Tinh trùng là nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thụ thai có thể thành công được hay không. Khi tinh trùng bị suy giảm về chất lượng hay số lượng sẽ làm giảm khả năng thụ thai, gây nên tình trạng hiếm muộn. Người đọc có thể tham khảo bài viết dưới đây để có thể biết cần làm gì để cải thiện tình trạng tinh trùng yếu.
1. Tinh trùng yếu là gì?
Tinh trùng yếu là sự suy giảm chất lượng của tinh trùng. Tinh trùng di động chiếm tỉ lệ dưới 75%, tỷ lệ chết và không di động cao hơn 25%. Tinh trùng di động mà có thể thấy được chiếm dưới 50%, tinh trùng di động nhanh chỉ dưới 25%. Số lượng tinh trùng thấp là khi một người đàn ông có ít hơn 15 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch được xuất ra sau khi đạt cực khoái. Khi số lượng tinh trùng thấp sẽ khiến cho việc thụ thai tự nhiên gặp khó khăn, mặc dù vẫn có khả năng thụ thai được.
2. Nguyên nhân tinh trùng yếu
Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng tinh trùng yếu
2.1. Nguyên nhân bệnh lý
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Là nguyên nhân hay gặp nhất dẫn đến tình trạng vô sinh ở nam giới. Giãn tĩnh mạch tinh làm cho chất lượng tinh trùng bị suy giảm.
- Tình trạng nhiễm trùng: Các trường hợp viêm nhiễm như viêm mào tinh hoàn, viêm tinh hoàn, viêm tiền liệt tuyến, nhiễm trùng sinh dục như chlamydia, bệnh lậu,... là yếu tố gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng.
- Tổn thương thực thể cơ quan sinh sản: tắc nghẽn ống dẫn tinh do bệnh lý hoặc sau chấn thương, sau phẫu thuật tinh hoàn,...
- Mất cân bằng hormone nội tiết như: thiểu năng sinh dục (giảm sản xuất hormone).
- Do thuốc: Một số nhóm thuốc có khả năng gây ảnh hưởng bất lợi tới quá trình sản xuất tinh trùng, làm cho khả năng sinh sản của nam giới bị suy giảm như là: Liệu pháp thay thế testosterone, dùng nhóm thuốc Steroid kéo dài, thuốc hóa trị điều trị ung thư, một số thuốc kháng sinh và một số loại thuốc chống trầm cảm
- Di truyền, bẩm sinh: Hội chứng Klinefelter, không có ống dẫn tinh, tinh toàn nhỏ,..
2.2. Nguyên nhân từ môi trường và chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt
Tia xạ: Phơi nhiễm với tia xạ có khả năng gây giảm hoặc mất hoàn toàn khả năng sinh tinh.
- Lạm dụng rượu bia: Rượu và những đồ uống có chứa cồn đều có khả năng làm giảm nồng độ hormone testosterone, gây ảnh hưởng đến chất lượng, số lượng tinh trùng.
- Hút thuốc lá: Làm giảm chất lượng và ảnh hưởng tới sự di chuyển của tinh trùng.
- Căng thẳng, trầm cảm: Tình trạng căng thẳng kéo dài có thể gây tác động không tốt tới chất lượng, số lượng tinh trùng.
- Cân nặng: Tình trạng thừa cân, béo phì có thể vừa gây tác động trực tiếp lên tinh trùng vừa làm mất sự cân bằng nội tiết tố, từ đó ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
3. Phương pháp điều trị tinh trùng yếu
Phụ thuộc vào từng nguyên nhân gây ra tình trạng tinh trùng yếu mà có phương pháp điều trị phù hợp.
- Phẫu thuật: Các trường hợp tinh trùng yếu do giãn tĩnh mạch thừng tinh lớn, tắc nghẽn ống dẫn tinh, khối u,... phẫu thuật có thể được chỉ định.
- Thuốc kháng sinh: Nhiễm trùng ở đường sinh sản có thể được điều trị bằng thuốc, tuy nhiên phải điều trị đúng và kịp thời trước khi biến chứng xảy ra.
