Chẩn đoán và điều trị viêm gan siêu vi

Viêm gan là tình trạng tổn thương nhu mô gan, khiến các chức năng của gan bị suy giảm. Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm gan, trong đó chiếm một nửa là do virus. Viêm gan virus cần được chẩn đoán và điều trị sớm để ngăn ngừa bệnh diễn biến thành suy gan, xơ gan và ung thư tế bào gan.

1. Các virus viêm gan phổ biến

Gan là một tạng lớn của cơ thể có chức năng quan trọng bao gồm

• Chuyển hóa chất: protid, glucid ,lipid
• Sản xuất và bài tiết mật
• Tổng hợp protein: Các yếu tố đông máu, protein huyết tương
• Dự trữ các chất quan trọng của cơ thể: Glucose, sắt,...
• Sản xuất và bài tiết mật
• Chức năng thải độc

Các virus gây viêm gan bao gồm: Virus viêm gan A (HAV), virus viêm gan B (HBV), virus viêm gan C (HCV), virus viêm gan D (HDV), virus viêm gan E (HEV), virus viêm gan G (HGV). Trong đó chủ yếu hay gặp HAV, HBV, HCV.

Virus viêm gan A: Virus viêm gan A được phát hiện từ năm 1973, lây truyền qua đường ăn uống. Bệnh nhân bị nhiễm HAV thường tiến triển lành tính, khỏi hoàn toàn, không có tình trạng người lành mang vi khuẩn. bệnh đã có vacxin tiêm phòng.

Virus viêm gan B: Tỉ lệ mắc bệnh viêm gan B là cao. HBV là virus duy nhất có acid nhân là ADN. Đã có vacxin tiêm phòng bệnh viêm gan do virus viêm gan B

Virus viêm gan C: Được phát hiện từ năm 1989. Virus có tính đa dạng về gen do có nhiều kiểu gen vì vậy đáp ứng miễn dịch của cơ thể với bệnh kém, sau khi khỏi, cơ thể vẫn có nguy bị tái nhiễm hiện nay vẫn chưa có vacxin phòng bệnh.

Virus viêm gan D được phát hiện từ năm 1977. HDV là một virus chưa hoàn chỉnh, nó chỉ có lõi là ARN. Để trở thành virus hoàn chỉnh nó cần có HBsAg (Kháng nguyên bề mặt của HBV) để tạo được lớp vỏ tế bào. Vì vậy, người bị nhiễm Virus viêm gan D chắc chắn là có nhiễm HBV.

Virus viêm gan E cũng giống như HAV, HEV được lây nhiễm qua đường ăn uống. Ở phụ nữ có thai, nhất là ba tháng cuối nếu như bị nhiễm HEV có nguy cơ cao diễn tiến thành viêm gan ác tính.

Virus viêm gan G có sự đồng nhất với HCV đến 25 %. Khoảng 70%, bệnh nhân không có biểu hiện lâm sàng khi bị viêm gan virus do HGV gây ra.

2. Triệu chứng lâm sàng chung của bệnh viêm gan siêu vi

Bệnh diễn biến qua 3 giai đoạn gồm: Thời kỳ ủ bệnh, giai đoạn khởi phát, giai đoạn hoàng đảm, giai đoạn thoái lưu và hồi phục

• Thời kỳ ủ bệnh

Tùy từng virus mà thời gian ủ bệnh khác nhau. Ví dụ viêm gan A có thời gian ủ bệnh là từ 1 đến 6 tuần, của viêm gan B , C là từ 1 đến 6 tháng, viêm gan D. E ngắn hơn từ 1 đến 3 tháng.

• Thời kỳ khởi phát

Bệnh có thể khởi phát đột ngột hoặc âm thầm với các triệu chứng không đặc hiệu như mệt mỏi, chán ăn, đau cơ, khớp, triệu chứng của đường hô hấp trên (chảy mũi, viêm hầu họng...), rối loạn tiêu hóa (táo bón hoặc ỉa chảy). Đau âm ỉ, liên tục vùng hạ sườn phải hoặc vùng thượng vị kèm theo sốt (Cần chẩn đoán phân biệt với các bệnh có bụng ngoại khoa). Sốt có thể cao nhưng thường không quá 39,5 độ, khi sốt bắt đầu giảm là lúc giai đoạn 2- hoàng đảm bắt đầu.

