Mitoxantron thuộc nhóm thuốc điều trị ung thư, thường được dùng trong điều trị các bệnh lý như ung thư vú, ung thư bạch cầu dạng tủy cấp tính,... Bài viết dưới đây cung cấp thông tin chi tiết về thuốc Mitoxantron, mời quý bạn đọc cùng tham khảo.
1. Thuốc Mitoxantron là thuốc gì?
Mitoxantron thuộc nhóm thuốc điều trị ung thư, có thành phần chính là Mitoxantron hydroclorid 2,3284mg/ml tương đương với Mitoxantron 2mg/ml/. Thuốc được bào chế dưới dạng dung dịch đậm đặc để pha dung dịch tiêm truyền, hàm lượng 5ml hoặc 10ml mỗi lọ, hộp có 1 lọ.
Mitoxantron hydroclorid là một dẫn xuất của Anthracendion có tác dụng chống ung thư bằng cách tác động vào chức năng của men Topoisomerase. Men này có tác dụng trong việc hình thành sợi đơn và sợi kép của ADN, do đó Mitoxantron ức chế men Topoisomerase cũng đồng thời sẽ ức chế luôn quá trình gắn kết ADN.
Thuốc Mitoxantron sau khi truyền tĩnh mạch thì phân bố nhanh và rộng rãi vào các mô lớn, khoảng 78% lượng thuốc liên kết với protein huyết tương. Thuốc được thải trừ qua phân qua hệ gan mật khoảng 25%, khoảng 10% thải trừ qua thận với thời gian bán thải khoảng 75 giờ.
2. Thuốc Mitoxantron có tác dụng gì?
Thuốc Mitoxantron được dùng hóa trị liệu trong điều trị các bệnh lý sau:
- Trong điều trị bệnh lý ung thư vú tiến triển hoặc ung thư vú di căn.
- Điều trị bệnh lý u lympho bào Non Hodgkin.
- Điều trị bệnh lý ung thư bạch cầu dòng tủy cấp tính ở người lớn.
- Dùng phối hợp với Glucocorticoid liều thấp để giảm đau cho các trường hợp không đáp ứng với thuốc giảm đau khác hoặc không có chỉ định xạ trị trong điều trị bệnh lý ung thư tuyến tiền liệt kháng với điều trị hormon.
- Bệnh lý xơ cứng bì rải rác tái phát hoặc thứ phát.
- Bệnh lý ung thư xương ở trẻ nhỏ.
- Bệnh lý ung thư gan hoặc ung thư buồng trứng.
3. Liều dùng - cách dùng thuốc Mitoxantron
Cách dùng: Thuốc Mitoxantron dùng đường tiêm truyền tĩnh mạch, tuyệt đối không được dùng theo các đường khác như tiêm bắp, dưới da, tiêm vào khoang nhện,... Thuốc Mitoxantron cần phải được thao tác bởi nhân viên y tế có chuyên môn, người bệnh không được tự ý điều chỉnh dịch truyền:
- Khi pha thuốc Mitoxantron cần phải đeo găng tay, không được để da và niêm mạc tiếp xúc với thuốc, nếu da bị dính thuốc cần rửa ngay với nước ấm, nếu niêm mạc như mắt, môi,... tiếp xúc với thuốc thật kỹ, cần thiết phải đi kiểm tra thị lực.
- Thuốc Mitoxantron được pha loãng với ít nhất 50ml dung dịch Natri clorid 0.9% hoặc Dextrose 5%, có thể pha loãng hơn nữa với 1 trong 2 dung dịch trên và dùng ngay lập tức.
- Dung dịch đã được pha loãng nên được tiêm truyền một cách từ từ tối thiểu trong 3 phút, thông thường thời gian tiêm truyền khoảng 15 đến 30 phút.
Liều dùng: Thuốc Mitoxantron được dùng theo chỉ định của bác sĩ, bạn có thể tham khảo thêm liều khuyến cáo dưới đây của nhà sản xuất:
Trong điều trị ung thư vú, u lympho bào Non Hodgkin:
- Khởi trị: dùng đơn độc liều 14mg/ m2 diện tích cơ thể, sau 21 ngày lặp lại liều như trên.
