Bị tê bì chân tay là bệnh gì?

Cảm giác tê bì chân tay khiến không ít người cảm thấy khó chịu. Thông thường tê bì tay chân chỉ là một phản ứng đơn thuần của cơ thể trước những tác động ngoại nhiễm và sẽ nhanh chóng biến mất. Nhưng nếu tình trạng này liên tục tiếp diễn thì có nghĩa cơ thể bạn đang gặp phải một tình trạng bệnh lý nào đó. Thông qua bài viết dưới đây bài viết sẽ cung cấp cho bạn những thông tin như nguyên nhân, cách khắc phục cho tình trạng này

1. Cảm giác tê bì là gì?

Cảm giác tê bì thực chất là tình trạng rối loạn cảm giác một phần hay toàn bộ tại một vị trí nào đó trong cơ thể. Tình trạng tê bì này thông thường sẽ đi kèm với cảm giác đau nhói khác thường như kim châm không liên quan đến các kích thích cảm giác. Ở một số người lại cảm thấy liệt ngọn chi hay đau... Cảm giác tê bì thông thường liên quan đến các rối loạn chức năng của thần kinh ngoại vi.

Với tê bì tay chân thường cánh tay sẽ có cảm giác tê bì trước, tiếp đó sẽ lan xuống cổ tay, bàn tay và cuối cùng là ngón tay. Tình trạng này tuy không quá nguy hiểm nhưng nếu không được điều trị sớm, sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến việc cầm nắm, đi đứng của người bệnh.

2. Nguyên nhân và triệu chứng của người tê bì chân tay

2.1 Nguyên nhân

Dấu hiệu chỉ điểm của tai biến mạch máu não:

Tê tay chân thường không phải là dấu hiệu của trường hợp khẩn cấp cần đến bệnh viện. Tuy nhiên không thể không đề cập đến việc tê tay chân có thể là dấu hiệu chỉ điểm của đột quỵ. Tới bệnh viện ngay nếu tê tay chân kết hợp với các triệu chứng.

• Yếu hoặc tê đột ngột ở cánh tay hoặc chân của bạn, đặc biệt nếu nó chỉ ở một bên của cơ thể
• Nới khó hoặc nói ngọng
• Khuỵu xuống mặt của bạn
• Nhìn lệch
• Đột nhiên chóng mặt hoặc mất thăng bằng
• Đau đầu dữ dội đột ngột

Thiếu vitamin hoặc khoáng chất

Vitamin B12 cần cho sự hoạt động khỏe mạnh của các dây thần kinh. Thiếu vitamin B12 gây cảm giác tê hoặc ngứa ran ở tay và chân của bạn. Triệu chứng thiếu vitamin B12 kèm với các biểu hiện: mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, khó giữ thăng bằng, khó nhìn thẳng, phát sinh ảo giác.

Thiếu kali và magie cũng có thể gây tê tay chân.

Tác dụng của một số loại thuốc:

Tổn thương dây thần kinh (bệnh thần kinh) có thể là tác dụng phụ của thuốc điều trị từ thuốc điều trị ung thư đến thuốc điều trị động kinh. Nó có thể ảnh hưởng đến cả chân và tay của bạn.

Một số loại thuốc có tác dụng phụ gây tê chân tay bao gồm:

• Thuốc kháng sinh như metronidazole (Flagyl), nitrofurantoin (Macrobid) và fluoroquinolones (Cipro).
• Thuốc chống ung thư như cisplatin và vincristine.
• Thuốc chống động kinh như phenytoin (Dilantin).
• Thuốc tim hoặc huyết áp như amiodarone (Nexterone) và hydralazine (Apresoline).

Xẹp đĩa đệm:

Đĩa đệm là một đĩa mềm ngăn cách giữa các đốt sống của cột sống. Tổn thương (như thoát vị đĩa đệm) khiến cho phần đĩa mềm này bị ép lại.

Phần đĩa đệm bị tổn thương có thể gây áp lực và kích thích các dây thần kinh cột sống của bạn. Ngoài cảm giác tê, đĩa đệm bị trượt có thể gây tình trạng yếu hoặc đau ở cánh tay hoặc chân của bạn.

Hội chứng Raynaud:

Hội chứng Raynaud xảy ra khi các mạch máu của bạn thu hẹp, khiến lượng máu đến bàn tay và bàn chân của bạn bị hạn chế. Việc thiếu máu lưu thông khiến các ngón tay, ngón chân của bạn bị tê, lạnh, xanh xao và rất đau.

Triệu chứng này thường có khi bạn bị lạnh hoặc bạn cảm thấy căng thẳng.