• Hoàng đảm

Bệnh nhân nhẹ và vừa khi bước vào giai đoạn hoàng đảm cảm thấy ăn tốt, khỏe lên. Còn bệnh nhân nặng khi bước vào giai đoạn hoàng đảm tiến triển bệnh nặng dần lên: mệt mỏi, chán ăn, phân bạc màu gan to lách có thể to. Do lắng đọng bilirubin trong da nên bệnh nhân ngứa nhiều.

Xét nghiệm thấy AST, ALT tăng cao, bilirubin máu toàn phần tăng, tăng chủ yếu là bilirubin trực tiếp. Thời gian Prothrombin kéo dài. Bạch cầu đa nhân có thể bình thường hoặc giảm, tăng cao khi bệnh nhân có bội nhiễm.

• Giai đoạn thoái lui và hồi phục

Thường bắt đầu khi bệnh nhân có cơn đa niệu, các triệu chứng lâm sàng giảm dần.

3. Chẩn đoán phân biệt Viêm gan siêu vi

Chẩn đoán phân biệt bệnh ở giai đoạn tiền triệu với các bệnh nhiễm virus khác như cúm, nhiễm trùng đường hô hấp trên,... Giai đoạn hoàng đàm cần phân biệt với bệnh nhiễm virus khác như CMV, herpes simplex,...hoặc các bệnh lý có gây vàng da,...

4. Điều trị viêm gan siêu vi

Phụ thuộc vào từng thể bệnh mà có sẽ có hướng điều trị khác nhau nhưng nguyên tắc chung để điều trị bệnh viêm gan siêu vi là

• Bệnh nhân có chế độ nghỉ ngơi hợp lý: Trong giai đoạn thai kỳ, bạn nên nằm nghỉ ngơi tránh hoạt động mạnh.
• Chế độ ăn uống nên giảm (dầu, mỡ,...) nên ăn các thực phẩm giảm đạm, hoa quả tươi, vitamin.
• Hạn chế các chất kích thích, các loại thuốc, hóa chất gây độc cho gan.
• Điều trị khi bệnh nhân có triệu chứng.

5. Phòng bệnh viêm gan siêu vi

Phụ thuộc vào đường lây của bệnh mà ta có cơ sở để dự phòng bệnh:

• Viêm gan A: Bệnh truyền qua đường ăn uống nên rửa sạch tay sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn. Bệnh đã có vacxin để tiêm phòng.
• Viêm gan B: Bệnh lây truyền qua đường máu (từ mẹ sang con, truyền máu, quan hệ tình dục không an toàn, sử dụng chung bơm kim tiên). Sau khi bị nghi ngờ là đã lây nhiễm cần sơ cứu. Rửa sạch vết thương và đồng thời uống thuốc phòng HBV. Đã có vacxin phòng bệnh HBV.
• Viêm gan C: Bệnh lây truyền qua đường máu (từ mẹ sang con, truyền máu, quan hệ tình dục không an toàn, sử dụng chung bơm kim tiên. Cũng giống như viêm gan B, sau khi nghi ngờ bị thương cần lau rửa vết thương, uống thuốc.
• Viêm gan D: tiêm phòng vacxin viêm gan B có tác dụng phòng viêm gan D.
• Viêm gan E tương tự viêm gan A.

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Sàng lọc Gan mật, giúp phát hiện Virus viêm gan ở giai đoạn sớm ngay cả khi chưa có triệu chứng. Ngoài ra, Gói sàng lọc gan mật toàn diện giúp khách hàng:

• Đánh giá khả năng làm việc của gan thông qua các xét nghiệm men gan;
• Đánh giá chức năng mật; dinh dưỡng lòng mạch;
• Tầm soát sớm ung thư gan;
• Thực hiện các xét nghiệm như Tổng phân tích tế bào máu, khả năng đông máu, sàng lọc viêm gan B, C;
• Đánh giá trạng thái gan mật qua hình ảnh siêu âm và các bệnh có nguy cơ ảnh hưởng gây ra bệnh gan/làm bệnh gan nặng hơn;
• Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật thông qua xét nghiệm, cận lâm sàng; các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật.

Để đăng ký khám và điều trị bệnh lý gan mật tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.