Bệnh động mạch vành là một trong những bệnh lý về tim mạch nguy hiểm nhất trên thế giới, ngay cả khi trước và sau khi có can thiệp chữa trị. Vậy người bệnh sẽ cần được chăm sóc sức khỏe ra sao và cần kiêng ăn, uống rượu như thế nào sau khi can thiệp mạch vành?
1. Tìm hiểu can thiệp mạch vành là gì?
Theo định nghĩa, bệnh thiếu máu cục bộ cơ tim (gọi là bệnh mạch vành) là tình trạng bệnh lý xảy ra do mất cân bằng giữa cung cầu oxy cơ tim. Sự mất cân bằng này là do lượng máu cung cấp cho tim không đủ, nguyên nhân thường là do xơ vữa động mạch vành tim, dẫn đến tình trạng hoại tử cơ tim hoặc thiếu máu cơ tim.
Can thiệp động mạch vành qua da là quá trình mà bác sĩ sử dụng một ống thông nhỏ để đưa vào động mạch vành thông qua da. Qua đó, bác sĩ sử dụng dụng cụ như bóng hay giá đỡ (stent) để mở rộng lòng của động mạch vành bị hẹphoặc tắc nghẽn.
Khác với phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành cần mở lồng ngực, can thiệp mạch vành là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu, được tiến hành qua một đường vào nhỏ ở trên da (thường qua cổ tay hay qua bẹn). Với thủ thuật can thiệp, bệnh nhân sẽ được gây tê tại chỗ và không cần gây mê nên hoàn toàn tỉnh táo và không cảm thấy đau đớn trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật..
2. Những lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân sau can thiệp mạch vành
Sau khi đặt stent mạch vành hoặc can thiệp mạch vành qua da, bệnh nhân điều trị bệnh động mạch vành cần đảm bảo thời gian các loại thuốc như thuốc hạ huyết áp, thuốc hạ cholesterol máu, thuốc chống ngưng kết tiểu cầu. Ở các trường hợp bệnh nhân đái tháo đường, bác sĩ sẽ bổ sung thêm thuốc điều trị tương ứng hoặc các thuốc theo từng trường hợp bệnh đi kèm cần thiết.
2.1 Vấn đề về rượu, bia và đồ uống có cồn
Phẫu thuật bắc cầu mạch vành là một quá trình quan trọng trong việc khôi phục lưu lượng máu đến trái tim bằng cách tạo một đường "bypass" quanh các động mạch vành bị tắc nghẽn. Thường, các mạch máu từ các phần khác của cơ thể, chẳng hạn như chân, cánh tay hoặc ngực, sẽ được sử dụng để thực hiện quá trình này.
Mặc dù có nhiều lợi ích về sức khỏe của việc uống rượu vang với sự điều độ, tuy nhiên, người mổ phẫu thuật bắc cầu mạch vành nên cân nhắc cẩn thận khi xem xét việc tiêu thụ rượu sau phẫu thuật. Tiến sĩ Michael Go, một chuyên gia phẫu thuật mạch máu tại Trung tâm Y tế Wexner thuộc Đại học Bang Ohio, đề xuất rằng tốt nhất nên tránh uống rượu hoàn toàn trong giai đoạn hậu phẫu, đặc biệt nếu bệnh nhân đã được kê đơn các loại thuốc giảm đau dựa trên opioid.
Tiến sĩ Go lưu ý rằng "Khi bạn kết hợp rượu với các loại thuốc này, rất nguy hiểm và có thể gây ra suy hô hấp. Sau khi bệnh nhân ngừng sử dụng thuốc giảm đau sau phẫu thuật, việc tiếp tục uống rượu ở mức độ thấp đến trung bình có thể được xem xét. Tuy nhiên, nếu quá trình phục hồi kéo dài hơn, tốt nhất là bạn nên đợi một thời gian lâu hơn trước khi cân nhắc việc tiếp tục tiêu thụ rượu để đảm bảo sức khỏe hoàn toàn đã được phục hồi."
Ông cũng nêu rõ rằng hạn chế tiêu thụ rượu sau phẫu thuật tim mạch là một biện pháp cần thiết, vì rượu có thể làm cơ thể mất nước nhanh chóng, và trong các tình huống này, tác động của rượu có thể trở nên nguy hiểm và ảnh hưởng đáng kể đến quá trình phục hồi.
Mặc dù tiêu thụ rượu vang đỏ sẽ không có tác dụng nhiều trong việc đảo ngược hoặc điều trị bệnh tim mạch hiện có, nhưng Tiến sĩ Go cho biết một ly rượu vang sau khi hồi phục hoàn toàn có thể chấp nhận được, nhưng hãy đảm bảo uống rượu điều độ (1 ly mỗi ngày) là điều quan trọng nhất. Đối với các loại rượu khác, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi kết hợp rượu như một phần của chế độ ăn uống lành mạnh mới của bạn nếu thật sự không thể dứt bỏ rượu hoàn toàn vì lý do cá nhân hoặc công việc.
2.2 Vấn đề dinh dưỡng hằng ngày
Ngay cả thay đổi khẩu phần ăn mỗi ngày, thói quen ăn uống của người bệnh hẹp động mạch vành, xơ vữa động mạch vành và hậu phẫu đều cần có điều chỉnh như sau:
● Tránh việc ăn quá no khiến cơ hoành bị chèn ép, làm tăng nhịp tim bất thường có hại cho cơ thể
● Tránh việc ăn cơm vào buổi khuya và gần giờ đi ngủ, hãy uống sữa hoặc các sản phẩm từ sữa
● Giảm tối thiểu thuốc lá, thức uống có cồn, nước ngọt có ga, kiểm soát cân nặng để tránh béo phì
● Giảm tối thiểu việc hấp thụ mỡ động vật, các món chiên nhiều dầu ăn, xào, rán, món mặn nhiều muối, quá nhiều thịt đỏ.
● Giảm nạp quá nhiều đường và tinh bột vào cơ thể
● Tăng ăn rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại cá béo giàu protein
Bên cạnh chế độ ăn kiêng đặc biệt, người bệnh nên kết hợp với các hoạt động thay đổi thói quen ăn uống khác để chỉ ăn vào các khung giờ nhất định, tránh ăn vặt tạo cảm giác thèm ăn bất ngờ và gây vấn đề thừa cân trong tương lai.
2.3 Cải thiện sức khỏe qua vận động và nghỉ ngơi
Người bệnh động mạch vành hoặc sau can thiệp nên giảm việc điều khiển phương tiện giao thông, tránh gắng sức trong hoạt động hằng ngày, tránh lái xe đường xa và phải thức khuya.
Đặc biệt trong 2 tuần sau hậu phẫu, bệnh nhân nên tránh quan hệ tình dục và các hoạt động thể lực mạnh trong thời gian sau này.
Với các bài tập thể thao, hãy luyện tập các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, khí công, yoga và tăng dần cường độ tùy theo tình trạng sức khỏe hiện tại. Đặc biệt, nên tập thể dục vào buổi sáng và không khí trong lành để có thể cải thiện sức khỏe với tốc độ nhanh hơn.
Theo chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân có thể theo dõi tình trạng sức khỏe liên tục để có thể thay đổi các hoạt động sử dụng sức lực nhiều hơn trước theo thời gian, tránh việc luyện tập hoặc làm việc không phù hợp với bệnh lý sau khi can thiệp động mạch vành.
