Cách hiệu quả phòng ngừa táo bón sau sinh

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS, Bs.Trịnh Thị Thanh Huyền - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng

Phụ nữ sau sinh nếu bị táo bón cần sớm thiết lập lại phản xạ đại tiện bình thường, có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý để tránh những hậu quả không tốt cho cơ quan tiêu hóa và sinh sản sau này.

1. Nguyên nhân gây táo bón sau sinh

Táo bón ở phụ nữ sau sinh là một dạng táo bón chức năng, chủ yếu liên quan đến chế độ ăn uống và sinh hoạt không đúng. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến việc bị táo bón sau sinh:

• Do sự thay đổi nội tiết trong thời kỳ cho con bú.
• Sau khi sinh, sản phụ thường hạn chế đi lại, nằm nghỉ trên giường nhiều nên nhu động ruột yếu đi, phân lưu lại ruột lâu, bị ruột tái hấp thu nước nhiều nên phân khô, cứng lại nên gây táo bón.
• Việc ăn uống sau sinh có ảnh hưởng tới nguồn sữa mẹ, vì vậy sản phụ thường kiêng khem hơn bình thường cùng với tâm lý hạn chế uống nước để sữa không bị loãng là một trong những nguy cơ gây tăng táo bón ở phụ nữ sau sinh.
• Phụ nữ sau sinh thường bị đau khi đi đại tiện (có thể do mổ đẻ hoặc vết khâu tầng sinh môn chưa lành), khiến việc đi đại tiện khó khăn, tâm lí ngại đi, rồi nhịn đi đại tiện dẫn đến táo bón sau sinh.
• Trong thời gian mang thai, âm huyết tập trung để nuôi dưỡng thai nên đại tràng ít được “nuôi dưỡng” nên gây khô, táo bón sau sinh. Đồng thời, phụ nữ sau sinh thường mất huyết, mất sản dịch nên cơ thể hư hao, máu chưa kịp xuống nuôi đại tràng nên rất dễ dàng bị táo bón.
• Phụ nữ trước khi sinh hoặc khi chưa mang thai mà thường xuyên bị táo bón thì nguy cơ bị táo bón sau sinh sẽ tăng lên rõ rệt, gây đau đớn khi đại tiện và cũng dễ rách hậu môn hay trĩ, rồi sa tử cung, sa trực tràng hơn những sản phụ bình thường.

Táo bón ở phụ nữ sau sinh là một dạng táo bón chức năng

2. Táo bón sau sinh có nghiêm trọng không?

Tình trạng táo bón không phải lúc nào cũng nghiêm trọng hay trở nên nghiêm trọng, tuy nhiên người bệnh cần phải tham khảo ý kiến bác sỹ nếu thấy trong phân có lẫn chất nhầy hoặc máu.

Trong trường hợp bị đau bụng cùng với bị táo bón và tiêu chảy xen kẽ nhau thì đó có thể là triệu chứng của một căn bệnh khác.

Ngoài ra, tình trạng táo bón ở phụ nữ sau sinh và sự căng thẳng khi đi đại tiện có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm bệnh trĩ. Búi trĩ có thể co lại nhanh chóng hoặc tồn tại nhiều tháng sau sinh.

Có thể nói rằng, táo bón sau sinh là tình trạng thường xảy ra, người bệnh không nên quá lo lắng. Nên lưu ý rằng, cho dù tình trạng táo bón sau sinh không nghiêm trọng, cũng đừng ngại hỏi ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe hoặc bác sỹ, nếu nó vẫn tồn tại một cách dai dẳng.

3. Phòng ngừa táo bón sau sinh

Vì đang trong giai đoạn cho con bú nên người phụ nữ cần suy xét để sử dụng các giải pháp phòng ngừa táo bón phù hợp mà không ảnh hưởng đến nguồn sữa cho con. Phụ nữ sau sinh có thể yên tâm phòng ngừa táo bón theo các cách sau:

• Chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung chất xơ thực vật

Thời kỳ sau sinh, người mẹ cần chú ý đến chế độ ăn uống để phục hồi thể lực cũng như đủ sữa để cho con bú, cũng như hạn chế ăn một số loại thức ăn không phù hợp với bà đẻ.

