Cách cải thiện bệnh rung nhĩ đơn giản cho người bệnh tim mạch - bắt đầu từ đâu? Rối loạn nhịp tim rung nhĩ (AF), đặc trưng bởi nhịp tim nhanh và không đều, đã trở thành mối quan tâm sức khỏe đáng kể tại Việt Nam. Tình trạng này không chỉ làm gián đoạn chức năng bình thường của tim mà còn đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe tim mạch tổng thể. Tại Việt Nam, nơi bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật, việc hiểu biết và giải quyết AF là vô cùng quan trọng. Bệnh tim mạch hàng năm cướp đi 19,5 triệu sinh mạng trên toàn cầu, theo báo cáo Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu năm 2022. Bệnh tim mạch, bao gồm cả AF, chịu trách nhiệm cho 33% tổng số ca tử vong, tương đương khoảng 200.000 ca tử vong hàng năm. Sự gia tăng của bệnh tim mạch tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp, bao gồm cả Việt Nam, đặt ra thách thức lớn về sức khỏe cộng đồng.
1. Tình trạng rung nhĩ ở Việt Nam
Rung nhĩ (AF) tại Việt Nam đang là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt là trong nhóm dân số cao tuổi. Theo ước tính của Hội Tim mạch Việt Nam, AF ảnh hưởng khoảng 1% người trưởng thành dưới 60 tuổi, nhưng con số này tăng đáng kể với tuổi tác, lên đến 12% đối với những người từ 75-84 tuổi và hơn một phần ba dân số từ 80 tuổi trở lên. Sự phổ biến này cho thấy gánh nặng lớn đặt lên hệ thống y tế của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh dân số đang già hóa.
AF không chỉ là một bất thường về nhịp tim; nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng. Người mắc AF phải đối mặt với nguy cơ suy tim tăng gấp ba lần và nguy cơ đột quỵ tăng gấp năm lần so với những người không mắc bệnh. Tại Việt Nam, điều này dẫn đến một số lượng lớn các trường hợp nhập viện do rối loạn huyết động và tử vong liên quan đến tim. Có nghiên cứu đã nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề này, chỉ ra rằng tỷ lệ mắc bệnh tim mạch, bao gồm cả AFib, hiện nay chiếm 33% tổng số ca tử vong ở Việt Nam. Thống kê này làm nổi bật nhu cầu tăng cường nhận thức và quản lý chủ động AF để giảm bớt ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe cộng đồng.
2. Hiểu biết về cơn đột phát AF
Một cơn đột phát AF được đặc trưng bởi nhịp tim đột ngột và không đều, thường gây ra cảm giác tim đập nhanh, chóng mặt, khó thở và mệt mỏi. Những cơn này có thể thay đổi về tần suất và thời gian kéo dài, đôi khi chỉ trong vài phút hoặc có thể trở thành một tình trạng mãn tính. Việc hiểu biết về những cơn này là cực kỳ quan trọng đối với việc quản lý hiệu quả, đặc biệt tại Việt Nam, nơi đối mặt với những thách thức cụ thể trong việc quản lý tình trạng này.
ột nghiên cứu đã được tiến hành, làm sáng tỏ tỷ lệ mắc mới cơn đột phát AF sau phẫu thuật. Trong số 112 bệnh nhân trải qua phẫu thuật tim mạch từ năm 2018 đến 2019, 43,8% phát triển mới cơn đột phát AF sau phẫu thuật. Tỷ lệ cao này, đặc biệt trong số bệnh nhân từ 65 tuổi trở lên, làm nổi bật sự cần thiết của các chiến lược quản lý AF mục tiêu tại Việt Nam. Sự xuất hiện của AF sau phẫu thuật cũng liên quan đến tỷ lệ cao các biến chứng hậu phẫu, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi và quản lý chặt chẽ AFib trong môi trường sau phẫu thuật.