Hội chứng ống cổ tay:

Ống cổ tay là là một đường hầm chạy qua tâm cổ tay của bạn. Giữa đường hầm này có dây thần kinh giữa đảm nhiệm chức năng cung cấp cảm giác cho các ngón tay gồm ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón đeo nhẫn.

Thoái hóa đốt sống:

Dây thần kinh và động mạch đốt sống cổ bị chèn ép do tình trạng thoái hóa dẫn đến cản trở sự lưu thông máu và nhiều triệu chứng trong đó có cả tê bì tay chân. Nếu không được điều trị sớm bệnh sẽ càng nặng hơn, tần suất xuất hiện ngày càng nhiều và thậm chí có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như liệt hay teo chân tay.

Bệnh về tim mạch:

Dấu hiệu tê bì tay chân có thể là dấu hiệu ban đầu của các bệnh về tim mạch. Máu lưu thông kém khi tim của bạn không hoạt động tốt và tình trạng tê bì tay chân là không thể tránh khỏi.

Xơ vữa động mạch:

Mảng xơ vữa gây hẹp lòng mạch hay chèn ép lên các dây thần kinh lân cận đến đến tình trạng tê tay chân.

Bệnh tiểu đường:

Khi bị tiểu đường, cơ thể người bệnh gặp khó khăn trong việc vận chuyển đường từ máu vào các tế bào. Nồng độ đường trong máu cao trong một thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương dây thần kinh được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên do tiểu đường.

Bệnh này gây tổn thương dây thần kinh dẫn đến tê cánh tay, bàn tay, chân và bàn chân của bạn.

Rối loạn tuyến giáp:

Nhiệm vụ của tuyến giáp là sản xuất hormone giúp điều chỉnh sự trao đổi chất của cơ thể. Suy giáp xảy ra khi tuyến giáp của bạn sản xuất quá ít hormone của nó.

Rối loạn tuyến giáp không được điều trị có thể làm hỏng các dây thần kinh truyền cảm giác đến cánh tay và chân của bạn. Rối loạn này được gọi là bệnh lý thần kinh ngoại vi. Triệu chứng là gây tê, yếu ở bàn tay và bàn chân của bạn.

Thoái hoá khớp và viêm đa khớp dạng thấp:

Các khớp lớn như khớp tay, khớp đầu gối, khớp háng khi bị tổn thương, bị bào mòn hay bị viêm nhiễm có thể gây tê tay chân hoặc gây vận động hạn chế.

Hẹp ống sống:

Đây là một dị tật bẩm sinh do cột sống bị biến dạng. Cột sống nhỏ gây chèn ép các dây thần kinh và gây tê chân tay. Nếu không được khắc phục sẽ dẫn đến tình trạng tắc nghẽn dòng chảy của máu, ảnh hưởng đến sụ vận động của bệnh nhân.

Đa xơ cứng (MS):

Với những bệnh nhân bị MS, hệ thống miễn dịch tấn công lớp phủ bảo vệ xung quanh các sợi thần kinh. Càng lâu thì các dây thần kinh bị tổn thương càng nhiều.

Các triệu chứng phụ thuộc vào dây thần kinh nào bị ảnh hưởng. Tê và ngứa ran là một trong những triệu chứng MS phổ biến nhất. Mất cảm giác xảy ra ở tay, chân hay ở mặt. Cảm giác tê thường chỉ ở một bên của cơ thể.

2.2 Triệu chứng

Theo thời gian bệnh không được điều trị thì mức độ tê kèm đau sẽ ngày càng tăng; các ngón tay không chỉ tê mà còn nhức, cảm giác tê buốt càng nhiều hơn, cơn đau nhức lan xuống dọc theo cánh tay, rồi cẳng tay dẫn đến việc khó cử động hay cầm nắm. Kèm theo đó, các ngón chân, bàn chân, cổ chân, cẳng chân.

Dấu hiệu cảnh báo:

Ở những người bị tê, các triệu chứng sau đây là nguyên nhân đáng lo ngại:

• Cảm giác tê bắt đầu đột ngột (trong vòng vài phút hoặc vài giờ). Các dấu hiệu ban đầu của tình trạng tê chân tay thường rất nhẹ bao gồm: tê các đầu ngón tay, châm chích, cảm giác kiến bò, chuột rút, nhức mỏi... Các triệu chứng này thường nhẹ nhàng thoáng qua nên người bệnh rất dễ chủ quan, không đi khám sớm.
• Suy nhược bắt đầu đột ngột hoặc nhanh chóng (trong vài giờ hoặc vài ngày)
• Tê hoặc yếu nhanh chóng lan rộng lên hoặc xuống cơ thể, liên quan đến ngày càng nhiều bộ phận của cơ thể
• Khó thở
• Tê ở đùi, mông, bộ phận sinh dục và khu vực giữa chúng (vùng yên ngựa) và mất kiểm soát bàng quang và ruột (đại tiện không tự chủ)
• Tê cả hai bên dưới một mức cụ thể của cơ thể (chẳng hạn như bên dưới dàn âm thanh)
• Tê toàn bộ chân hoặc cánh tay
• Mất cảm giác ở mặt và thân mình

Các triệu chứng trên kéo dài trên 6 tuần, bạn cần đi khám tại các cơ sở y tế.

