Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị viêm phổi giúp trẻ mau hồi phục

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Trần Thị Linh Chi - Phó Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Viêm phổi là tình trạng phổi bị tổn thương do sự tấn công của vi khuẩn, virus, ký sinh trùng.....Chúng sinh sôi, nảy nở và tạo nên những ổ nhiễm khuẩn trong phổi. Khi trẻ sơ sinh bị viêm phổi mà không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị viêm phổi, giúp trẻ mau hồi phục và tránh những biến chứng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sau này.

1. Viêm phổi ở trẻ sơ sinh

Viêm phổi là bệnh dễ mắc ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hay gặp nhất là ở trẻ dưới 3 tuổi (trên 80%) trong đó dưới 12 tháng tuổi là 65%.

Viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện sớm, sau đẻ từ 12 giờ đến vài ngày, diễn biến nhanh và nặng. Không giống với viêm phổi ở trẻ lớn những biểu hiện điển hình là sốt cao, ho nhiều, nghe lưng có thể thấy tiếng rít. Ở trẻ sơ sinh do đường hô hấp chưa phát triển đầy đủ nên triệu chứng lâm sàng thường không rõ ràng và dễ bị bỏ qua.

Triệu chứng viêm phổi ban đầu ở trẻ sơ sinh thường có các dấu hiệu như:

• Trẻ bú kém hoặc bỏ bú
• Sốt trên 37,5 độ C hoặc hạ thân nhiệt.
• Trẻ thở nhanh trên 60 lần trong 1 phút hoặc khó thở.

Khi có những triệu chứng rõ ràng thì bệnh đã ở diễn biến nặng: Trẻ sốt hoặc hạ thân nhiệt, li bì, bú kém hoặc bỏ bú, nôn nhiều, chướng bụng, khó thở, rút lõm lồng ngực, tím tái...Do đó, cha mẹ hoặc người thân cần chú ý tình trạng của trẻ để sớm phát hiện các dấu hiệu ban đầu phải đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời tránh biến chứng viêm phổi nặng.

Viêm phổi ở trẻ sơ sinh nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sau này như: Viêm màng não, nhiễm trùng máu, tràn mủ màng phổi, tràn dịch màng tim, trụy tim, kháng kháng sinh, còi xương kém phát triển.

2. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị viêm phổi

Việc lựa chọn thuốc điều trị cho trẻ bị viêm phổi tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và do bác sĩ quyết định. Cha mẹ tuyệt đối không được tự ý mua thuốc kháng sinh, thuốc giảm ho điều trị cho con tại nhà. Thuốc kháng sinh sẽ không có tác dụng trong trường hợp trẻ bị viêm phổi do virus. Ho là phản xạ tốt để tống xuất chất đờm ra khỏi đường thở, làm thông thoáng đường thở nên không được cho trẻ uống thuốc giảm ho khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Một số cách chăm sóc hiệu quả mà cha mẹ có thể làm giúp trẻ sơ sinh nhanh khỏi bệnh như sau:

Hạ sốt cho trẻ

• Chườm ấm tích cực (nhiệt độ nước chườm được xác định bằng cách nhúng cùi chỏ của người lớn vào chậu nước, thấy ấm là được).
• Nếu trẻ bị sốt trên 38,5 độ C, cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.

Vỗ lồng ngực và giúp trẻ bài tiết đờm hiệu quả

Nên thực hiện vỗ lưng khi dạ dày rỗng, tốt nhất là trước bữa ăn hoặc sớm nhất là 1 giờ sau khi ăn để tránh gây nôn. Cha mẹ có thể tiến hành vỗ lồng ngực nhiều lần trong ngày. Chú ý hút đờm dãi khỏi mũi họng của trẻ trước và sau khi vỗ rung lồng ngực. Cởi bỏ quần áo bó chẽn khỏi người trẻ rồi đặt trẻ ở tư thế thích hợp, cha mẹ cần tháo bỏ nhẫn, đồng hồ và vòng đeo tay rồi thực hiện lần lượt các bước sau:

• Bạn phủ một tấm vải mỏng lên người trẻ (nếu trẻ cởi trần), tránh vỗ trực tiếp vào da.
• Gập bàn tay của bạn ở chỗ cổ tay rồi khum bàn tay lại. Giữ cho ngón cái ép vào ngón trỏ. Khi vỗ vào lồng ngực, bạn sẽ nghe thấy âm thanh rỗng bồm bộp do khí kẹt giữa lòng bàn tay khum lại và lồng ngực gây ra. Nếu âm thanh phát ra bèn bẹt, giống như khi vỗ tay, thì bạn cần kiểm tra lại vì có thể bàn tay bạn cong chưa đủ. Vỗ đúng cách không hề gây đau.

