Cảnh giác thiếu kẽm ở trẻ nhiễm giun sán

1. Kẽm là gì?

Kẽm là một kim loại vi lượng có trong não và góp phần vào cấu trúc và chức năng của nó. Bằng chứng hạn chế từ các nghiên cứu trên động vật và con người cho thấy thiếu kẽm có thể dẫn đến chậm phát triển nhận thức. Mặc dù các cơ chế liên kết giữa thiếu kẽm với sự phát triển nhận thức chưa rõ ràng, nhưng có vẻ như thiếu kẽm có thể dẫn đến sự thiếu hụt chức năng, hoạt động hoặc sự phát triển vận động của trẻ em, và do đó cản trở hoạt động nhận thức.

Kẽm là một khoáng chất vi lượng đóng vai trò trung tâm trong sự phát triển của tế bào, đặc biệt trong việc sản xuất các enzyme cần thiết cho quá trình tổng hợp RNA và DNA. Kẽm phổ biến trong não, nơi nó liên kết với protein, do đó đóng góp vào cả cấu trúc và chức năng của não. Thiếu kẽm nghiêm trọng ở trẻ em có liên quan đến dị dạng cấu trúc của não, chẳng hạn như chứng thiếu não, tật đầu nhỏ và chứng úng thủ với các vấn đề về hành vi, chẳng hạn như giảm hoạt động và suy giảm trí nhớ ngắn hạn và học tập trong không gian.

2. Sự liên quan giữa kẽm ở trẻ nhiễm giun sán

Nhiễm giun sán và thiếu kẽm đều là những vấn đề sức khỏe lớn của các nước đang phát triển. Cả hai hiện tượng đều rất phổ biến và thường xảy ra ở cùng một cá thể. Mặc dù nhiễm giun sán và thiếu kẽm thường không được chú ý, nhưng cả hai tình trạng này đều được biết là làm giảm sự phát triển nhận thức và tăng trưởng thể chất của trẻ em.

Nhiễm giun sán thường có liên quan đến suy dinh dưỡng (giảm chiều cao và cân nặng theo tuổi) và thiếu máu (giảm nồng độ hemoglobin) ở trẻ em. Các nghiên cứu trên người và động vật cho thấy nhiễm giun sán cũng ảnh hưởng đến tình trạng vi chất dinh dưỡng của vật chủ. Mặc dù nhiễm giun sán được cho là nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng, nhưng suy dinh dưỡng cũng có thể khiến người bệnh bị nhiễm trùng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điều cần được làm sáng tỏ về các tác động lẫn nhau của cả hai thực thể.

Cụ thể lượng kẽm kém hấp thụ dường như khiến các cá nhân bị nhiễm giun sán, do đó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu dinh dưỡng và kéo dài thời gian sống sót của giun sán ở người và loài gặm nhấm.

3. Nhiễm giun sán ở trẻ ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể?

Bệnh giun sán ở trẻ là một trong những bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất trên toàn thế giới và ảnh hưởng đến những cộng đồng nghèo nhất và thiếu thốn nhất. Chúng được truyền qua trứng có trong phân người và do đó làm ô nhiễm đất ở những nơi điều kiện vệ sinh kém.

Các loài chủ yếu gây bệnh cho người là giun đũa (Ascaris lumbricoides), giun roi (Trichuris trichiura) và giun móc (Necator americanus và Ancylostoma duodenale). Các loài giun sán này thường được coi là một nhóm vì chúng cần các quy trình chẩn đoán tương tự và phản ứng với các loại thuốc giống nhau.