3. Thăm khám người tê bì chân tay

Ban đầu bác sĩ sẽ thăm hỏi những bộ phận cơ thể nào bị ảnh hưởng. Hình thái của các bộ phận cơ thể bị ảnh hưởng bởi cảm giác tê thường cho biết phần nào của đường dẫn thần kinh đang gặp vấn đề:

• Một phần chi: Dây thần kinh ngoại biên hoặc đôi khi trục trặc rễ thần kinh tủy sống
• Cánh tay và chân ở cùng một bên của cơ thể: Trục trặc về não
• Cả hai bên của cơ thể dưới một mức cụ thể của cơ thể: Trục trặc tủy sống, như xảy ra trong viêm tủy cắt ngang (gây viêm trên toàn bộ chiều rộng của tủy sống)
• Cả hai bên, chủ yếu ở bàn tay và bàn chân: Sự cố đồng thời của nhiều dây thần kinh ngoại vi khắp cơ thể (bệnh viêm đa dây thần kinh )

Sau đó, các bác sĩ hỏi về các triệu chứng khác và tiền sử bệnh. Thông qua phần khai thác bệnh sử sẽ gợi ý nguyên nhân và các xét nghiệm có thể cần được thực hiện.

Các bác sĩ cũng sẽ yêu cầu bệnh nhân mô tả cảm giác tê. Sau đó, bác sĩ có thể hỏi những câu hỏi cụ thể:

• Khi bắt đầu tê
• Biểu hiện bắt đầu như thế nào
• Hỏi về các triệu chứng khác như cảm giác bất thường, suy nhược hoặc tê liệt, mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang, giữ nước tiểu, các vấn đề về thị lực, khó nuốt hoặc suy giảm chức năng tâm thần
• Hỏi về những áp lực lên chân tay, chấn thương, ngủ trong tư thế khó xử hoặc nhiễm trùng, đều gây ra các triệu chứng

Biết được mức độ nhanh chóng của cảm giác tê và các triệu chứng khác giúp bác sĩ xác định loại rối loạn. Ví dụ, đau lưng hoặc cổ cho thấy thoái hóa khớp, đĩa đệm bị vỡ hoặc một rối loạn khác gây áp lực lên tủy sống.

Các bác sĩ cũng hỏi về chứng rối loạn có thể gây tê hay không, đặc biệt là bệnh tiểu đường, bệnh thận mãn tính, nhiễm trùng (chẳng hạn như nhiễm HIV hoặc bệnh Lyme), đột quỵ hoặc viêm khớp.

Bác sĩ cũng hỏi về tiền sử gia đình có thành viên nào từng có các triệu chứng tương tự hoặc mắc chứng rối loạn di truyền ảnh hưởng đến hệ thần kinh hay không.

Tiền sử việc sử dụng ma túy, bao gồm cả thuốc kích thích và khả năng tiếp xúc với chất độc.

Khám sức khỏe bao gồm đánh giá toàn bộ hệ thống thần kinh, tập trung vào kiểm tra cảm giác (liệu người đó có thể cảm nhận được các kích thích, chẳng hạn như xúc giác và nhiệt độ, bình thường), cũng như phản xạ và chức năng cơ.

4. Biến chứng của người tê bì chân tay

Do các triệu chứng thường nhẹ nên nhiều người có tâm lý chủ quan không chịu đi khám nên sẽ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như:

• Đau nhức thường xuyên, tê buốt cả người khiến người bệnh mất ăn, mất ngủ, ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ.
• Vận động, đi lại, mọi việc trong sinh hoạt đều bị ảnh hưởng không nhỏ
• Nếu không được điều trị có thể dẫn đến các biến chứng: liệt chi, teo cơ, đại tiểu tiện không tự chủ...
• Có thể diễn tiến xấu thành các khối u, ung thư gây chèn ép hệ thần kinh thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

5. Cách biện pháp điều trị và phòng ngừa tê bì chân tay

5.1 Điều trị tê bì chân tay

Tình trạng gây tê được khắc phục hoặc điều trị khi có thể.