Tuy nhiên, các mẹ đừng quên bổ sung chất xơ thực vật vào chế độ ăn uống của mình. Chất xơ là phần không tiêu hóa, khi ở trong ruột nó sẽ hút nước và trương nở, tạo khối phân, giúp thải khối phân ra ngoài cơ thể. Ngoài ra, chất xơ còn kích thích sự phát triển của các vi khuẩn có ích cho hệ tiêu hóa, các vi khuẩn này sẽ kích thích nhu động ruột tiết ra acid lactic kéo nước vào trong ruột làm mềm phân. Vì vậy chất xơ hỗ trợ rất tốt trong việc phòng và điều trị táo bón.

Chất xơ thực vật có trong tất cả các loại rau xanh, trái cây, các loại đậu, ngũ cốc nguyên cám.

• Uống đủ nước mỗi ngày

Vì chất xơ cần nước để trương nở và làm mềm phân nên nếu lượng nước không được hấp thu đủ, phân sẽ thiếu nước và sẽ trở nên rất khô cứng. Vì vậy song song với việc bổ sung chất xơ là bổ sung chất lỏng.

Mỗi ngày, phụ nữ sau sinh nên uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày. Nước có thể bổ sung ở nhiều dạng khác nhau như: nước đun sôi để nguội, nước trái cây, sữa, nước canh.

Phụ nữ sau sinh có thể yên tâm phòng ngừa táo bón sau sinh bằng chế độ dinh dưỡng khoa học

• Bổ sung vitamin và chất khoáng

Vitamin và chất khoáng rất cần thiết đối với phụ nữ cho con bú. Các vitamin thiết yếu là: canxi, vitamin D, vitamin A, sắt, kẽm...

• Vận động cơ thể nhẹ nhàng

Hoạt động thể chất không chỉ giúp tăng cường sức khỏe toàn thân mà còn giúp cho quá trình trao đổi chất diễn ra được thuận lợi hơn, giảm nguy cơ tích tụ các chất thải ở ruột già gây táo bón sau sinh.

Sau khi hết thời gian ở cữ, các mẹ nên vận động cơ thể và tập các bài thể dục phù hợp. Sau đó nên duy trì tập thể dục đều đặn mỗi ngày, việc này rất tốt cho sức khỏe.

• Rèn luyện thói quen đi vệ sinh

Việc đi tiêu tưởng chừng như đơn giản nhưng nếu không đúng cách, mẹ có thể làm tình trạng táo bón ở phụ nữ sau sinh trở nên tồi tệ hơn rất nhiều. Vì thế, đừng quên một số nguyên tắc sau:

Đi vệ sinh đúng giờ: Việc rèn luyện thói quen đi vệ sinh đúng giờ sẽ tạo nếp và tăng cường sự hoạt động ổn định của đường ruột, đại tràng. Đi vệ sinh tốt nhất là vào buổi sáng hoặc nếu không mẹ có thể chọn một giờ thoải mái nhất trong ngày.

Không được nhịn đi tiêu: Nhịn đi tiêu nhiều lâu dần sẽ làm mất phản xạ đi tiêu, dẫn đến táo bón nặng hơn. Nhịn đi tiêu, chất thải sẽ tích tụ lâu ngày trong cơ thể, sản sinh ra nhiều chất độc hại không tốt.

Không ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh: Nhiều người có thói quen đi vệ sinh phải mang theo sách, báo, điện thoại rồi ngồi lâu trong đó. Tuy nhiên việc ngồi quá lâu sẽ gây áp lực lớn lên tĩnh mạch, lâu ngày gây ra táo bón, trĩ.

Tư thế đi vệ sinh: Tư thế tốt nhất để đi tiêu chính là tư thế ngồi xổm, ở tư thế này trực tràng sẽ là một đường thẳng, tạo điều kiện để đẩy khối chất thải ra ngoài dễ dàng hơn. Tuy nhiên nếu ngồi bệ bệt thì mẹ có thể để một chiếc ghế tầm 20cm dưới chân để tạo tư thế ngồi xổm.

• Giữ tinh thần thoải mái

Trong chăm sóc sức khỏe, yếu tố tâm lý luôn luôn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì, đẩy lùi bệnh tật. Vì thế, bạn hãy luôn giữ một tinh thần lạc quan, tránh lo lắng, buồn phiền, giận dữ, mất ngủ.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.