Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hùng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Suy thận là bệnh lý thường gặp trên lâm sàng. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà chia ra suy thận trước thận, suy thận tại thận và suy thận sau thận. Trong đó suy thận sau thận do các nguyên nhân gây tắc nghẽn đường tiết niệu.
1. Suy thận là gì?
Suy thận là sự giảm mức lọc cầu thận dưới mức bình thường. Mức lọc cầu thận là lượng nước tiểu đầu trong 1 phút, trong lâm sàng được đo bằng độ thải sạch Creatinin nội sinh, là chỉ số cần và đủ để đánh giá mức độ suy thận mạn. Bình thường mức lọc cầu thận trung bình là 120ml/phút hoặc 2ml/giây.
2. Phân loại suy thận
2.1 Suy thận cấp
Suy thận cấp là sự giảm nhanh chóng chức năng thận được đặc trưng bởi tăng azote máu có thể kèm thiểu niệu. Sự suy giảm này xảy ra theo từng giờ đến từng ngày, kết quả gây giảm thải các chất nitrogen trong máu, giảm khả năng cân bằng nước và điện giải. Dựa vào nguyên nhân gây suy thận, suy thận cấp chia thành: suy thận cấp trước thận, suy thận cấp tại thận và suy thận cấp sau thận.
- Suy thận cấp trước thận là do sự giảm tưới máu thận, gây giảm mức lọc cầu thận và ứ đọng Na trong nước tiểu.
- Suy thận cấp tại thận do tổn thương thận gây ra sự suy sụp đột ngột chức năng thận.
- Suy thận cấp sau thận do tắc các đường dẫn nước tiểu từ niệu quản (chỗ nối thận xuống bàng quang) đến bàng quang, niệu đạo.
2.2 Suy thận mạn
Suy thận mạn là tình trạng suy giảm chức năng thận mạn tính không hồi phục theo thời gian nhiều tháng, nhiều năm, do tổn thương không hồi phục về số lượng và chức năng của các nephron.
Suy thận mạn được đặc trưng bởi:
- Có tiền sử bệnh thận tiết niệu kéo dài;
- Mức lọc cầu thận giảm dần;
- Nitơ phi protein máu tăng;
- Kết thúc trong hội chứng ure máu cao.
3. Nguyên nhân gây suy thận cấp sau thận
- Tắc đường tiết niệu cao: sỏi đường tiết niệu, cục máu đông, mẩu nhú thận hoại tử, khối u, xơ hóa phúc mạc thành sau, phẫu thuật thắt nhầm niệu quản.
- Tắc đường tiết niệu thấp: tắc niệu đạo, tắc ở cổ bàng quang (phì đại tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt), hội chứng bàng quang do thần kinh.
4. Cơ chế bệnh sinh của suy thận sau thận
4.1. Suy thận cấp
Tình trạng vô niệu có thể xảy ra khi có sỏi niệu quản 2 bên, hoặc sỏi niệu quản bên này kết hợp sỏi thận bên kia, hoặc sỏi một bên thận còn thận bên kia mất chức năng vì nguyên nhân khác.
4.2. Suy thận mạn
- Thuyết nephron nguyên vẹn: Theo đó, một “nephron nguyên vẹn” gồm một cầu thận và ống thận nguyên vẹn thực hiện chức năng, khi số lượng nephron chức năng giảm 75% thì mức lọc cầu thận giảm 50% so với bình thường, lúc này mới bắt đầu xuất hiện các triệu chứng của suy thận mạn.
- Thận có chức năng điều hoà nội môi và chức năng nội tiết, vì vậy khi suy thận sẽ gây ra các rối loạn nội môi được gọi chung là hội chứng urê máu cao.
- Các nitơ phi protein trong máu: urê, các hợp chất của guanidin (Muối urat, các dẫn xuất của axit amin thơm)
- Các chất có phân tử lượng trung bình: Các hợp chất nitơ khoảng 300-380 dalton bị tích tụ lại trong máu bệnh nhân suy thận mạn. Tăng tiết một số hormon như: parathyroid hormone, insulin, glucagon, growth hormone, prolactin... khi tăng các hormon này sẽ gây ra rối loạn chức năng của các cơ quan đích.
- Các axit hữu cơ: Tăng do không đào thải ion hydro và tái hấp thu bicarbonat để giữ cân bằng kiềm-toan.
- Rối loạn cân bằng nước và điện giải: Suy thận khiến không đào thải được nước và muối gây phù và rối loạn điện giải, trong đó quan trọng nhất là tăng kali máu khi có vô niệu.
- Các rối loạn bài tiết hormon:
- Renin: tăng tiết trong suy thận, giữ muối nước gây tăng huyết áp;
- Erythropoietin: suy thận mạn làm giảm bài tiết erythropoietin gây ra thiếu máu;
- Dihydroxy cholecalciferol: suy thận mạn sẽ gây thiếu enzym tổng hợp dihydroxy cholecalciferol, thiếu chất này sẽ gây giảm canxi máu, dẫn đến cường chức năng tuyến cận giáp và phì đại tuyến cận giáp.
- Suy thận mạn do sỏi: Tình trạng tắc nghẽn và nhiễm trùng sẽ dẫn đến xuất hiện viêm thận kẽ mạn tính một bên hay hai bên. Suy thận mạn giai đoạn cuối do sỏi chiếm khoảng 5% tổng số các nguyên nhân suy thận mạn.
Để bảo vệ sức khỏe toàn diện, bạn nên kiểm tra sức khỏe tổng quát thường xuyên để sớm phát hiện ra những vấn đề về sức khỏe và điều trị sớm nhất. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Khám sức khỏe tổng quát phù hợp với từng độ tuổi, giới tính và nhu cầu riêng của quý khách hàng với chính sách giá hợp lý, bao gồm:
- Gói khám sức khỏe tổng quát kim cương
- Gói khám sức khỏe tổng quát Vip
- Gói khám sức khỏe tổng quát đặc biệt
- Gói khám sức khỏe tổng quát toàn diện
- Gói khám sức khỏe tổng quát tiêu chuẩn
Kết quả khám của người bệnh sẽ được trả về tận nhà. Sau khi nhận được kết quả khám sức khỏe tổng quát, nếu phát hiện các bệnh lý cần khám và điều trị chuyên sâu, Quý khách có thể sử dụng dịch vụ từ các chuyên khoa khác ngay tại Bệnh viện với chất lượng điều trị và dịch vụ khách hàng vượt trội.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