Việc hiểu biết AF và hậu quả của chúng là cần thiết để phát triển các chiến lược điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Khi các cơn đột phát AF có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ và suy tim, việc quản lý chúng trở thành một thành phần quan trọng của chăm sóc tim mạch tại Việt Nam.
3. Các cách cải thiện bệnh rung nhĩ đơn giản cho người bệnh tim mạch
3.1 Phòng Ngừa và Kiểm Soát
Phòng ngừa và kiểm soát chủ động là chìa khóa trong việc quản lý AF, đặc biệt tại Việt Nam, nơi tỷ lệ mắc bệnh cao. Thay đổi lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự xuất hiện và trở nên tồi tệ hơn của các cơn AF. Những biện pháp này bao gồm duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hoạt động thể chất đều đặn, tránh sử dụng rượu bia quá mức và quản lý căng stress hiệu quả.
Hội Tim mạch Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ cao, như người cao tuổi và những người có tiền sử bệnh tim. Phát hiện và quản lý sớm các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, ảnh hưởng đến khoảng 25% người trưởng thành Việt Nam, là cực kỳ quan trọng trong việc ngăn chặn AF. Hơn nữa, việc giáo dục cộng đồng về triệu chứng của AF và tầm quan trọng của việc tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời cũng có thể giúp ích rất nhiều trong việc kiểm soát bệnh.
Theo hội Tim mạch Châu Âu, việc quản lý rung nhĩ bao gồm kiểm soát cơn, tần số rung nhĩ và phòng ngừa đột quỵ.
Bác sĩ có thể cung cấp thuốc để duy trì nhịp xoang (nhịp cơ bản) của bệnh nhân và kiểm soát tần số rung nhĩ < 110 lần/phút.
Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ cung cấp điều trị thuốc chống đông máu để phòng ngừa đột quỵ cho người bệnh.
3.2. Can thiệp y khoa trong điều trị rung nhĩ
Cắt đốt rung nhĩ hiện nay được xem phương pháp điều trị để duy trì nhịp xoang cho người bệnh. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy gần 50% bệnh nhân vẫn còn cơn rung nhĩ tái phát sau khi đã cắt đốt.
Một trong những phát triển hứa hẹn nhất là sự ra đời của phương pháp loại bỏ rung nhĩ bằng cách sử dụng cryotherapy, một phương pháp ít xâm lấn và ngày càng phổ biến. Theo các báo cáo gần đây, Cryotherapy an toàn và hiệu quả trong việc điều trị AF. Quy trình này tương đối nhanh chóng, và bệnh nhân thường chỉ cần ở lại bệnh viện một ngày sau thủ thuật, không cần phải dùng thuốc kèm theo. Công nghệ này không chỉ giảm triệu chứng của AF mà còn giảm nguy cơ biến chứng như suy tim và đột quỵ. Sự tiến bộ này mang lại hy vọng mới cho bệnh nhân và gia đình họ, vì nó cung cấp khả năng trở lại cuộc sống bình thường mà không phải lo lắng về các cơn đột phát AF.
3.3 Ứng phó khẩn cấp trong trường hợp cơn đột phát AF
Trong trường hợp xảy ra cơn đột phát AF, việc phản ứng ngay lập tức có thể rất quan trọng. Bước đầu tiên là giữ bình tĩnh và nghỉ ngơi ở tư thế thoải mái. Việc theo dõi các triệu chứng như đau ngực, khó thở nặng, hoặc ngất xỉu là cần thiết, vì chúng có thể cần sự can thiệp y tế khẩn cấp. Liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ y tế ngay lập tức, đặc biệt nếu cơn đột phát là mới hoặc khác biệt so với những trải nghiệm trước đây. Quy trình cấp cứu ở Việt Nam đã được tối ưu hơn trong việc xử lý các trường hợp như vậy, đảm bảo cung cấp sự chăm sóc kịp thời và hiệu quả cho những người trải qua cơn đột phát AF.
