Chụp X quang tuyến vú (Mammography): Bước tiến mới trong tầm soát ung thư vú

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Như Tú, Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Thị Hồng Vũ - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Chụp X quang tuyến vú là phương pháp sử dụng chùm tia X có năng lượng thấp, ít gây hại cho cơ thể để chiếu vào mô tuyến vú, nhằm phát hiện những bất thường tại tuyến vú. Hiện nay, chụp X quang tuyến vú được ưu tiên sử dụng trong tầm soát ung thư vú và phát hiện bệnh ung thư vú ở giai đoạn sớm.

1. Tổng quan về bệnh ung thư vú giai đoạn sớm

Ung thư vú giai đoạn sớm là tình trạng tế ung thư phát triển tại tuyến vú, chưa xâm lấn hay di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể. Nếu được phát hiện sớm trong giai đoạn này thì việc điều trị khỏi hoàn toàn là rất cao, bệnh nhân được điều trị bằng phẫu thuật bảo tồn vú và xạ trị.

Tuy nhiên đa số các trường hợp ung thư vú giai đoạn sớm không thấy dấu hiệu lâm sàng, nên rất khó phát hiện. Có ít trong số đó có biểu hiện bất thường tại tuyến vú như khối u tuyến vú, tiết dịch núm vú bất thường, thay đổi màu sắc da tại vú...

Vì những biểu hiện không rõ ràng nên để phát hiện sớm tình trạng này cần sử dụng các phương pháp cận lâm sàng như siêu âm tuyến vú, chụp MRI vú, chụp X-quang tuyến vú (chụp nhũ ảnh), chọc sinh thiết tổn thương. Trong đó siêu âm vú và chụp x-quang tuyến vú là phương pháp đơn giản nhất, nhưng X-quang tuyến vú là phương pháp được ưu tiên lựa chọn hơn vì có độ nhạy cao có thể phát hiện được những khối u nhỏ mà siêu âm không thấy, không xâm lấn, đơn giản, ít tốn kém và cho kết quả nhanh chóng.

2. Chụp nhũ ảnh phương pháp chẩn đoán sớm ung thư tuyến vú

Chụp X quang tuyến vú là một phương pháp được sử dụng trong tầm soát ung thư và chẩn đoán ung thư giúp phát hiện ung thư vú giai đoạn sớm khi chưa có dấu hiệu lâm sàng. Chụp X quang tuyến vú được ưu tiên lựa chọn là một trong những biện pháp tầm soát ung thư vú vì có những ưu điểm:

• Giúp tầm soát ung thư vú ở những đối tượng có nguy cơ cao, cho kết quả có độ chính xác cao. Chụp X quang tuyến vú kết hợp siêu âm tuyến vú cho phép phát hiện những hình ảnh khối u còn nhỏ, từ đó cơ hội được chữa khỏi bệnh rất cao.
• Phát hiện các vi vôi hóa; trong đó một số có tính chất hướng đến tổn thương ác tính mà không phát hiện được trên siêu âm tuyến vú
• Các hệ thống máy chụp X quang tuyến vú kỹ thuật số (DR) cho phép ghi nhận hình ảnh một cách tốt, phóng đại ở các vị trí nghi ngờ, cho phép phát hiện các tổn thương rất nhỏ.
• Giúp chẩn đoán bệnh lý tuyến vú trong các trường hợp: Xuất hiện các dấu hiệu bất thường tại vú, hay những bệnh lý ung thư vú không có biểu hiện lâm sàng, xác định một chẩn đoán khi các phương pháp khác nghi ngờ.
• Định hướng và hướng dẫn vị trí, đường vào cho việc chọc tế bào để sinh thiết và phẫu thuật cắt bỏ tổ chức chính xác hơn.
• Theo dõi những tổn thương đã có và những tổn thương mới xuất hiện sau khi phẫu thuật điều trị.
• Là phương pháp chẩn đoán nhanh, thuận tiện, không xâm lấn và chi phí thấp.
• Tia X sử dụng trong chụp X quang tuyến vú là loại có năng lượng thấp, nên khả năng gây hại cho cơ thể gần như không có. Tuy nhiên với trường hợp phụ nữ mang thai 3 tháng đầu có chống chỉ định chụp để phòng ngừa nguy cơ cho thai nhi, những tháng sau cần cân nhắc giữa lợi ích chẩn đoán và nguy cơ cho thai. Chụp X quang tuyến vú cũng nên được chỉ định ở phụ nữ từ 40 tuổi trở lên do mật độ tuyến vú không dày, giảm che lấp tổn thương.

3. Ai nên tầm soát sớm ung thư vú?

• Phụ nữ từ 40 tuổi trở lên bởi vì theo khuyến cáo cho thấy 40 tuổi trở lên tuyến vú thay đổi nên nguy cơ hình thành ung thư vú cao hơn nên chụp X-quang vú định kỳ khoảng 1-2 năm một lần, trên 50 tuổi là 1 lần trên năm. Nghiên cứu cho thấy, phụ nữ ở độ tuổi này nếu tầm soát ung thư vú bằng chụp X- quang tuyến vú phát hiện sớm ung thư vú giúp làm giảm tử vong do ung thư vú từ 15 đến 29%.
• Những người có nguy cơ cao như: Mang gen đột biến BRCA1, BRCA2, trong gia đình có người bị ung thư vú hay ung thư buồng trứng, phụ nữ béo phì, tiểu đường, không sinh con, không cho con bú, mắc bệnh ung thư trước đó đã điều trị, mắc bệnh lành tính tại vú, sử dụng liệu pháp hormon thay thế trên 5 năm... nên chụp X-quang vú sớm hơn từ 35 tuổi trở đi.
• Người có mô vú dày, nhiều mỡ làm cho khám lâm sàng không phát hiện được các tổn thương nhỏ hoặc siêu âm không phát hiện được tổn thương rõ ràng.
• Có triệu chứng bất thường ở vú như chảy dịch ở đầu vú, bất thường về màu da, quầng vú, kích thước giữa 2 vú khác nhau, sờ thấy khối bất thường ở vú, hố nách...

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.