Pantosec IV chứa hoạt chất chính là Pantoprazole, một thuốc ức chế bơm proton được sử dụng rộng rãi trong điều trị viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, hội chứng Zollinger – Ellison. Vậy công dụng, liều dùng và những lưu ý khi sử dụng thuốc Pantosec là gì?
1. Công dụng của thuốc Pantosec
Pantosec lV là sản phẩm của công ty Cipla, được bào chế dưới dạng bột đông khô pha tiêm. Pantosec có thành phần chính là Pantoprazole, một thuốc ức chế bơm proton có cấu trúc tương tự như Omeprazole. Pantoprazole được proton hóa thành dạng hoạt động trong tế bào thành dạ dày. Cơ chế tác dụng của thuốc là ức chế bơm proton H+/K+ATPase, từ đó ức chế giai đoạn cuối cùng của quá trình bài tiết acid dạ dày. Sau khi uống, tác dụng chống tiết acid của Pantoprazole kéo dài hơn 24 giờ. Với 1 liều tiêm tĩnh mạch từ 20 đến 120 mg Pantoprazole ở người khỏe mạnh, tác dụng của thuốc bắt đầu trong vòng 15 - 30 phút và kéo dài trong 24 giờ phụ thuộc theo liều.
Thuốc Pantosec IV được chỉ định trong điều trị loét dạ dày tá tràng; trào ngược dạ dày – thực quản; dự phòng loét dạ dày, tá tràng do dùng thuốc chống viêm không steroid, do stress; hội chứng Zollinger - Ellison. Thuốc Pantosec IV chống chỉ định ở các bệnh nhân quá mẫn với bất kỳ thành phần nào của thuốc
2. Liều lượng và cách dùng của thuốc Pantosec
2.1. Cách dùng thuốc Pantosec
- Tiêm tĩnh mạch: Pha lọ bột đông khô chứa 40 mg hoạt chất với 10 ml dung dịch NaCl 0,9%, sau đó tiêm tĩnh mạch chậm trong ít nhất 2 phút.
- Truyền tĩnh mạch: Pha lọ bột đông khô chứa 40 mg hoạt chất với 100 ml dung dịch NaCl 0,9%, hoặc dextran 5% hoặc dung dịch Ringer Lactat. Dung dịch sau pha nên được truyền tĩnh mạch trong khoảng 15 phút.
- Lưu ý: Dung dịch đã pha không nên pha trộn hoặc dùng chung dây truyền với các thuốc khác. Dung dịch thuốc nên được dùng trong vòng 12 giờ sau khi pha và tốt nhất dùng ngay sau khi pha để đảm bảo về mặt vi sinh. Có thể dùng nửa thể tích dung dịch thuốc đã pha nếu chỉ cần dùng 20mg, bỏ đi phần dung dịch thuốc không sử dụng.
2.2. Liều dùng thuốc Pantosec
Liều dùng cho người lớn
Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản, loét dạ dày tá tràng:
- Liều khuyến cáo là 40mg x 1 lần/ngày trong 7 đến 10 ngày, tiêm truyền tĩnh mạch trong khoảng 15 phút.
- Điều trị bằng đường tĩnh mạch nên được ngừng ngay khi bệnh nhân có thể điều trị bằng đường uống.
Điều trị tình trạng tăng tiết acid trong hội chứng Zollinger - Ellison:
- Khuyến cáo dùng liều 80mg, cứ 12 giờ một lần, truyền trong khoảng 15 phút.
Liều dùng trẻ em: Hiện tại dữ liệu ở trẻ em còn hạn chế. Do đó không dùng Pantoprazole cho trẻ em dưới 12 tuổi.
Liều dùng người suy gan: Giảm liều thuốc Pantosec IV hoặc dùng cách ngày. Liều tối đa 20 mg/ngày hoặc dùng 40mg mỗi 2 ngày.
Liều dùng người suy thận: Không cần điều chỉnh liều Pantosec ở bệnh nhân suy thận.
3. Tác dụng phụ của thuốc Pantosec IV là gì?
Bệnh nhân sử dụng thuốc Pantosec IV có thể gặp các tác dụng phụ bao gồm:
Thường gặp
- Mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu, ban da, mày đay.
- Khô miệng, buồn nôn, nôn, đau bụng, táo bón, đầy hơi, tiêu chảy, đau cơ, đau khớp.
Ít gặp
- Suy nhược, choáng váng, chóng mặt.
- Mất ngủ, tăng enzym gan.
Hiếm gặp
- Toát mồ hôi, sốc phản vệ, phù ngoại biên.
- Ban da dát sần, mụn trứng cá, rụng tóc, viêm da tróc vẩy, phù mạch, hồng ban đa dạng.
