Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng ThS.BS Vũ Tấn Phúc - Khoa Khám bệnh & Nội khoa , Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
Hội chứng não gan là tình trạng chức năng gan suy giảm không thể loại bỏ độc tố ra khỏi máu dẫn đến suy giảm chức năng não. Bệnh có thể có tiến triển tốt nếu được phát hiện và điều trị sớm.
1. Hội chứng não gan là gì?
Hội chứng não gan là sự tích tụ chất độc trong máu gây suy giảm chức năng não. Nguyên nhân của tình trạng này là khi gan không thể loại bỏ đủ độc tố khỏi máu. Chức năng gan bị tổn thương ít có khả năng loại bỏ các độc tố này khiến chúng tích tụ trong máu và đi đến các cơ quan khác.
Hội chứng não gan phát triển khi độc tố xâm nhập vào não và làm tổn thương các tế bào não gây ra các triệu chứng về thể chất và tâm lý. Những người có hội chứng não gan thường bị rối loạn ý thức, hành vi và hôn mê do rối loạn chức năng gan gây ra.
2. Triệu chứng
Người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng nặng, nhẹ khác nhau, điều này phụ thuộc vào nguyên nhân gây tổn thương gan và mức độ.
Các triệu chứng nhẹ, người bệnh có thể gặp như:
- Cử động chân tay khó khăn
- Hay quên, lú lẫn
- Chậm chạp, khó tập trung
- Hơi thở có mùi
- Thay đổi tính cách
Các triệu chứng nặng như:
- Người lờ đờ, chuyển động chậm chạp
- Gặp khó khăn trong phát âm
- Bồn chồn, lo lắng
- Đầu óc không còn minh mẫn, trí nhớ kém
- Co giật
Bệnh hội chứng não gan được phân chia thành 3 loại, dựa trên các nguyên nhân gây ra bệnh:
- Loại A: Hội chứng não gan loại A chỉ xảy ra ở một người không mắc bệnh gan từ trước gặp phải sự suy giảm nhanh chóng chức năng gan gây suy gan cấp tính. Nguyên nhân của hội chứng não gan loại A là do sử dụng quá liều acetaminophen, uống nhiều rượu, viêm gan, bệnh Wilson
- Loại B: Hội chứng não gan loại B là do shunt cửa-chủ (portosystemic shunt) là tình trạng nối thông giữa tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch chủ của tuần hoàn bàng hệ hoặc nhằm để làm giảm áp lực tĩnh mạch cửa nên đã phẫu thuật tạo shunt cửa-chủ. Do đó, một lưu lượng lớn máu từ hệ tiêu hóa vào thẳng hệ tuần hoàn bỏ qua gan là cơ chế chủ yếu của bệnh. Hai nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là bẩm sinh và chấn thương.
- Loại C: Sẹo xơ gan là nguyên nhân gây ra hội chứng não gan loại C. Xơ gan phát triển trong bệnh gan giai đoạn muộn, gan ít có khả năng loại bỏ độc tố khỏi máu và thực hiện các chức năng khác.
3. Chẩn đoán
Thông qua các khám thực thể và thu thập về các triệu chứng và tiền sử bệnh, cùng với các xét nghiệm khác, bác sĩ sẽ chẩn đoán được các giai đoạn mà người bệnh hội chứng não gan mắc phải. Có 5 giai đoạn bệnh của hội chứng não gan và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của một người quyết định giai đoạn của hội chứng não gan.
Giai đoạn 0: hầu hết các triệu chứng xuất hiện rất ít, các dấu hiệu liên quan chủ yếu đến sự phối hợp và tập trung
Giai đoạn 1: bệnh nhân xuất hiện một số các triệu chứng nhẹ như mất ngủ và giảm thời gian chú ý.
Giai đoạn 2: bệnh nhân sẽ gặp phải các triệu chứng: mất trí nhớ và nói chậm.
Giai đoạn 3: các triệu chứng nghiêm trọng, bao gồm thay đổi tính cách, lú lẫn và thờ ơ.
Giai đoạn 4: Mất ý thức và hôn mê.
Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm khác để lấy được kết quả chính xác nhất như:
- Xét nghiệm máu: qua xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ xác định được các tình trạng như: nhiễm trùng, xuất huyết, rối loạn chức năng gan hoặc thận và tình trạng gia tăng độc tố trong máu.
- Chụp MRI hoặc CT não: phương pháp chẩn đoán hình ảnh này giúp bác sĩ xác định các bất thường.
- Điện não đồ.
4. Điều trị
Dựa trên các kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân như:
- Thuốc điều trị nhiễm trùng
- Sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật nhằm kiểm soát chảy máu
- Các thuốc gây ra hội chứng não gan có thể phải ngừng sử dụng
- Điều trị bệnh lý thận
- Thuốc để giúp giảm nồng độ amoniac và các chất độc khác trong máu
- Sử dụng thở oxy, thở máy
- Nghiêm trọng hơn là ghép gan
Tuy nhiên, trong quá trình điều trị, bác sĩ cũng cần căn cứ vào tình trạng của người bệnh để có phương pháp điều trị phù hợp như:
- Mức độ nghiêm trọng của hội chứng não gan
- Các triệu chứng người bệnh mắc phải
- Mức độ nghiêm trọng của tổn thương gan tiềm ẩn
- Độ tuổi và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân
Người bệnh cần tuân thủ theo những phương pháp điều trị của bác sĩ để đạt được kết quả điều trị tốt nhất.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
