám sức khỏe tổng quát toàn diện
- Gói khám sức khỏe tổng quát tiêu chuẩn
Kết quả khám của người bệnh sẽ được trả về tận nhà. Sau khi nhận được kết quả khám sức khỏe tổng quát, nếu phát hiện các bệnh lý cần khám và điều trị chuyên sâu, Quý khách có thể sử dụng dịch vụ từ các chuyên khoa khác ngay tại Bệnh viện với chất lượng điều trị và dịch vụ khách hàng vượt trội.
Khách hàng có thể gọi đến hotline các bệnh viện hoặc đăng ký tư vấn trực tuyến với Vinmec qua trang web của hệ thống.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
