Cà phê và trà là một trong những đồ uống phổ biến nhất thế giới, với trà đen là loại được sử dụng nhiều nhất, chiếm tới 78% tổng sản lượng tiêu thụ trà. Trong khi cà phê và trà đều được cho là cung cấp một số lợi ích sức khỏe, một số điểm khác nhau sẽ được chỉ ra trong bài so sánh dưới đây.
1. Hàm lượng caffein
Nghiên cứu cho thấy rằng caffeine là loại chất kích thích được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới. Loại chất này có mặt trong nhiều loại đồ uống phổ biến, bao gồm cà phê và trà, được biết đến với cả tác dụng có lợi và có hại cho sức khỏe con người.
Mặc dù hàm lượng caffeine có thể thay đổi tùy thuộc vào thời gian pha chế, kích cỡ khẩu phần hoặc phương pháp pha chế, cà phê thường có chứa gấp đôi lượng cafein so với một khẩu phần trà tương tự.
Lượng caffeine được coi là an toàn cho hoạt động tiêu dùng của con người là 400 mg mỗi ngày. Một cốc cà phê 240 ml chứa trung bình 95 mg cafein, so với 47 mg trong cùng một khẩu phần trà đen.
Mặc dù các nhà khoa học chủ yếu tập trung vào cà phê khi nghiên cứu tác dụng tích cực của caffeine, cả hai loại đồ uống - mặc dù có chứa lượng chất này khác nhau - có thể mang lại lợi ích sức khỏe tương đối giống nhau.
Tiêu thụ cafein có thể làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính, cải thiện tâm trạng giúp tinh thần minh mẫn. Caffeine hoạt động như một chất kích thích mạnh mẽ cho hệ thần kinh trung ương, đó cũng là lý do tại sao hợp chất này được coi là một chất để tăng cường hiệu suất trong thể thao. Một đánh giá trên 40 nghiên cứu đã xác định rằng caffeine giúp cải thiện 12% sức bền.
Caffeine còn được biết đến bởi tác dụng giúp cải thiện sự tỉnh táo của sức khỏe tinh thần từ đó nâng hiệu suất trong công việc. Một nghiên cứu ở 48 người được cho uống một loại đồ uống có chứa 75 đến 150 mg caffeine cho thấy sự cải thiện về tốc độ phản ứng, khả năng ghi nhớ và quá trình xử lý thông tin, so với nhóm đối chứng.
Các nghiên cứu khác chỉ ra rằng caffeine có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 bằng cách cải thiện độ nhạy cảm của insulin trong cơ thể. Một đánh giá trên 9 nghiên cứu ở 193.473 người cho thấy rằng việc thường xuyên uống cà phê làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2.
Hơn nữa, tiêu thụ một lượng caffeine vừa phải có tác dụng chống lại chứng mất trí, bệnh Alzheimer, hội chứng chuyển hóa và bệnh gan nhiễm mỡ.
2. Chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa có tác dụng bảo vệ cơ thể để chống lại các tổn thương gây ra từ gốc tự do, có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của một số bệnh mãn tính.
Cả trà và cà phê đều chứa chất chống oxy hóa, chủ yếu là polyphenol, góp phần tạo nên hương vị đặc trưng và tăng cường sức khỏe. Nhiều nhóm polyphenol có trong trà và cà phê như Theaflavins, thearubigins và catechin là những chất chính trong trà đen, trong khi cà phê rất giàu flavonoid và axit chlorogenic (CGA).
Một nghiên cứu trong ống nghiệm gần đây đã phát hiện ra rằng theaflavin và thearubigins có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư phổi và ruột kết, sau đó tiêu diệt hẳn các tế bào này. Các nghiên cứu trên các tế bào ung thư bạch cầu cho thấy kết quả tương tự, cho thấy trà đen có đặc tính chống ung thư.
Mặt khác, các nghiên cứu trong ống nghiệm về đặc tính chống ung thư của cà phê đã phát hiện ra rằng hàm lượng CGA của nó hoạt động như một hợp chất khiến ức chế mạnh mẽ sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư đường tiêu hóa và gan.
Các nghiên cứu dài hạn ở người cũng đã cho thấy tác dụng của cà phê và trà lên việc bảo vệ cơ thể chống lại các loại ung thư khác, chẳng hạn như ung thư vú, ruột kết, bàng quang và trực tràng.
Ngoài các hoạt động chống oxy hóa, polyphenol có liên quan đến việc giảm tỷ lệ bệnh tim, hỗ trợ sức khỏe của tim thông qua cơ chế bảo vệ mạch máu, bao gồm:
- Giãn mạch máu. Hợp chất này thúc đẩy quá trình thư giãn mạch máu, cải thiện tình trạng huyết áp cao.
- Chống angiogenic - quá trình ngăn chặn sự hình thành các mạch máu mới có thể nuôi các tế bào ung thư.
