Có nên bổ sung DHA cho mọi trẻ em?

DHA - docosahexaenoic acid, là một loại axit omega-3s. Não người cần DHA để tăng trưởng, phát triển và duy trì. Có nên bổ sung DHA liên tục cho bé? Mặc dù tầm quan trọng của DHA đối với sự phát triển của mắt, não và hệ thần kinh đã được chứng minh, nhiều trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi vẫn không được bổ sung đủ. Nếu một bà mẹ đang cho con bú không có đủ nồng độ omega-3, thì nên bổ sung DHA cho trẻ bú mẹ hoặc trẻ mới biết đi. Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi không bú mẹ có thể được hưởng lợi nếu bổ sung từ 500-800 mg DHA mỗi ngày.

1. DHA và omega-3 là gì?

Trước khi trả lời có nên tự bổ sung DHA cho bé, bố mẹ cần hiểu DHA là gì. DHA (axit docosahexaenoic) là một trong ba loại chính của omega-3, cùng với axit alpha-linolenic (ALA) và axit eicosapentaenoic (EPA). Omega-3 là axit béo không thể thiếu đối với nhiều khía cạnh của sức khỏe, bao gồm sự phát triển của thai nhi, chức năng não, sức khỏe tim mạch và khả năng hoạt động của hệ miễn dịch. Chúng được coi là axit béo thiết yếu vì cơ thể không thể tự sản xuất và cần bổ sung từ nguồn thực phẩm bên ngoài.

ALA có trong nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, bao gồm dầu thực vật, các loại hạt, và một số loại rau nhất định. Tuy nhiên, ALA không tự nó có tác dụng trong cơ thể của bạn và cần được cơ thể chuyển đổi thành các dạng hoạt động, chẳng hạn như DHA và EPA, với một lượng rất nhỏ.

Trong khi đó, EPA và DHA có nhiều trong các loại cá béo, chẳng hạn như cá hồi, cá thu và cá ngừ, và có sẵn rộng rãi trong các chất uống bổ sung. Trên thị trường hiện nay có nhiều loại chất bổ sung omega-3, các loại phổ biến nhất là dầu cá, dầu nhuyễn thể và dầu tảo.

2. Lợi ích của DHA cho trẻ em

Nhiều nghiên cứu cho rằng trẻ có cần bổ sung dha vì nó có thể mang lại một số lợi ích cho trẻ em.

Có thể cải thiện các triệu chứng của ADHD - Rối loạn tăng động giảm chú ý. Đây là một tình trạng phổ biến liên quan đến các triệu chứng như tăng động, bốc đồng và khó tập trung. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng bổ sung omega-3 có thể giúp giảm các triệu chứng ADHD ở trẻ em. Một đánh giá của 16 nghiên cứu cho thấy axit béo omega-3 cải thiện trí nhớ, sự chú ý, khả năng học tập, giảm biểu hiện hiếu động thái quá. Một nghiên cứu kéo dài 16 tuần ở 79 trẻ em trai cho thấy rằng uống 1.300 mg omega-3 hàng ngày giúp cải thiện sự chú ý ở những người có và không mắc ADHD. Hơn nữa, một đánh giá lớn gồm 52 nghiên cứu đã kết luận rằng việc điều chỉnh chế độ ăn uống và bổ sung dầu cá là hai trong số những kỹ thuật hứa hẹn nhất để giảm các triệu chứng ADHD ở trẻ em.

Có thể làm giảm bệnh hen suyễn. Hen suyễn hay hen phế quản là một bệnh lý mãn tính ảnh hưởng đến trẻ em và người lớn, gây ra các triệu chứng như đau ngực, khó thở, ho và thở khò khè. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bổ sung axit béo omega-3 giúp làm giảm các triệu chứng này. Ví dụ, một nghiên cứu kéo dài 10 tháng ở 29 trẻ em ghi nhận rằng uống một viên nang dầu cá có chứa 120 mg DHA và EPA kết hợp mỗi ngày giúp giảm các triệu chứng của bệnh hen phế quản. Một nghiên cứu khác ở 135 trẻ em liên quan đến việc hấp thụ nhiều axit béo omega-3 hơn với việc giảm các triệu chứng hen suyễn do ô nhiễm không khí trong nhà. Các nghiên cứu khác cho thấy mối liên hệ có thể có giữa axit béo omega-3 và giảm nguy cơ mắc bệnh hen suyễn ở trẻ em.