- Rối loạn tiêu hóa, ợ hơi, viêm miệng.
- Nhìn mờ, sợ ánh sáng.
- Ngủ gà, kích động, ù tai, nhầm lẫn, ảo giác.
- Tăng bạch cầu ái toan, giảm bạch cầu hạt và giảm tiểu cầu.
- Liệt dương, bất lực ở nam giới.
- Tiểu máu, viêm thận kẽ.
- Vàng da, viêm gan, bệnh não ở người bị suy gan, tăng triglycerid.
- Giảm natri huyết.
4. Những lưu ý khi sử dụng thuốc Pantosec IV
- Trước khi dùng Pantosec IV hoặc các thuốc ức chế bơm proton khác, phải loại trừ khả năng bị ung thư dạ dày hoặc thực quản vì thuốc có thể che lấp các triệu chứng và trì hoãn chẩn đoán ung thư.
- Liều Pantoprazole trên 40 mg/ngày chưa được nghiên cứu ở người bệnh suy gan. Phải theo dõi định kỳ men gan trong quá trình điều trị. Nếu thấy tăng men gan, phải ngừng thuốc và liên hệ với bác sĩ để được tư vấn.
- Nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn: Thuốc Pantosec IV làm thay đổi pH dạ dày và có thể làm tăng số lượng vi khuẩn thường trú trong đường tiêu hóa. Điều trị bằng các thuốc giảm acid có thể dẫn đến tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa như Campylobacter, Salmonella hoặc Clostridium difficile.
- Thuốc ức chế bơm proton có liên quan đến các trường hợp lupus ban đỏ da bán cấp rất hiếm gặp. Nếu có các dấu hiệu của tình trạng trên, đặc biệt là ở những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và kèm theo đau khớp, bệnh nhân nên ngừng thuốc và đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị phù hợp.
- Ung thư biểu mô: U lành tính và ác tính đã được quan sát thấy trong các nghiên cứu trên động vật dài hạn (2 năm). Tuy nhiên mức độ liên quan của những phát hiện này đối với khả năng sinh khối u ở người vẫn chưa được xác định.
- Clopidogrel: Thuốc ức chế bơm proton có thể làm giảm tác dụng điều trị của Clopidogrel do giảm tạo thành chất chuyển hóa có hoạt tính của. Nhà sản xuất khuyến cáo chỉ nên sử dụng các thuốc ức chế bơm proton ít ảnh hưởng đến chất chuyển hóa có hoạt tính của Clopidogrel. Pantoprazole đã được chứng minh là ít ảnh hưởng đến việc chuyển hóa của Clopidogrel khi so với Omeprazole, do đó có thể sử dụng đồng thời với Clopidogrel.
- Phụ nữ mang thai: Hiện tại chưa có nghiên cứu đầy đủ về việc dùng Pantoprazole trong thời kỳ mang thai. Do vậy, chỉ dùng thuốc Pantosec IV ở phụ nữ có thai khi thật cần thiết.
- Phụ nữ cho con bú: Pantoprazole có phân bố vào sữa mẹ. Nên cân nhắc ngừng cho con bú hoặc ngừng thuốc tùy theo lợi ích của thuốc đối với người mẹ.
5. Tương tác thuốc
Sử dụng Pantosec IV đồng thời với một số thuốc khác có thể gây ra tương tác, làm thay đổi hiệu lực và/hoặc gia tăng tác dụng phụ. Bệnh nhân tốt nhất nên thông báo cho y bác sĩ tất cả các loại thuốc đang sử dụng (bao gồm thuốc kê đơn, không kê đơn, thực phẩm chức năng) để được tư vấn. Sau đây là một số tương tác thuốc cần lưu ý khi sử dụng Pantosec IV:
- Pantoprazole được chuyển hóa qua gan nhờ hệ enzym cytochrom P450. Do vậy Pantosec có nguy cơ tương tác với một số thuốc gây ức chế hoặc cảm ứng hệ enzym này.
- Giống như các thuốc ức chế bơm proton khác, Pantoprazole có thể làm giảm hấp thu một số thuốc như Ketoconazole, Itraconazole.
- Không có tương tác giữa Pantoprazole với các antacid khi uống đồng thời.
- Cefuroxim: Các thuốc ức chế bơm proton có thể làm giảm hiệu lực của kháng sinh Cefuroxim khi được sử dụng đồng thời.
Trên đây là các thông tin về công dụng, liều dùng và những lưu ý khi sử dụng thuốc Pantosec. Pantosec là thuốc kê đơn sử dụng theo đường tiêm truyền, bệnh nhân không được tự ý sử dụng mà cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và chỉ định phù hợp.