- Chống xơ vữa. ngăn ngừa sự hình thành các mảng bám trong mạch máu, giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Một nghiên cứu kéo dài 10 năm ở 74.961 người khỏe mạnh xác định rằng uống 4 cốc, tương đương 960 ml hoặc nhiều hơn, trà đen mỗi ngày có liên quan đến khả năng giảm nguy cơ đột quỵ thấp hơn 21% so với những người không uống
Một nghiên cứu kéo dài 10 năm khác ở 34.670 phụ nữ khỏe mạnh cho thấy uống 5 tách cà phê tương đương 1,2 lít trở lên mỗi ngày giúp giảm 23% nguy cơ đột quỵ, so với những người không uống.
3. Tăng cường năng lượng
Chất caffeine trong cà phê giúp tăng cường mức năng lượng của cơ thể, từ đó hỗ trợ khả năng tỉnh táo và giảm mệt mỏi bằng cách tăng mức độ dopamine và hạn chế adenosine.
Dopamine là hợp chất hóa học được cho là lý do chính gây nghiện trong cà phê, hợp chất này làm tăng nhịp tim, ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh và não bộ. Ngược lại,, adenosine có tác dụng thúc đẩy giấc ngủ. Do đó, sử dụng, caffeine giúp hạn chế adenosine và giảm cảm giác mệt mỏi.
Thêm nữa, cà phê có tác động tức thì tới tới mức năng lượng của cơ thể. Sau khi tiêu thụ, cơ thể có thể hấp thụ 99% lượng caffeine trong vòng 45 phút, nhưng nồng độ cafein trong máu cao nhất ngay sau khi sử dụng 15 phút.
Mặc dù trà có lượng caffeine thấp hơn nhưng nó lại giàu L-theanine, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ góp phần kích thích não bộ. Không giống như caffeine, L-theanine có thể cung cấp các tác dụng chống căng thẳng bằng cách tăng sóng não alpha, giúp cơ thể bình tĩnh và thư giãn. Điều này ngược lại với tác dụng kích thích của caffeine trong cà phê và mang lại cho cơ thể trạng thái tinh thần thoải mái nhưng tỉnh táo mà không cảm thấy buồn ngủ. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tiêu thụ L-theanine cùng với caffeine có trong trà giúp duy trì sự tỉnh táo, tập trung, chú ý và sắc nét.
4. Hiệu quả giảm cân
Do nồng độ cafein cao, cà phê có thể giúp nhiều người dùng trong quá trình giảm cân. Caffeine có thể làm tăng số lượng calo bị đốt cháy từ 3% cho đến 13% và duy trì hiệu quả này trong 3 giờ sau khi uống.
Cà phê cũng có đặc tính đốt cháy chất béo bằng cách ức chế sản xuất tế bào mỡ. Một số nghiên cứu đã cho thấy tác dụng này có được bởi hàm lượng axit chlorogenic trong cà phê.
Một nghiên cứu ở 455 người cho thấy rằng việc uống cà phê thường xuyên có liên quan đến giảm thiểu các mô mỡ. Kết quả tương tự đã đạt được khi thử nghiệm trên 12 nghiên cứu, cho thấy rằng axit chlorogenic hỗ trợ giảm cân và chuyển hóa chất béo ở chuột
Mặt khác, các polyphenol trong trà như theaflavin cũng có thể góp phần giảm cân. Theaflavin ức chế lipase tụy, một loại enzyme đóng vai trò chính trong chuyển hóa chất béo. Các nghiên cứu trên chuột cho thấy polyphenol trong trà có thể làm giảm nồng độ lipid trong máu và giúp hạn chế tăng cân - ngay cả khi chuột được cho ăn chế độ ăn nhiều chất béo
Tuy nhiên, cần nhiều hơn các nghiên cứu y học để khẳng định tác dụng của những hợp chất trên
5. Trà hay cà phê tốt hơn?
Mặc dù cà phê được biết đến với nhiều tác dụng phụ, chẳng hạn như suy tim, tăng nhịp tim và huyết áp cao, nghiên cứu đã cho thấy việc tiêu thụ vừa phải là an toàn đối với cơ thể.
Mặc dù thành phần chống oxy hóa của trà và cà phê khác nhau, cà phê và trà đen đều là nguồn tuyệt vời của các hợp chất quan trọng này, có thể bảo vệ chống lại các bệnh khác nhau, bao gồm bệnh tim và một số dạng ung thư.
Các tuyên bố về sức khỏe khác cho rằng cà phê còn có khả năng chống lại bệnh Parkinson, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và xơ gan. Mặt khác, trà có thể bảo vệ chống sâu răng, sỏi thận và viêm khớp.
Cà phê có hàm lượng caffeine cao hơn trà, có thể tốt cho những người tìm kiếm một giải pháp tăng cường năng lượng tức thời. Tuy nhiên, loại thức uống này cũng có thể gây lo lắng và suy giảm giấc ngủ.
Ngoài ra, do tác dụng của caffeine lên não bộ, việc tiêu thụ lượng cà phê cao có thể dẫn đến sự phụ thuộc hoặc gây nghiện
Nếu người dùng nhạy cảm với caffeine, trà có thể là lựa chọn tốt thay thế cho cà phê. Trà có chứa L-theanine, một loại axit amin có đặc tính làm dịu hệ thần kinh, giúp thư giãn trong khi vẫn giữ cơ thể tỉnh táo.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
Bài viết tham khảo: Healthline.com
