Cobicistat còn được biết đến với tên gọi phổ biến khác là Tybost, là một loại thuốc kê đơn đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt sử dụng trong điều trị nhiễm vi rút suy giảm miễn dịch ở người (HIV) ở cả người lớn và trẻ em.
1. Tác dụng thuốc Cobicistat
Cobicistat được chỉ định sử dụng trong trường hợp sau:
- Cobicistat được dùng kết hợp với Atazanavir (Reyataz) hoặc Darunavir (Prezista) để điều trị vi rút suy giảm miễn dịch ở người ( HIV ) hoặc vi rút có thể gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS).
Cơ chế hoạt động: Cobicistat không có bất kỳ hoạt tính nào chống lại virus HIV mà chỉ được sử dụng như 1 chất tăng cường dược động học để thúc đẩy hoạt động của các loại thuốc điều trị HIV khác.
2. Liều lượng và cách dùng
Cách dùng: Cobicistat có dạng viên nén và mỗi viên chứa 150mg Cobicistat. Người bệnh sử dụng thuốc Cobicistat bằng đường uống, sau khi ăn hoặc trong lúc ăn, 1 lần mỗi ngày.
Liều lượng thuốc:
- Cần tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Người bệnh có thể tham khảo liều sử dụng là 1 viên/ ngày.
- Khi dùng kết hợp với Atazanavir thì Cobicistat được sử dụng cho người lớn và trẻ em nặng ít nhất 35kg trở lên.
- Khi dùng chung với Darunavir thì Cobicistat được FDA chấp thuận để sử dụng cho người lớn và trẻ em nặng ít nhất 40kg trở lên.
Lưu ý: Cobicistat không phải là thuốc điều trị HIV. Ngay cả khi người bệnh dùng Cobicistat kết hợp với Atazanavir hoặc Darunavir thì người bệnh cần phải dùng thêm các loại thuốc điều trị HIV khác do bác sĩ kê đơn. Do đó, bệnh nhân không tự ý cắt giảm, bỏ qua hoặc ngừng dùng Cobicistat hoặc bất kỳ loại thuốc điều trị HIV nào trừ khi được bác sĩ chỉ định yêu cầu.
Quên liều thuốc:
- Nếu bệnh nhân bỏ lỡ một liều Cobicistat, hãy dùng liều đó ngay khi nhớ ra. Nhưng nếu gần đến thời gian dùng liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và chỉ dùng liều tiếp theo vào thời gian bình thường. Không dùng 2 liều cùng một lúc để bù cho liều đã quên.
Chống chỉ định dùng thuốc trong trường hợp:
- Người bệnh bị dị ứng với Cobicistat, Atazanavir, Darunavir hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác.
- Người bệnh gặp vấn đề về suy giảm chức năng thận và suy giảm chức năng gan.
- Nếu người bệnh đang mang thai và cho con bú: Đối với phụ nữ nhiễm HIV đang mang thai, bác sĩ khuyến cáo không sử dụng thuốc Cobicistat. Phụ nữ đang cho con bú hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc và trường hợp cần thiết nên tìm biện pháp điều trị thay thế phù hợp hơn.
- Nếu người bệnh đang sử dụng biện pháp tránh thai dựa trên việc làm thay đổi nồng độ hormone cơ thể (chẳng hạn như dùng thuốc viên, que cấy hoặc đặt vòng âm đạo) thì Cobicistat có thể làm cho các biện pháp tránh thai này kém hiệu quả hơn.
3. Tác dụng phụ
Cobicistat có thể gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, nôn hoặc hay xuất hiện cảm giác chóng mặt. Tuy nhiên, những tác dụng phụ này có thể kiểm soát được và không gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh.
Khi dùng Cobicistat với Atazanavir thì sẽ gây ra các tác dụng phụ thường gặp nhất bao gồm vàng da hoặc phát ban.
Một số dấu hiệu của phản ứng dị ứng gồm: Nổi mề đay, khó thở; sưng mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng.
Cobicistat có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng như vấn đề về thận: Tiểu ít hoặc không đi tiểu, sưng bàn chân hoặc mắt cá chân, cảm thấy mệt mỏi hoặc gặp các vấn đề về gan như: Đau bụng trên, chán ăn, nước tiểu sẫm màu, phân màu đất sét, vàng da hoặc vàng mắt.
Nếu gặp phải các triệu chứng này, người bệnh cần ngưng sử dụng thuốc Cobicistat và thông báo cho bác sĩ để có hướng xử trí phù hợp.
4. Thận trọng
Nếu bạn dùng các loại thuốc kháng axit, hãy uống ít nhất 2 giờ trước hoặc 2 giờ sau khi người bệnh dùng cobicistat và atazanavir.
Nếu người bệnh dùng các loại thuốc điều trị bệnh dạ dày như: Cimetidine, Ranitidine, Tagamet, Axid, Zantac, Pepcid...thì nên đợi ít nhất 10 giờ sau khi uống các loại thuốc trên sau đó mới dùng liều cobicistat và Atazanavir.
Nếu người bệnh đang dùng thuốc ức chế bơm proton như: Omeprazole, Esomeprazole, Nexium, Prevacid, Prilosec, Protonix thì nên chờ ít nhất là 12 giờ sau trước khi dùng liều Cobicistat và Atazanavir.
Không sử dụng thuốc Cobicistat nếu thuốc có dấu hiệu không đảm bảo chất lượng thuốc.
Giữ Cobicistat tránh xa tầm tay trẻ em
5. Tương tác thuốc
- Thông báo với bác sĩ các loại thuốc kê đơn và không kê đơn khác, vitamin, chất bổ sung dinh dưỡng và các sản phẩm thảo dược mà người bệnh đang dùng hoặc dự định dùng.
- Cobicistat với các loại sản phẩm khác có thể gây ra sự tương tác thuốc, ảnh hưởng đến công dụng hoặc làm tăng tác dụng phụ. Dùng Cobicistat cùng với Atazanavir hoặc Darunavir và một số loại thuốc khác có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng.
- 1,2-Benzodiazepine, Abatacept, abemaciclib: Sự chuyển hóa của các loại thuốc trên có thể bị giảm khi kết hợp với Cobicistat.
- Abametapir: Nồng độ trong huyết thanh của Cobicistat có thể được tăng lên khi nó được kết hợp với Abametapir.
- Acenocoumarol: Nồng độ trong huyết thanh của Acenocoumarol có thể được tăng lên khi nó được kết hợp với Cobicistat.
- Allopurinol: Cobicistat có thể làm giảm tốc độ bài tiết của Allopurinol, điều này có thể dẫn đến nồng độ huyết thanh cao hơn.
- Thuốc chống loạn thần như Lurasidone và Pimozide: Làm gia tăng tác dụng phụ không mong muốn.
- Alpelisib: Nồng độ trong huyết thanh của Alpelisib có thể được tăng lên khi nó được kết hợp với Cobicistat.
Để tránh tình trạng tương tác, trước khi được kê đơn Cobicistat thì người bệnh nên thông báo với bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng, kể cả thực phẩm chức năng. Bác sĩ sẽ căn cứ vào đó để kê đơn Cobicistat phù hợp.
Trên đây là toàn bộ thông tin về thuốc Cobicistat, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, tham khảo ý kiến của bác sĩ/ dược sĩ trước khi dùng. Lưu ý, Cobicistat là thuốc kê đơn, người bệnh tuyệt đối không được tự ý mua và điều trị tại nhà vì có thể sẽ gặp phải tác dụng phụ không mong muốn.
