Bệnh gout gây ra những cơn đau đặc trưng, thường xuất hiện đột ngột và dữ dội, tập trung ở các khớp nhỏ như ngón chân cái, mắt cá chân hoặc bàn tay. Người bệnh thường cảm thấy đau nhói như kim châm, nóng rát, sưng đỏ, khiến khớp trở nên nhạy cảm và rất khó chịu.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Bệnh Gout là gì?
Bệnh Gout là gì? Gout là một rối loạn chuyển hóa xảy ra khi nồng độ acid uric trong máu tăng cao. Đặc điểm chính của bệnh là các cơn đau do viêm khớp cấp tính hoặc mạn tính, nguyên nhân là tinh thể mononatri urat tích tụ trong mô liên kết và khớp. Ngoài ra, các tinh thể này cũng có thể lắng đọng trong thận, gây sỏi thận liên quan đến tình trạng tăng acid uric.
Tăng axit uric trong máu làm cho các tinh thể urat tích tụ trong mô và hình thành các microtophi. Khi các microtophi trong sụn khớp vỡ ra, cơn Gout cấp sẽ khởi phát. Quá trình tại khớp diễn ra như sau:
- Bạch cầu tập trung tại vị trí tổn thương để thực bào, đồng thời giải phóng lysozyme – một chất gây viêm trong khớp.
- Vi tinh thể kích hoạt yếu tố Hageman, dẫn đến sản sinh Kallicrein và Kinin - hai chất quan trọng gây viêm khớp.
- Quá trình này cũng kích hoạt Plasminogen và hệ thống bổ thể, góp phần thúc đẩy phản ứng viêm.
Điều này dẫn đến những triệu chứng như đau khớp chân, đau khớp ngón tay...
Sự lắng đọng các vi tinh thể urat ở cạnh khớp, trong sụn, màng hoạt dịch và mô xương là nguyên nhân dẫn đến bệnh xương khớp mạn tính do bệnh gout. Khi vi tinh thể urat tích tụ trong mô mềm hoặc bao gân, chúng hình thành các hạt tophi. Ngoài ra, sự lắng đọng tinh thể urat tại tổ chức kẽ của thận có thể gây ra viêm thận kẽ.
Nguyên nhân gây bệnh Gout:
- Nguyên nhân chính (nguyên phát): Do yếu tố di truyền hoặc cơ địa. Những người mắc bệnh Gout không rõ nguyên nhân có quá trình sản sinh purin nội sinh quá mức, dẫn đến nồng độ axit uric cao. Hầu hết những bệnh nhân mắc bệnh này là nam giới trên 40 tuổi với chế độ ăn uống không hợp lý.
- Nguyên nhân phụ (thứ phát): Do một số bệnh lý như đa hồng cầu, bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính, sarcoma hạch, bệnh Hodgkin, đau tủy xương hoặc do tác dụng phụ của thuốc trong quá trình điều trị các bệnh ác tính.
2. Triệu chứng của bệnh
Trong giai đoạn đầu, người bệnh có nồng độ axit uric trong máu cao nhưng không có biểu hiện bệnh Gout rõ rệt. Tuy nhiên, khi nồng độ axit uric không giảm dần theo thời gian, chúng tích tụ thành các tinh thể urat và gây ra cơn đau khớp. Triệu chứng bệnh Gout thường bùng phát đột ngột, đau khớp từ dữ dội đến âm ỉ và thường xảy ra vào ban đêm.
Dấu hiệu của bệnh Gout là gì sẽ được liệt kê ngay sau đây:
- Đau khớp dữ dội: Người mắc bệnh Gout đau ở đâu? Cơn đau chủ yếu xảy ra ở các khớp như ngón chân, mắt cá chân, đầu gối, ngón tay, cổ tay và khuỷu tay. Hiếm khi đau ở các khớp háng, vùng chậu và vai... Cơn đau nghiêm trọng nhất trong khoảng thời gian từ 4 đến 12 giờ đầu sau khi khởi phát. Việc lắng đọng tinh thể tại các khớp gây viêm và đau nhức khớp xương.