Có được giấc ngủ ngon hơn. Rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng đến gần 4% trẻ em dưới 18 tuổi. Một nghiên cứu ở 395 trẻ em cho thấy nồng độ axit béo omega-3 trong máu thấp hơn với nguy cơ mắc các vấn đề về giấc ngủ cao hơn. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc bổ sung 600 mg DHA trong 16 tuần làm giảm gián đoạn giấc ngủ và dẫn đến giấc ngủ kéo dài thêm gần 1 giờ mỗi đêm. Nghiên cứu khác cho thấy rằng tiêu thụ nhiều axit béo omega-3 hơn trong khi mang thai có thể cải thiện giấc ngủ ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu chất lượng về omega-3 và giấc ngủ ở trẻ em.

Tăng cường sức khỏe não bộ. Nghiên cứu mới nổi chỉ ra rằng axit béo omega-3 có thể cải thiện chức năng não và tâm trạng ở trẻ em - đặc biệt là học tập, trí nhớ và phát triển não bộ. Trong một nghiên cứu kéo dài 6 tháng, 183 trẻ em ăn nhiều axit béo omega-3 được cải thiện khả năng học bằng lời nói và trí nhớ. Tương tự, một nghiên cứu nhỏ kéo dài 8 tuần ở 33 bé trai đã liên kết 400–1.200 mg DHA mỗi ngày với việc tăng kích hoạt vỏ não trước trán, vùng não chịu trách nhiệm về sự chú ý, kiểm soát xung động và lập kế hoạch. Hơn nữa, một số nghiên cứu cho thấy chất béo omega-3 giúp ngăn ngừa chứng trầm cảm và rối loạn tâm trạng ở trẻ em.

3. Trẻ có cần bổ sung DHA?

Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi là giai đoạn tăng trưởng và phát triển quan trọng. Trong khoảng thời gian vài năm ngắn ngủi, trẻ em chuyển từ bò, lăn sang chạy nhảy, bập bẹ nói chuyện. Nhưng đây không phải là những thay đổi duy nhất đang diễn ra. Cơ thể trẻ em cũng trải qua những thay đổi đáng kể về cấu trúc và chức năng trong vài năm phát triển đầu tiên.

Trẻ sơ sinh cần được dinh dưỡng đầy đủ để đáp ứng những thay đổi quan trọng xảy ra trong quá trình phát triển ở giai đoạn đầu, trong đó các axit béo không bão hòa đa EPA (axit eicosapentaenoic) và DHA (axit docosahexaenoic) cần được cung cấp đủ. Bởi vì những chất dinh dưỡng cơ bản này ảnh hưởng đến nhiều chu trình tế bào và sinh lý liên quan đến tăng trưởng , EPA và DHA được coi là rất quan trọng đối với sự phát triển bình thường trong giai đoạn sơ sinh và trẻ mới biết đi.

DHA cần thiết cho sự phát triển và trưởng thành của não và võng mạc của trẻ sơ sinh, với nhu cầu lớn trong thời kỳ mang thai và những năm đầu tiên sau khi sinh.

Trước khi sinh, DHA cần thiết cho sự phát triển của thai nhi, chủ yếu được cung cấp bởi sự truyền qua nhau thai từ người mẹ. Sau khi sinh, trẻ phải nhận DHA qua sữa mẹ, sữa công thức bổ sung DHA, hoặc viên uống bổ sung DHA (dầu cá)

Do vai trò nổi bật của nó đối với cấu trúc nền tảng và các chức năng của não bộ, việc một đứa trẻ nhận được đủ DHA trong giai đoạn đầu đời có thể có ý nghĩa lâu dài đối với sự tăng trưởng lâu dài của chúng; giúp hỗ trợ sự phát triển nhận thức, xã hội và thể chất của trẻ sơ sinh bằng cách thúc đẩy:

• Thị lực và sự phát triển võng mạc
• Ngôn ngữ và nhận thức
• Phát triển kỹ năng vận động và tinh thần
• Đáp ứng miễn dịch khỏe mạnh đối với các chất gây dị ứng
• Kiểm soát hành vi có chủ ý

Ngược lại, các nghiên cứu phát hiện ra rằng trẻ sơ sinh nhận không đủ omega-3 trong những năm đầu đời có nhiều khả năng gặp phải những hậu quả tiêu cực như:

• Chậm phát triển trí não, vận động và thị giác
• Khó khăn trong việc điều chỉnh sự chú ý
• Phản ứng miễn dịch không lành mạnh đối với các tác nhân gây căng thẳng từ môi trường
• Phát triển thể chất dưới mức tối ưu

4. Có nên tự bổ sung DHA cho bé?

Nhu cầu hàng ngày về omega-3 phụ thuộc vào độ tuổi và giới tính. Nếu bạn đang sử dụng thực phẩm bổ sung, tốt nhất bạn nên làm theo hướng dẫn trên bao bì. Tuy nhiên, việc tự ý bổ sung DHA cho bé cần được cân nhắc. Tốt nhất để ngăn ngừa các tác dụng không mong muốn, bố mẹ nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ trước khi cho con bạn sử dụng các viên uống bổ sung.

Ngoài ra, bố mẹ có thể bổ sung các loại thực phẩm giàu omega-3 trong chế độ ăn uống của trẻ để có thể đảm bảo trẻ đáp ứng được các nhu cầu của chúng.

Các tác dụng phụ của các chất bổ sung omega-3, chẳng hạn như dầu cá, thường rất nhẹ và không cần đến các can thiệp y tế. Những tác dụng phổ biến nhất bao gồm:

• Hơi thở hôi, có mùi
• Dư vị khó chịu
• Đau đầu
• Ợ nóng
• Đau dạ dày
• Buồn nôn
• Bệnh tiêu chảy

Cần đảm bảo con bạn tuân thủ liều lượng khuyến cáo để giảm nguy cơ mắc các tác dụng phụ. Bạn cũng có thể bắt đầu cho trẻ sử dụng các viên uống bổ sung với liều lượng thấp, tăng dần liều để đánh giá khả năng dung nạp. Những người bị dị ứng với cá hoặc động vật nên tránh sử dụng dầu cá và các chất bổ sung từ cá khác, chẳng hạn như dầu gan cá và dầu nhuyễn thể. Thay vào đó, hãy chọn các loại thực phẩm hoặc chất bổ sung giàu omega-3 khác như hạt lanh hoặc dầu tảo.

5. Có phải tất cả trẻ sơ sinh đều cần bổ sung omega-3?

Trẻ sơ sinh hay trẻ mới biết đi sẽ cần bổ sung omega-3, phụ thuộc vào một số yếu tố bao gồm:

• Nguồn dinh dưỡng của trẻ,
• Lượng EPA và DHA mà trẻ nhận được thông qua thức ăn
• Tình trạng phát triển của trẻ (ví dụ: tuổi, cân nặng) .

Đối với trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoàn toàn, điều quan trọng cần cân nhắc là liệu hàm lượng omega-3 của bà mẹ có đủ hay không. Nếu một bà mẹ đang cho con bú đã được kiểm tra và có mức omega-3 ở mức chấp nhận được, thì việc bổ sung trực tiếp omega-3 cho trẻ là không cần thiết. Tuy nhiên, với bằng chứng cho thấy nhiều phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ không tiêu thụ đủ omega-3, không nên cho rằng các bà mẹ đang cho con bú có đủ mức omega-3. Trẻ bú sữa mẹ cần được bổ sung tương tự như trẻ không bú mẹ.

Mặc dù nhiều loại sữa công thức dành cho trẻ em hiện nay được bổ sung DHA, vì số lượng và chất lượng của DHA có thể ít hơn lý tưởng (ví dụ: nồng độ DHA <0,3%, ở dạng ethyl-este tổng hợp, v.v.) và / hoặc phản ứng kém khi tiếp xúc với oxy hoặc nhiệt, trẻ em có thể không nhận được lượng DHA như tính toán. Do đó, nên bổ sung thêm dầu cá omega-3 dạng chất béo trung tính, chất lượng cao.

Trẻ lớn hơn có thể tiêu thụ các nguồn EPA và DHA trong chế độ ăn thường xuyên để hỗ trợ sức khỏe và sự phát triển tổng thể (2-3 lần một tuần) cần được xem xét khi quyết định có nên bổ sung hay không. Vì tiêu thụ 2-3 phần cá mỗi tuần có thể khó khăn đối với trẻ nhỏ, nên việc bổ sung dầu cá có thể là cách hợp lý hơn để đáp ứng khẩu vị của trẻ.

Để giúp trẻ phát triển toàn diện, ngoài bổ sung DHA cho trẻ, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng, phát triển toàn diện.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.