Giun sán truyền qua đất làm suy giảm tình trạng dinh dưỡng của những người mà chúng lây nhiễm theo nhiều cách:

• Giun ăn các mô của vật chủ, bao gồm cả máu, dẫn đến mất kẽm, sắt và protein.
• Ngoài ra, giun móc còn gây mất máu mãn tính ở ruột, có thể dẫn đến thiếu máu.
• Giun tăng hấp thu chất dinh dưỡng kém. Ngoài ra, giun đũa có thể cạnh tranh với vitamin A trong ruột.
• Một số loại giun sán truyền qua đất cũng gây chán ăn và do đó làm giảm lượng dinh dưỡng và thể lực. Đặc biệt, T. trichiura có thể gây tiêu chảy và kiết lỵ.

4. Bệnh giun sán gây ra tình trạng thiếu kẽm?

Một số người không thể nhận được nhu cầu kẽm hàng ngày trong chế độ ăn uống của họ, do giun sán ký sinh trong cơ thể của trẻ. Protein giúp cơ thể hấp thụ kẽm, những trẻ ăn đồ không được đảm bảo sạch sẽ bị nhiễm giun ở trong thức ăn. Trẻ ăn kiêng hạn chế và trẻ bú mẹ hoàn toàn trên 6 tháng cũng có thể bị thiếu kẽm.

Thiếu kẽm có thể xảy ra ở những người có vấn đề trong việc hấp thụ chất dinh dưỡng, chẳng hạn như người lớn tuổi và những người mắc một số bệnh đường ruột, nhiễm giun tóc, giun kim, giun đất.

Đôi khi trẻ sơ sinh bị thiếu kẽm nếu chúng sinh non hoặc ốm nặng, hoặc nếu mẹ của chúng bị thiếu kẽm nhẹ. Một số người bẩm sinh đã bị thiếu kẽm.

5. Tẩy giun cho trẻ em bằng cách nào?

Tẩy giun là quá trình trục xuất giun đường ruột hoặc giun ký sinh ra khỏi cơ thể bằng cách cho uống thuốc tẩy giun. Nói cách khác, nó là một quá trình y học để loại bỏ giun trong ruột. Quá trình tẩy giun bao gồm việc sử dụng thuốc tẩy giun sán.

Thuốc tẩy giun cho trẻ em thay đổi tùy theo độ tuổi của con bạn và loại giun mà trẻ bị nhiễm. Điều trị sán dây bằng cách sử dụng thuốc uống như praziquantel (Biltricide). Thuốc này làm tê liệt và làm tan con sán dây, sau này sẽ lây qua phân.

Nhiễm giun đũa được điều trị bằng cách sử dụng mebendazole (Vermox, Emverm) và albendazole (Albenza). Kết quả điều trị hiệu quả có thể nhìn thấy sau một vài tuần, và bạn nên đến gặp bác sĩ để chẩn đoán lại sau khi kết thúc điều trị để đảm bảo rằng việc tẩy giun được thực hiện triệt để.

Các biện pháp tẩy giun tại nhà:

• Đảm bảo rằng bạn thiết lập một chế độ ăn uống cân bằng, bổ dưỡng cho con bạn, bao gồm trái cây và rau quả mỗi ngày.
• Gừng, tỏi nên được đưa vào chế độ ăn uống.
• Nên tránh thức ăn và nước uống không hợp vệ sinh, đặc biệt là từ bên ngoài.

6. Thiếu kẽm có thể ngăn ngừa được không?

Cách tốt nhất để tránh thiếu kẽm cho hầu hết mọi người là ăn thực phẩm có nhiều kẽm. Chúng bao gồm hàu, thịt và cá. Một lượng nhỏ kẽm có thể được tìm thấy trong ngũ cốc, các loại đậu, thực phẩm từ sữa và hạt.

Tình trạng thiếu kẽm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm về sức khỏe lẫn tinh thần của trẻ, do đó, cha mẹ cần quan sát và bổ sung kịp thời nguồn vitamin quan trọng này.

Ngoài bổ sung qua chế độ ăn uống, cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng thực phẩm hỗ trợ có chứa kẽm và các vi khoáng chất thiết yếu như Lysine, crom, selen, vitamin B... giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.