- Đối với người có bệnh lý giảm dự trữ ở xương hoặc sau hóa xạ trị tình trạng sức khỏe không tốt có thể hạ liều khởi trị xuống 12mg/m2 diện tích cơ thể.
- Tùy theo mức độ và thời gian ức chế tủy xương để điều chỉnh liều dùng thuốc. Tại thời điểm ngày thứ 21 sau dùng thuốc Mitoxantron nếu số lượng bạch cầu vẫn ở mức bình thường thì có thể lặp lại liều dùng trước đó.
- Nếu kết hợp các thuốc kìm tế bào và gây độc với tủy xương, cần giảm liều khởi trị xuống 2- 4mg. Các liều kế tiếp căn cứ vào mức độ và thời gian ức chế tủy xương để căn chỉnh.
Đối với bệnh lý ung thư bạch cầu:
- Trong điều trị ung thư bạch cầu dòng tủy cấp tính tái phát: Dùng đơn độc liều 12mg/m2, liều duy nhất trong 5 ngày liên tục để thuyên giảm bệnh.
- Trong phối hợp thuốc điều trị ung thư bạch cầu: Phác đồ điều trị đầu tiên dùng 10 - 12mg/m2 trong 3 ngày kết hợp với Cytarabin 100mg/m2 trong 7 ngày liên tục. Trường hợp dùng phác đồ điều trị kế tiếp sau đợt đầu khuyến cáo phối hợp thuốc và liều dùng như trên nhưng giảm ngày dùng, đối với Mitoxantron dùng trong 2 ngày, Cytarabin dùng trong 5 ngày.
Đối với bệnh lý ung thư tuyến tiền liệt không đáp ứng với liệu pháp hormon:
- Thuốc Mitoxantron được dùng như thuốc hỗ trợ cho liệu pháp corticoid
- Khuyến cáo dùng liều 12-14mg/ m2 tiêm truyền tĩnh mạch nhanh, sau 21 ngày điều trị đợt tiếp.
Đối với bệnh nhân ung thư gan có suy giảm chức năng gan cần giảm liều điều trị.
Đối với bệnh xơ cứng bì rải rác:
- Liều khuyến cáo dùng 12mg/m2, tiêm truyền tĩnh mạch nhanh trong khoảng 5 đến 15 phút, 3 tháng điều trị một đợt.
- Tổng số liều tích lũy của thuốc sau khi dùng khoảng 8 - 12 lần trong 2 đến 3 năm là khoảng 140mg/m2.
4. Chống chỉ định thuốc Mitoxantron
Chống chỉ định thuốc Mitoxantron trong các trường hợp sau:
- Người bị dị ứng hoặc mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc Mitoxantron.
- Không được dùng thuốc cho người đang có bầu hoặc đang cho con bú.
- Không dùng trong trường hợp bệnh lý xơ cứng bì hệ thống có phân suất tống máu của thất trái nhỏ hơn 50% hoặc suy giảm đáng kể phân suất tống máu.
5. Tác dụng không mong muốn khi dùng thuốc Mitoxantron
Thuốc Mitoxantron trên lâm sàng dung nạp khá tốt, các tác dụng phụ xuất hiện với tần suất thấp, đặc biệt là các tác dụng bất lợi nghiêm trọng, không hồi phục hoặc đe dọa tới tính mạng bệnh nhân rất hiếm. Các tác dụng không mong muốn hay gặp khi dùng thuốc Mitoxantron:
- Buồn nôn hoặc nôn, triệu chứng này thường nhẹ và thoáng qua, một số trường hợp có thể gặp rụng tóc nhưng rất nhẹ, các triệu chứng này sẽ giảm hoặc hết khi ngưng điều trị.
- Các tác dụng khác có thể gặp như các phản ứng dị ứng, vô kinh, táo bón, tiêu chảy, ăn uống kém, mệt, yếu, sốt, xuất huyết tiêu hóa, viêm niêm mạc miệng,... Các triệu chứng này tần suất gặp không cao và có thể đáp ứng tốt với các thuốc điều trị, hãy báo với bác sĩ nếu bạn gặp các tình trạng trên để được trị liệu sớm nhất.
