Các thuốc trị viêm đại tràng

Thuốc điều trị viêm đại tràng đóng vai trò rất quan trọng để trị khỏi bệnh vì viêm đại tràng là bệnh lý đường ruột phổ biến, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Tuy nhiên, sử dụng thuốc đúng cách kết hợp với lối sống lành mạnh sẽ giúp kiểm soát bệnh tốt hơn và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Tổng quan về bệnh viêm đại tràng

Trước khi giải đáp thắc mắc bị viêm đại tràng uống thuốc gì, bệnh nhân cần nắm rõ các thông tin về bệnh. Đại tràng hay còn gọi là ruột già, đóng vai trò thiết yếu trong hệ tiêu hóa. Đây là nơi chứa đựng, chuyển hóa thức ăn thành phân đồng thời bài tiết phân ra ngoài cơ thể qua ngã trực tràng.

Do môi trường chứa nhiều vi sinh vật, đại tràng rất dễ bị tổn thương. Trong số các bệnh lý liên quan đến đại tràng, viêm đại tràng là bệnh lý phổ biến nhất. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng viêm nhiễm khu trú hoặc lan tỏa trong niêm mạc đại tràng.

Viêm đại tràng có hai giai đoạn chính bao gồm cấp tính và mãn tính. Giai đoạn cấp tính thường bùng phát đột ngột, chủ yếu xuất phát từ nguyên nhân vấn đề vệ sinh thực phẩm và môi trường. Nếu chủ quan bỏ qua, viêm đại tràng sẽ chuyển sang mãn tính với triệu chứng dai dẳng, tăng nguy cơ biến chứng và việc điều trị viêm đại tràng vô cùng gian nan.

Dưới đây là một số biến chứng thường gặp của viêm đại tràng:

• Xuất huyết là biến chứng nguy hiểm do viêm nhiễm nặng, tổn thương lớp nhung mao bảo vệ. Hệ quả là niêm mạc đại tràng bị xung huyết, chảy máu. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng xuất huyết cấp có thể đe dọa tính mạng người bệnh.
• Giãn đại tràng tiềm ẩn nguy cơ biến chứng giãn đại tràng nếu không được điều trị kịp thời, ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng tiêu hóa. Nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến viêm loét, thậm chí thủng đại tràng.
• Việc sử dụng kháng sinh trong thời gian dài khiến vi khuẩn có lợi trong đường ruột bị tiêu diệt, lớp lông nhung bảo vệ đại tràng trở nên trơ trọi. Hệ quả là các vết loét hình thành và ăn sâu vào thành đại tràng, tiềm ẩn nguy cơ thủng đại tràng nếu không được điều trị kịp thời.
• Ung thư đại tràng là biến chứng tiềm ẩn nguy hiểm nhất của viêm đại tràng. Viêm loét niêm mạc đại tràng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần khiến tế bào biểu mô dễ bị loạn sản, chuyển thành ác tính, hình thành ung thư.

2. Bệnh nhân viêm đại tràng uống thuốc gì?

Hiện nay, chưa có thuốc nào có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh viêm đại tràng. Các thuốc trị viêm đại tràng chủ yếu nhằm mục đích hỗ trợ và làm giảm bớt các triệu chứng của bệnh. Vì vậy, bị viêm đại tràng uống thuốc gì?

2.1 Nhóm thuốc giảm đau và chống co thắt

Bệnh nhân viêm đại tràng thường gặp triệu chứng đau bụng và co thắt dọc theo khung đại tràng. Để giảm bớt khó chịu, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống co thắt cơ và giảm đau phù hợp với mức độ bệnh cụ thể của từng người.

• Trimebutine: Liều lượng thông thường là 1-6 viên mỗi ngày, tùy theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc có dạng viên bào chế, mỗi viên chứa 100mg.
• Mebeverine: Liều lượng thông thường là 2-4 viên mỗi ngày, tùy theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc có dạng viên nén, mỗi viên chứa 100mg.
• Phloroglucinol: Liều lượng thông thường là 4 viên mỗi ngày. Thuốc có dạng viên, mỗi viên chứa 80mg. Ngoài ra, phloroglucinol còn có dạng viên đặt dưới lưỡi (liều lượng 2 viên mỗi ngày) và dạng tiêm tĩnh mạch (liều lượng 1-3 ống mỗi ngày, mỗi ống chứa 40mg).

Cần lưu ý rằng các loại thuốc điều trị viêm đại tràng trên chỉ có tác dụng giảm bớt cơn đau và tránh co thắt cơ, đồng thời hỗ trợ cải thiện tình trạng đầy hơi, chướng bụng.

