Khi nghe một bản nhạc buồn hoặc một câu chuyện hạnh phúc từ người khác, bạn cũng có thể có những cảm xúc tương tự. Các nhà nghiên cứu gọi hiện tượng này là “lây lan cảm xúc” - khi cảm xúc từ một người hoặc sự kiện nào đó xảy ra ảnh hưởng đến người xung quanh.
1. Vì sao lại có hiện tượng lây lan cảm xúc?
Mới đây, các nhà khoa học thần kinh đã đưa ra lời giải thích khả dĩ cho hiện tượng lây lan cảm xúc bằng hệ thống nơron gương.
Khái niệm “nơron gương” lần đầu được công bố khi các nhà khoa học tiến hành nghiên cứu tế bào não của khỉ macaque và phát hiện rằng: một số tế bào thần kinh nhất định sẽ bắt đầu hoạt động khi những con khỉ này quan sát các con khỉ khác làm gì đó.
Các chuyên gia nhận định rằng: hệ thống nơron “gương” phản chiếu các hành vi vượt ngoài thể chất, từ đó giải thích hiện tượng đồng cảm với người khác của con người.
2. Hiện tượng lây lan cảm xúc xảy ra như thế nào?
Lây lan cảm xúc, theo nghiên cứu của nhiều chuyên gia, sẽ trải qua 3 giai đoạn: giai đoạn Nhận biết, Phản hồi và Lan truyền.
2.1 Giai đoạn nhận biết
Trước hết, để cảm xúc có thể lan truyền đến bạn, bạn cần phải nhận biết đó là cảm xúc gì thông qua các tín hiệu cơ thể.
Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng có thể nhận ra ai đó đang cảm thấy tức giận hay cảm thấy hạnh phúc, vì những tín hiệu cảm xúc thường rất tinh tế.
Ví dụ: nếu nghe ai đó kể một câu chuyện buồn nhưng với giọng điệu thờ ơ và thoải mái, bạn cũng khó có thể bị cảm xúc này ảnh hưởng. Trái lại, khi một câu chuyện cười được kể bằng thái độ châm biếm, tức giận, bạn sẽ dễ dàng nhận biết sự tiêu cực này và chuyển sang giai đoạn hai.
2.2 Giai đoạn phản hồi
Sau khi nhận biết cảm xúc từ một câu chuyện, một bài hát... , bạn sẽ bắt đầu có những trải nghiệm về cảm xúc đó. Theo tiến sỹ Maury Joseph, một nhà tâm lý học ở Washington DC, nhận định: những người nhạy cảm hoặc dễ bị tổn thương, đặc biệt là bệnh nhân bị trầm cảm, đều sẽ nhanh chóng đi đến giai đoạn này, vì họ vô cùng nhạy trước những cảm xúc tiêu cực từ mọi thứ xung quanh.
2.3 Giai đoạn lan truyền
Khi một cảm xúc được trải nghiệm từ chính bản thân bạn và kéo dài, nó sẽ trở thành cảm xúc của chính bạn. Cũng tại lúc này, bạn đã chính thức bị lây lan cảm xúc.
3. Lây lan cảm xúc là tốt hay xấu?
Hiện tượng này rất hữu ích khi bạn bị “lây nhiễm” những cảm xúc tích cực, niềm hạnh phúc hoặc sự nhiệt tình của người khác. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng: các đối tượng dễ “bắt” những cảm xúc tích cực từ người khác thường là những người có năng lực và hòa đồng, có tính tập thể. Nói một cách đơn giản, họ dễ dàng cảm thấy hạnh phúc và tràn đầy năng lượng, ít căng thẳng khi tiếp xúc với những người vui vẻ lâu ngày.
Kết quả này cũng được tìm thấy đối với những người chơi các môn thể thao đồng đội. Một đội lạc quan, tích cực và có tinh thần sảng khoái sẽ lan truyền những cảm xúc này đến từng người chơi trong đội. Và điều này khiến năng lượng của các thành viên trong đội tăng lên, khiến họ có xu hướng chơi tốt hơn.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra các mối quan hệ gián tiếp của hiện tượng lây lan cảm xúc thông qua mạng xã hội, cũng có thể khiến tâm trạng của con người khởi sắc hơn.