- Có thể gặp giảm số lượng bạch cầu nhưng ít khi giảm xuống dưới 1000mm3, số lượng bạch cầu hạ thấp nhất sau 10 ngày dùng thuốc, nếu thời điểm này chỉ số bạch cầu của bạn vẫn trong giới hạn kiểm soát thì bạn không cần quá lo lắng.
- Có thể thay đổi các chỉ số xét nghiệm khi dùng thuốc nhưng không xảy ra thường xuyên và không đáng quan ngại, có thể thấy tăng creatinin huyết, tăng men gan. Hãy làm các xét nghiệm định kỳ trước, trong và sau khi dùng thuốc để kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe của bạn.
- Ngoài ra có thể gặp một số các biến cố về tim mạch như giảm phân suất tống máu thất trái, thay đổi điện tâm đồ, loạn nhịp tim cấp, đôi khi gặp suy tim sung huyết, các trường hợp bệnh lý này thường đáp ứng tốt với Digitalis và hoặc các thuốc lợi tiểu, do đó bạn không cần quá lo lắng, nếu gặp các triệu chứng như hồi hộp trống ngực, khó thở, hụt hơi,... hãy báo với bác sĩ của bạn để được điều trị sớm.
- Các trường hợp hoại tử ở mô do thuốc thoát mạch cũng đã được ghi nhận, do vậy cần cẩn thận tuyệt đối trong quá trình tiêm truyền thuốc, nếu thấy các dấu hiệu như thâm nhiễm quanh vùng tĩnh mạch tiêm truyền cần ngừng ngay lập tức và báo với bác sĩ.
Nếu gặp bất kỳ tác dụng không mong muốn nào trong quá trình điều trị, hãy báo với bác sĩ để được hỗ trợ và điều trị sớm nhất cho bạn.
6. Lưu ý khi sử dụng thuốc Mitoxantron
Khi sử dụng thuốc Mitoxantron, bạn cần lưu ý những điểm sau:
- Cần kiểm tra các chỉ số công thức máu, hóa sinh máu thường xuyên trong quá trình điều trị. Dựa trên sự thay đổi của các chỉ số và trên lâm sàng mà bác sĩ sẽ điều chỉnh, thay đổi liều dùng thuốc cho bạn.
- Bạn cần báo với bác sĩ các bệnh lý kèm theo cùng các loại thuốc bạn đang dùng, vì thuốc Mitaxantron có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh hoặc gây nguy hiểm tính mạng cho bạn, đặc biệt là các bệnh lý như suy tim nặng,... các thuốc như Natalizumab, các loại thuốc chống ung thư khác,... vì nó làm tăng độc tính của thuốc.
- Không dùng thuốc Mitoxantron khi đang sử dụng các loại vacxin sống hoặc vacxin bất hoạt.
- Thuốc có độc tính di truyền do đó không dùng cho phụ nữ mang thai hoặc 6 tháng sau khi sinh.
- Thuốc qua được sữa mẹ nên phải ngừng cho con bú trong quá trình sử dụng thuốc Mitoxantran.
- Thuốc có thể có độc tính di truyền do đó nếu bạn là nam giới, bạn không được có con trong suốt quá trình điều trị và sau khi điều trị 6 tháng, đồng thời bạn nên nghĩ đến việc bảo vệ tinh trùng trước khi điều trị vì thuốc có khả năng gây vô sinh vĩnh viễn không hồi phục.
- Thuốc Mitaxantron có thể gây đau đầu, buồn nôn, tụt huyết áp, rối loạn thị giác,... điều này sẽ ảnh hưởng tới khả năng lái xe và vận hành máy móc, do đó bạn không nên làm những công việc này trong khi đang dùng thuốc để đảm bảo an toàn giao thông và an toàn lao động.
Những thông tin cơ bản về thuốc Mitaxantron trong bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo. Vì đây là thuốc kê đơn nên người bệnh không tự ý sử dụng, mà cần liên hệ trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để có đơn kê phù hợp, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
