Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh - Bác sĩ Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Bác sĩ đã có 7 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhi khoa.
Nhiều bậc cha mẹ lo lắng và thắc mắc liệu trẻ đang bị sốt có tiêm phòng được không, đặc biệt khi trẻ sốt trên 38 độ có gây nguy hiểm gì không? Và liệu lịch tiêm phòng bị trì hoãn thì có ảnh hưởng gì đến hiệu quả phòng bệnh của vắc-xin hay không điều trị?
1. Mục đích của việc tiêm phòng vắc- xin
Tiêm phòng vắc-xin là biện pháp phòng bệnh tốt hiện nay, do đó việc chấp hành đầy đủ việc tiêm phòng là rất cần thiết, nhằm giúp cho trẻ có hệ miễn dịch tốt, phòng chống lại các bệnh truyền nhiễm và nhiều bệnh khác đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ.
Vắc-xin có chứa các kháng nguyên kích thích cơ thể sinh kháng thể đặc hiệu chống lại vi khuẩn, virus có trong thành phần vắc-xin. Hệ miễn dịch của trẻ sẽ sinh ra kháng thể để trung hòa các kháng nguyên trong vắc-xin, tạo trí nhớ miễn dịch để chống lại vi khuẩn, virus gây bệnh thực sự khi xâm nhập vào cơ thể những lần sau nhằm bảo vệ cơ thể không bị nhiễm bệnh hoặc nhiễm bệnh rất nhẹ, không gây các biến chứng nguy hiểm cho cơ thể
Tiêm chủng đúng theo lịch sẽ tạo kháng thể bảo vệ trẻ tối ưu nhất. Tuy nhiên, lịch tiêm phòng của trẻ có thể bị gián đoạn, trì hoãn do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó nguyên nhân trẻ bị sốt là hay gặp nhất. Vậy, trẻ bị sốt có tiêm phòng được không? Có phải tất cả các trường hợp trẻ sốt đều cần phải hoãn tiêm chủng hay không?
Trong một số trường hợp trẻ không đủ điều kiện sức khỏe để tiêm chủng thì cần phải hoãn tiêm và trẻ cần phải tiêm bổ sung mũi vắc-xin thiếu khi sức khỏe trẻ ổn định.
2. Có nên tiêm vắc-xin khi trẻ bị sốt trên 38 độ không?
Theo quyết định 2470/QĐ-BYT ban hành ngày 14/6/2019 về hướng dẫn khám sàng lọc trước tiêm chủng đối với trẻ em đã quy định rõ:
- Trẻ em từ 1 tháng tuổi trở lên sẽ tạm hoãn tiêm chủng nếu trẻ sốt ≥ 37.5 độ C hoặc hạ thân nhiệt ≤ 35.5 độ C đối với các cơ sở tiêm chủng ngoài bệnh viện và tạm hoãn tiêm nếu trẻ sốt ≥ 38 độ C hoặc hạ thân nhiệt ≤ 35.5 độ C đối với các cơ sở tiêm chủng tại bệnh viện.
- Trẻ sơ sinh sẽ tạm hoãn tiêm chủng chủng nếu trẻ sốt ≥ 37.5 độ C hoặc hạ thân nhiệt ≤ 35.5 độ C đối với cả cơ sở tiêm chủng tại bệnh viện và ngoài bệnh viện.
Như vậy, trẻ bị sốt nhẹ vẫn có thể tiêm vắc-xin phòng ngừa bình thường theo lịch tiêm chủng. Nếu trẻ có các biểu hiện sốt nhẹ, cảm lạnh, chảy nước mũi, ho nhẹ, viêm mũi dị ứng hay tiêu chảy nhẹ... mà chưa cần điều trị thì bác sĩ vẫn có thể tiến hành tiêm chủng cho trẻ theo lịch bình thường.
Trường hợp, sốt trên 38 độ C không được tiêm vắc-xin cho trẻ. Vì trẻ sốt trên 38 độ C có thể là do trẻ mắc các bệnh lý cấp tính, bệnh nhiễm trùng. Nếu vẫn cố tình tiêm chủng cho trẻ có thể gây nguy hiểm đến tính mạng trẻ, vì lúc này sức đề kháng của trẻ đang yếu. Lúc này trẻ cần được điều trị cho đến khi hết sốt, sức khỏe ổn định mới tiếp tục tiêm phòng.
Trong một số trường hợp như tiêm vắc-xin phòng dại, tiêm vắc-xin phòng uốn ván sau khi trẻ bị súc vật (chó, mèo, khỉ...) cắn với tình trạng trẻ sốt cao vì vết thương nhiễm trùng..., chúng ta vẫn có thể tiêm vắc-xin, huyết thanh kháng dại đồng thời với điều trị hạ sốt và điều trị kháng sinh chống nhiễm trùng.
Ngoài thắc mắc liệu trẻ đang bị sốt có tiêm phòng được không? thì việc tắm cho trẻ khi trẻ bị sốt đúng cách, an toàn cũng rất quan trọng, góp phần làm giảm nhiệt độ, tránh được các tai biến có thể ảnh hưởng đến thần kinh của trẻ.
3. Các biểu hiện phản ứng sau tiêm vắc-xin
Trẻ sau khi tiêm vắc- xin có thể gặp như:
- Sốt nhẹ, sưng đỏ nhẹ hoặc đau nhức vùng tiêm.
- Sau tiêm vắc-xin phòng cúm có thể có biểu hiện hắt hơi, chảy nước mũi trong, nhức đầu, đau mỏi cơ là triệu chứng giả cúm. Các triệu chứng này thường tự hết sau khi tiêm vắc-xin 1 đến 2 ngày mà không cần điều trị gì.
- Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, đau bụng, ỉa chảy,...
4. Không tiêm (chống chỉ định) vắc- xin cho trẻ trong trường hợp nào?
- Có tiền sử sốc hoặc phản ứng nặng sau tiêm chủng vắc-xin lần trước (có cùng thành phần): Sốt cao trên 39°C kèm co giật hoặc dấu hiệu não/màng não, tím tái, khó thở.
- Suy giảm miễn dịch (bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh, trẻ nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng IV hoặc có biểu hiện suy giảm miễn dịch nặng) chống chỉ định tiêm chủng các loại vắc-xin sống.
- Không tiêm vắc-xin BCG cho trẻ sơ sinh sinh ra từ mẹ nhiễm HIV mà mẹ không được điều trị dự phòng tốt lây truyền từ mẹ sang con.
- Các trường hợp chống chỉ định khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với từng loại vắc-xin.
- Thuốc kháng virus có thể chống lại những virus gây cảm cúm. Loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến khả năng cơ thể trẻ thích nghi với vắc xin. Nếu bé đang dùng thuốc kháng virus như Tamiflu, bác sĩ có thể chờ đợi để chủng ngừa.
Sau khi tiêm chủng trẻ em cần được theo dõi tối thiểu 30 phút tại cơ sở tiêm chủng. Nếu phát hiện các biểu hiện bất thường, nôn trớ, thở nhanh hay ngắt quãng, thở khò khè, da mẩn đỏ,... cần báo ngay cho nhân viên y tế gần nhất.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