4. Khi nào lây lan cảm xúc là tiêu cực?
Tất nhiên, hiện tượng lây lan cảm xúc cũng có thể xảy ra theo chiều hướng tiêu cực, gây ra căng thẳng và phiền muộn đáng kể trong cuộc sống. Điều này đặc biệt mạnh mẽ khi lây lan cảm xúc tiêu cực có trong các mối quan hệ thân thiết với bạn, ví dụ như hôn nhân, quan hệ đối tác, gia đình, bạn bè... Đối với các mối quan hệ này, bất kỳ nỗi buồn, sợ hãi hay lo lắng nào cũng có thể tác động lâu dài đến tâm trạng tổng thể cũng như cách nhìn nhận về cuộc sống của bạn.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng: bệnh trầm cảm ở vợ hoặc chồng thường xuyên dẫn đến sự lan truyền bệnh này đến đối phương. Điều này cũng đúng đối với bạn cùng phòng. Ngoài ra, trẻ em được nuôi dưỡng bởi cha mẹ bị trầm cảm cũng có nhiều khả năng mắc bệnh hơn. Những cảm xúc tiêu cực khác như cảm thấy tức giận, lo lắng, sợ hãi... cũng có tác động tương tự.
Nguy hiểm hơn, lây lan cảm xúc không chỉ xảy ra xung quanh các mối quan hệ thân thiết mà còn có thể lan truyền đến phạm vi to rộng hơn, thậm chí là toàn xã hội.
5. Hậu quả của lây lan cảm xúc tiêu cực làm gì?
Hiện tượng lây lan cảm xúc tiêu cực cũng có thể gây ra những hệ quả xấu đối với sức khỏe và tinh thần của người bị lây lan. Ngay cả khi bạn không phải là người trực tiếp trải qua chuyện buồn, nếu sự tức giận, mệt mỏi và đau khổ của người khác liên tục, chúng cũng tác động đến hệ thống thần kinh, khiến bạn trở nên cáu kỉnh, buồn bã và phiền muộn.
Theo các thống kêu, trầm cảm hoặc cơn giận dữ từ người khác có thể ảnh hưởng toàn bộ gia đình, dẫn đến hôn nhân tan vỡ đi kèm với tác nhân gây căng thẳng đáng kể.
6. Làm thế nào hiện tượng lây lan cảm xúc trở thành tích cực?
Lây lan cảm xúc là hiện tượng xảy ra ở bất cứ ai. Tuy nhiên, tùy theo độ nhạy cảm của mỗi người mà ảnh hưởng của hiện tượng này là nhiều hay ít. Nhìn chung, nếu như bạn không muốn bị hiện tượng này ảnh hưởng tiêu cực, hãy biến nó thành tích cực.
6.1 Hãy đắm mình vào những điều khiến bạn hạnh phúc
Nếu như bạn luôn giữ cho môi trường xung quanh tràn ngập niềm vui, bạn sẽ có ít khả năng bị ảnh hưởng bởi cảm xúc tiêu cực. Trong trường hợp bạn thường xuyên phải đối mặt với căng thẳng trong công việc, hãy biến văn phòng hoặc bàn làm việc của mình thành nơi vui vẻ bằng cách:
- Trồng cây nhỏ hoặc nuôi cá nếu văn phòng cho phép.
- Đặt ảnh của thú cưng, con cái, bạn bè... tại không gian làm việc.
- Có thể vừa nghe nhạc yêu thích vừa làm việc.
6.2 Lan tỏa niềm vui đến xung quanh
Nếu bạn không muốn bị ảnh hưởng bởi người khác, hãy trở thành người ảnh hưởng bằng cách luôn vui vẻ, mỉm cười. Những hành động này vừa giúp bạn lạc quan hơn, vừa lan tỏa năng lượng đến mọi người xung quanh.
Bên cạnh đó, nụ cười cũng giúp cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng hiệu quả.
Nhìn chung, khi bạn cảm thấy tức giận hay cảm thấy hạnh phúc, mọi người xung quanh đều sẽ bị ảnh hưởng dù ít hay nhiều. Hiện tượng lây lan cảm xúc này có thể tiêu cực hoặc tích cực tùy theo loại cảm xúc được lan truyền. Vì vậy, hãy cố gắng lan tỏa những niềm vui và năng lượng đến xung quanh để ngăn ngừa sự ảnh hưởng của những cảm xúc xấu.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