- Đau Gout kéo dài và âm ỉ: Sau giai đoạn đau dữ dội, bệnh nhân sẽ trải qua cảm giác đau âm ỉ kéo dài, có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Các đợt đau sau có thể kéo dài hơn và nghiêm trọng hơn.
- Viêm và sưng khớp: Các khớp bị ảnh hưởng sẽ xuất hiện tình trạng sưng, nóng, đỏ, mềm.
- Giới hạn vận động khớp: Khi bệnh Gout tiến triển, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc vận động các khớp như bình thường.
3. Biến chứng bệnh Gout
Ngoài triệu chứng đau nhức ở các khớp như sưng đau khớp ngón tay, ngón chân, bệnh nhân còn có thể đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm:
- Sỏi thận: Khoảng 20% người mắc bệnh Gout cũng bị sỏi thận. Điều này xảy ra do sự tích tụ của các tinh thể urat và calci, dẫn đến hình thành sỏi. Sỏi thận có thể gây tắc nghẽn, nhiễm trùng đường tiết niệu và làm suy giảm chức năng thận. Biến chứng bệnh Gout này còn ảnh hưởng đến mức độ lọc cầu thận.
- Mức độ nghiêm trọng của bệnh Gout liên quan chặt chẽ đến nguy cơ mắc các bệnh tim thiếu máu.
- Khi các hạt Tophi vỡ ra, người bệnh có nguy cơ hoại tử khớp và tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến viêm khớp.
- Bệnh Gout cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ, đau tim và các vấn đề tim mạch khác.
- Bệnh Gout còn có thể gây thoái hóa khớp và gia tăng khả năng mắc ung thư, đặc biệt là ung thư tuyến tiền liệt.
- Những người mắc bệnh Gout cũng dễ gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần.
- Nam giới mắc bệnh Gout có thể bị rối loạn cương dương.
4. Phương pháp điều trị Gout
Bệnh Gout có chữa khỏi được không? Câu trả lời là có. Sau đây là các phương pháp điều trị bệnh Gout:
- Điều trị bằng thuốc: Các thuốc như Colchicine, Allopurinol có công dụng giảm đau và kháng viêm, giúp ức chế sự hình thành axit uric. Loại thuốc này cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định.
- Xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý, khoa học bằng cách giảm thiểu các thực phẩm chứa nhiều Purin, bao gồm hải sản, nội tạng động vật, thịt đỏ và một số loại đậu. Đồng thời, hãy tránh xa thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích khác.
- Luyện tập thể dục để cải thiện thể chất và sức khỏe, giảm cân nếu cơ thể đang có vấn đề thừa cân, béo phì, đảm bảo uống đủ nước (2 - 3 lít) và sử dụng Natri Bicarbonat để kiểm soát độ pH của nước tiểu.
- Giảm căng thẳng.
- Phẫu thuật được xem là biện pháp điều trị trong các trường hợp viêm khớp kéo dài. Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ lớp bao hoạt dịch bao quanh khớp. Nếu khớp bị hư hại hoàn toàn, bác sĩ sẽ cân nhắc thay khớp nhân tạo.
5. Phòng ngừa bệnh
Một số cách thức giúp ngăn ngừa bệnh Gout gồm:
- Thay vì tự ý dùng thuốc khi có dấu hiệu bệnh, người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị chính xác.
- Việc tái khám định kỳ là cần thiết để theo dõi tình trạng bệnh và can thiệp kịp thời khi có bất thường.
- Cần duy trì thói quen tập luyện thể dục mỗi ngày.
- Chế độ ăn uống cần được xây dựng hợp lý và khoa học.
- Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, hải sản và các món ăn từ nội tạng động vật.
Cùng với sự tiến bộ của xã hội, số người mắc bệnh Gout đang ngày càng gia tăng, đồng thời độ tuổi mắc bệnh cũng có xu hướng trẻ hóa. Do đó, khi xuất hiện các dấu hiệu đặc trưng của bệnh, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