- Liệu pháp hormone: Vì nồng độ hormone testosterone hoặc các hormone khác quá cao hoặc quá thấp có thể gây ra suy giảm số lượng tinh trùng, do đó, điều trị bằng thuốc, liệu pháp hormone có thể giúp khôi phục khả năng sinh sản. Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý rằng việc sử dụng các nhóm thuốc Steroid kéo dài, thuốc Testosterone, hoặc bất kì các loại thuốc làm tăng testosterone mà tự ý sử dụng nhưng không kê đơn có thể gây vô sinh cho nam giới.
- Thay đổi lối sống: Thay đổi thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống cũng là cách hữu dụng để làm tăng chất lượng và số lượng tinh trùng
4.Một số cách giúp cải thiện tình trạng tinh trùng yếu tại nhà
Những biện pháp dưới đây có thể cải thiện tình trạng tinh trùng yếu có thể thực hiện tại nhà:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Nam giới thừa cân, béo phì thường mắc hội chứng rối loạn chuyển hóa dẫn đến giảm lượng hormone nam Testosterone, trong khi lại làm tăng lượng hormone nữ Estrogen. Sự mất cân bằng này gây ra giảm ham muốn, rối loạn cương dương, suy giảm khả năng sinh tinh trùng. Do đó, người bệnh nên tập thể dục đều đặn có thể tập tạ, chống đẩy, tập Kegel 30-45 phút/ngày giúp cải thiện tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên cũng cần tránh luyện tập quá sức vì khi đó sẽ sản sinh ra hormon thượng thận làm giảm nồng độ Testosterone.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Nam giới nên bổ sung thực phẩm như rau xanh, trái cây giàu chất chống oxy hóa, thực phẩm chứa axit folic, vitamin D, kẽm và selen,... trong các bữa ăn để cải thiện chất lượng, số lượng tinh trùng.
- Phòng tránh bệnh lây qua đường tình dục: Phòng tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như Chlamydia, lậu, HIV... có khả năng gây tình trạng vô sinh ở nam giới bằng cách quan hệ tình dục an toàn, dùng bao cao su và vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dùng trước và sau khi quan hệ.
- Tránh tình trạng căng thẳng kéo dài: Khi tinh thần căng thẳng, stress liên tục có thể làm hoạt động tình dục bị suy giảm, ảnh hưởng đến các nội tiết tố cần cho quá trình sản xuất tinh trùng, người bệnh nên có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc mỗi ngày.
- Không hút thuốc: Hút thuốc lá gây ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản của nam giới như giảm số lượng tinh trùng cũng như ảnh hưởng tới sự di chuyển của nó. Vì vậy, người bệnh nên hạn chế tối đa hút thuốc lá, thuốc lào, tốt nhất là nên bỏ thuốc ít nhất trước 3 tháng khi có ý định sinh con bởi tinh trùng cũng cần thời gian để phục hồi chất lượng và số lượng.
- Hạn chế thức uống chứa cồn, chất kích thích: Rượu và những thức uống chứa cồn sẽ làm giảm nồng độ Testosterone, ảnh hưởng đến tinh trùng.
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ chuyên môn trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc, thực phẩm chức năng nào để đảm bảo không gây tác dụng phụ không mong muốn đối với chất lượng và số lượng tinh trùng.
- Cẩn trọng với độc tố: Nam giới phơi nhiễm với thuốc trừ sâu, kim loại nặng như chì và/ hoặc các chất độc hại khác có thể gây ảnh hưởng xấu tới số lượng, chất lượng tinh trùng, tốc độ di chuyển của tinh trùng. Khi bắt buộc phải làm việc trong một môi trường có nhiều chất độc hại, nam giới cần hết sức thận trọng, mặc quần áo và trang bị bảo hộ, tránh để da tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại.
- Kiểm tra sức khỏe tổng quát khi có kế hoạch sinh con: Nam giới có thể tiến hành xét nghiệm tinh dịch đồ để xác định số lượng và chất lượng tinh trùng của mình.
Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn thế nào là tinh trùng yếu và cách để cải thiện tình trạng tinh trùng yếu. Khi có kế hoạch sinh con, các cặp vợ chồng nên gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn về các phương pháp giúp bạn cải thiện và nâng cao sức khỏe sinh sản, và loại trừ các nguy cơ về di truyền hoặc yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi...
Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