2.2 Thuốc điều trị táo bón hoặc tiêu chảy

Bệnh nhân viêm đại tràng đi ngoài ít hơn 3 lần/tuần, phân khô cứng gây đau rát hậu môn, sẽ được bác sĩ kê đơn thuốc nhuận tràng như sau:

• Bisacodyl: Viên nén, người lớn dùng 1-2 viên/ngày.
• Normacol: Cốm bao đường, trẻ em từ 6 tuổi dùng 1-2 gói/ngày.
• Forlax (hoặc Macrogol): Bột pha dung dịch, người lớn dùng 1-2 gói/ngày.

Bệnh nhân viêm đại tràng có thể sử dụng thuốc nhuận tràng lâu dài để cải thiện tình trạng táo bón cho đến khi đi đại tiện bình thường. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc điều trị viêm đại tràng cần kết hợp với chế độ ăn uống khoa học, bổ sung nhiều chất xơ và uống đủ nước để đạt hiệu quả tốt nhất.

Táo bón và tiêu chảy là hai rối loạn tiêu hóa trái ngược nhau thường gặp ở bệnh nhân viêm đại tràng. Khi gặp trường hợp này, bác sĩ kê đơn thuốc ức chế nhu động ruột hoặc tạo màng bảo vệ niêm mạc đại tràng, cầm tiêu chảy. Một số loại thuốc trị viêm đại tràng bao gồm:

• Loperamide: Liều khởi đầu khuyến cáo là 2 viên mỗi lần. Nếu tình trạng tiêu chảy vẫn tiếp tục, bệnh nhân có thể uống thêm 1 viên mỗi 4-6 giờ.
• Diarsed: Dạng viên bao đường, được sử dụng trong trường hợp tiêu chảy cấp với liều 2 viên cho lần đầu tiên. Đối với bệnh nhân viêm đại tràng có tiêu chảy mãn tính, bác sĩ thường chỉ định 1-2 viên mỗi ngày.
• Ngoài ra, một số thuốc chống tiêu chảy khác được sử dụng cho bệnh nhân viêm đại tràng bao gồm Smecta, Actapulgite và Imodium.

2.3 Thuốc điều trị đầy hơi và chướng bụng

Một số loại thuốc điều trị viêm đại tràng có chứa than hoạt tính như Carbophos, Debridat, Duspatalin, Sorbitol và Motilium-M có thể được bác sĩ kê đơn để giảm bớt triệu chứng đầy hơi và chướng bụng.

2.4 Kháng sinh

Viêm đại tràng có thể do vi khuẩn có hại tấn công đường ruột. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn. Một số loại thuốc kháng sinh trị phổ biến cho bệnh viêm đại tràng bao gồm:

• Metronidazol: Dạng viên 250mg, liều khuyến cáo 4 viên mỗi ngày.
• Ciprofloxacin: Thuốc kháng sinh nhóm quinolon, dạng viên 500mg, liều khuyến cáo 4 viên mỗi ngày.
• Trimethoprim: Dạng viên 480mg, liều khuyến cáo 2 viên mỗi ngày.

Theo khuyến cáo của các bác sĩ, thời gian sử dụng kháng sinh để điều trị viêm đại tràng không nên vượt quá 5-7 ngày vì sử dụng kháng sinh trong thời gian dài có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ không mong muốn. 

3. Ưu và nhược điểm của các thuốc điều trị viêm đại tràng

Thuốc Tây y đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu của bệnh viêm đại tràng, mang đến nhiều lợi ích cho người bệnh:

• Dễ dàng sử dụng.
• Hiệu quả nhanh chóng: Thuốc tác động nhanh chóng, giúp giảm đau bụng, tiêu chảy, táo bón và các triệu chứng khác của viêm đại tràng một cách hiệu quả trong thời gian ngắn.
• Giá cả hợp lý: Thuốc Tây y có giá thành phù hợp với khả năng chi trả của nhiều người bệnh.

Mặc dù thuốc Tây mang lại nhiều lợi ích, các thuốc trị viêm đại tràng này cũng tiềm ẩn một số hạn chế nhất định.