Tư thế bàn tay đúng khi vỗ lồng ngực cho trẻ

• Khi vỗ lồng ngực, bạn chỉ cần di chuyển cổ tay chứ không phải di chuyển cánh tay và vai. Vỗ lần lượt bên phải rồi sang bên trái. Cần chú ý không vỗ vào vùng dạ dày, xương ức hay xương sống.
• Tiếp tục vỗ dứt khoát và đều đặn, nhưng không được quá mạnh, khoảng 3-5 phút ở mỗi khu vực.

Vệ sinh và chế độ ăn cho trẻ

• Nên dùng khăn giấy mềm lau sạch nước mũi, nước dãi rồi vứt bỏ khăn ngay sau khi sử dụng. Nếu dùng khăn xô thì phải thật đặc biệt chú ý giữ gìn vệ sinh khăn. Việc dùng đi dùng lại khăn xô đã bị nhiễm bẩn và không được giặt sạch sẽ tạo điều kiện để vi khuẩn, virus bám trên khăn quay trở lại cơ thể trẻ.
• Nên vệ sinh nhà cửa, đồ chơi, đồ dùng của trẻ. Người chăm sóc trẻ cần phải rửa tay sạch sẽ khi chăm sóc và chuẩn bị đồ ăn cho trẻ.
• Cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, lỏng, mềm, dễ tiêu, dễ nuốt.
• Cho trẻ ăn theo nhu cầu, chia thành nhiều bữa trong ngày và số lượng mỗi bữa ít hơn bình thường, không nên ép trẻ ăn hết phần thức ăn mà bạn đã chuẩn bị.
• Có thể dùng quất hấp mật ong, hoa hồng hấp đường, gừng, chanh cho trẻ uống để giảm ho.

Trắc nghiệm: các chỉ số cần chú ý về sự phát triển thể chất của trẻ

Chiều cao, cân nặng của bé ở từng giai đoạn nên là bao nhiêu là bình thường, bao nhiêu là bất thường? Cùng ThS.BS Ma Văn Thấm điểm lại xem bạn đã nắm được các chỉ số phát triển thể chất của bé chưa nhé!

Nội dung trắc nghiệm được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ y khoa, Ma Văn Thấm , chuyên khoa Nhi , Phòng khám Đa khoa Quốc tế Vinmec Dương Đông(Phú Quốc)

Ma Văn Thấm

Thạc sĩ, Bác sĩ y khoa,

Nhi

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Vinmec Dương Đông(Phú Quốc)

Đăng ký khám

Bắt đầu

Phòng bệnh

• Vệ sinh sạch sẽ, tránh lây lan, không hút thuốc lá, đun nấu trong phòng có trẻ nhỏ. Tránh cho trẻ tiếp xúc với người bị bệnh để tránh lây lan thành dịch.
• Nơi ở nên đủ ánh sáng, thoáng mát.
• Đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch các vắc xin như: phế cầu, cúm, bạch hầu - ho gà- uốn ván...
• Phát hiện sớm các biểu hiện sớm của bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nói chung ở trẻ như: ho, sốt, chảy nước mũi, khó thở và các rối loạn khác như tiêu chảy, ăn kém, bỏ bú, chậm tăng cân.....để chăm sóc và điều trị kịp thời.
• Nên cho trẻ bú sữa mẹ ngay sau sinh đến 2 tuổi để cơ thể trẻ phát triển toàn diện và sức đề kháng tốt.

Viêm phổi là một bệnh thường gặp và là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em. Trẻ càng nhỏ tỷ lệ tử vong do bệnh viêm phổi càng cao. Vì vậy ngay khi thấy trẻ có những biểu hiện nghi ngờ bệnh nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để khám và có hướng điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết này bổ ích để các cha mẹ có cách chăm sóc cho trẻ sơ sinh đúng cách nhất giúp trẻ nhanh hồi phục và tránh những biến chứng nguy hiểm.

Khoa nhi tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ tiếp nhận và thăm khám các bệnh lý mà trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ dễ mắc phải: Sốt virus, sốt vi khuẩn, viêm tai giữa, viêm phổi ở trẻ,....Với trang thiết bị hiện đại, không gian vô trùng, giảm thiểu tối đa tác động cũng như nguy cơ lây lan bệnh. Cùng với đó là sự tận tâm từ các bác sĩ giàu kinh nghiệm chuyên môn với các bệnh nhi, giúp việc thăm khám không còn là nỗi trăn trở của các bậc cha mẹ.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.