• Viêm đại tràng có đặc điểm là thường xuyên tái phát. Mỗi đợt tái phát, bệnh nhân có thể cần sử dụng một loại kháng sinh khác nhau để điều trị. Việc sử dụng kháng sinh kéo dài và lặp đi lặp lại này có thể dẫn đến nguy cơ cao hình thành các chủng vi khuẩn đề kháng với các loại kháng sinh thông thường.
• Việc sử dụng thuốc trị viêm đại tràng trong thời gian dài có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như tích tụ nước bất thường, tăng cân mất kiểm soát và thậm chí là khởi phát bệnh đái tháo đường.
• Thuốc kháng sinh tuy có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh hiệu quả nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ tiêu diệt cả lợi khuẩn trong đường ruột. Việc mất đi lợi khuẩn này dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, làm tổn thương lớp niêm mạc bảo vệ đại tràng. Hậu quả là người bệnh dễ gặp các vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng và rối loạn tiêu hóa.
• Việc sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm đại tràng chỉ mang lại hiệu quả tạm thời. Nguy cơ tái phát hoặc chuyển sang giai đoạn mãn tính vẫn hiện hữu nếu không được điều trị đúng cách.

4. Một số lưu ý khi dùng thuốc điều trị viêm đại tràng

Viêm đại tràng tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, đòi hỏi cần được dùng thuốc để điều trị viêm đại tràng hiệu quả. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, người bệnh cần lưu ý một số điểm quan trọng sau đây:

• Hiện nay có nhiều loại thuốc trị viêm đại tràng hiệu quả. Tuy nhiên, lạm dụng thuốc, đặc biệt là tự ý mua và sử dụng kháng sinh thế hệ mới mà không có chỉ định của bác sĩ đang diễn ra phổ biến tại Việt Nam. Hành vi này tiềm ẩn nhiều nguy cơ, trong đó nghiêm trọng nhất là kháng thuốc. Vì vậy, bệnh nhân viêm đại tràng cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ.
• Uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng.
• Luôn kiểm tra hạn sử dụng trước khi dùng thuốc.
• Tuyệt đối không sử dụng toa thuốc cũ hoặc thuốc của người khác.
• Một số loại thuốc chữa bệnh viêm đại tràng có thể có chống chỉ định hoặc cần thận trọng khi sử dụng cho một số nhóm người nhất định, ví dụ như phụ nữ mang thai, cho con bú, bệnh nhân suy gan, suy thận,...

5. Những cách điều trị viêm đại tràng khác

5.1 Sử dụng nguyên liệu từ thiên nhiên

Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị y khoa, người bệnh viêm đại tràng có thể áp dụng các phương pháp hỗ trợ từ nguyên liệu thiên nhiên an toàn và hiệu quả như:

• Mật ong và nghệ.
• Nha đam.
• Mè đen.
• Lá ổi.
• Lá vối.
• Lá mơ lông.
• Củ riềng.
• Củ sen.
• Quả sung.

5.2 Thay đổi chế độ ăn uống, lối sống

Để cải thiện tình trạng viêm đại tràng và hỗ trợ hệ tiêu hóa, bên cạnh dùng thuốc điều trị viêm đại tràng, người bệnh cần chú trọng bổ sung một số loại thực phẩm sau:

• Omega 3.
• Protein.
• Men vi sinh, lợi khuẩn probiotic.
• Vitamin, khoáng chất.
• Chất xơ.

Khi bị viêm đại tràng, ngoài việc bổ sung dinh dưỡng, bệnh nhân cần kiêng khem một số thực phẩm sau để tránh làm tình trạng bệnh thêm nặng:

• Đồ uống có ga, bia, rượu, cà phê.
• Thực phẩm sống.
• Sữa và chế phẩm từ sữa.
• Thức ăn nhiều đường.
• Thức ăn nhiều dầu mỡ, gia vị.

5.3 Vận động thường xuyên

Lợi ích đầu tiên của việc tập thể dục đối với người bệnh viêm đại tràng là giúp tăng cường chức năng hệ tiêu hóa. Vận động giúp kích thích nhu động ruột, thúc đẩy quá trình tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn, từ đó giảm thiểu các triệu chứng như táo bón, đầy hơi, khó tiêu.

Bên cạnh đó, tập thể dục còn giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, nâng cao sức đề kháng, đồng thời cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng - những yếu tố có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

5.4 Liệu pháp cải thiện tâm lý

Viêm đại tràng, bên cạnh yếu tố y khoa, còn chịu ảnh hưởng bởi tâm lý, đặc biệt là căng thẳng và lo âu. Áp lực tinh thần tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa, làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh. Do đó, việc áp dụng các liệu pháp tâm lý để giải tỏa căng thẳng đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ điều trị viêm đại tràng tại nhà.

Để điều trị viêm đại tràng hiệu quả, người bệnh nên khám và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ tại cơ sở y tế uy tín nhằm cải thiện tình trạng bệnh và hạn chế biến chứng. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.