Các biện pháp chung có thể giúp làm giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các vấn đề khác. Cần đề phòng chấn thương vì người bị tê bì ít cảm thấy khó chịu. Nếu chân bị tê, đặc biệt là khi tuần hoàn bị suy giảm, họ nên đi tất và giày vừa chân và nên kiểm tra giày xem có đá cuội hoặc vật lạ khác không trước khi xỏ giày vào. Bạn nên kiểm tra bàn chân thường xuyên để tìm vết loét và các dấu hiệu nhiễm trùng, chẳng hạn như mẩn đỏ. Nếu bàn tay hoặc ngón tay bị tê, mọi người nên cẩn thận khi tiếp xúc với các vật có thể nóng hoặc sắc nhọn.

Tùy theo tình trạng bệnh lý của người bệnh, bác sĩ sẽ quyết định việc có cần điều trị nội khoa, sử dụng các loại thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs), phối hợp với paracetamol, các vitamin nhóm B đường uống hoặc đường tiêm,...

5.2 Phòng ngừa tê bì chân tay

• Tránh giữ nguyên tư thế trong thời gian dài, đặc biệt là khi xem TV hoặc làm việc trên máy tính.
• Tránh tiêu thụ caffeine và đồ uống có cồn vì chúng có thể làm giảm lưu thông máu.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh.
• Sử dụng nhiều trái cây tươi theo mùa và rau lá xanh. Tránh sử dụng các loại thực phẩm đã qua chế biến và tinh chế.
• Uống nhiều nước trong ngày để tránh mất nước vì nó có thể khiến máu lưu thông kém.
• Tránh hút thuốc và sử dụng các sản phẩm thuốc lá khác vì chúng có thể làm quá tải hệ thần kinh.
• Tránh đi giày không vừa chân để không bị tê chân. Giày cao gót hoặc giày dép chèn ép ngón chân của bạn cũng có thể dẫn đến tê.

5.3 Biện pháp khắc phục tại nhà

Bị tê tay chân gây ra nhiều khó chịu. May mắn thay, bạn có thể điều trị vấn đề dễ dàng với một số biện pháp khắc phục đơn giản tại nhà.

Chườm ấm:

Việc đầu tiên bạn cần làm để hết tê tay chân là chườm ấm lên vùng bị đau. Nó giúp tăng cường cung cấp máu cho phần đó của cơ thể. Hơn nữa, nó làm thư giãn các cơ và dây thần kinh trong khu vực chườm.

• Nhúng khăn vào nước ấm.
• Vắt phần thừa và sau đó đắp lên vùng da bị mụn trong 5–7 phút.
• Lặp lại nhiều lần cho đến khi hết tê.

Bạn cũng có thể tắm nước ấm dưới vòi sen hoặc sử dụng đệm sưởi để giảm bớt.

Xoa bóp:

Xoa bóp bàn tay và bàn chân khi bị tê là ​​một cách dễ dàng nhưng hiệu quả để giải quyết vấn đề này. Nó làm tăng lưu thông máu, do đó làm giảm cảm giác tê. Hơn nữa, nó giúp kích thích các dây thần kinh và cơ bắp, do đó cải thiện chức năng tổng thể của chúng.

• Lấy một ít dầu ô liu, dừa hoặc mù tạt ấm vào lòng bàn tay.
• Thoa đều lên khu vực bị tê.
• Mát xa theo chuyển động tròn bằng các ngón tay chắc chắn trong ít nhất 5 phút.
• Lặp lại khi cần thiết.

Tập thể dục:

Tập thể dục có thể cải thiện lưu thông máu và oxy đến tất cả các bộ phận của cơ thể, do đó ngăn ngừa cảm giác tê và ngứa ran ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể, bao gồm cả bàn tay và bàn chân của bạn. Hơn nữa, tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện khả năng vận động và giúp ngăn ngừa một số vấn đề sức khỏe.

• Thực hiện các bài tập chân và tay đơn giản trong 15 phút mỗi sáng. Trong thời gian giải lao tại nơi làm việc, hãy uốn và duỗi để vận động cánh tay, cổ tay, bàn tay và chân của bạn.
• Các bài tập tim mạch và tập aerobic trong 30 phút, 5 ngày một tuần, cũng rất hữu ích.
• Thường xuyên đi bộ, chạy bộ, đi xe đạp hoặc bơi lội để cải thiện lưu thông máu.

Đừng quên khởi động kỹ trước khi tập luyện. Mang giày và dụng cụ tập thể dục phù hợp. Hạn chế thực hiện các bài tập có tác động mạnh nếu chúng khiến bàn chân và ngón chân bị tê.

Nghệ:

Curcumin, một hợp chất được tìm thấy trong nghệ, giúp cải thiện lưu lượng máu khắp cơ thể. Ngoài ra, đặc tính chống viêm của nó giúp giảm đau và khó chịu ở vùng bị ảnh hưởng.

• Thêm 1 thìa cà phê bột nghệ vào 1 cốc sữa. Đun nóng nó trên ngọn lửa nhỏ. Ngoài ra, hãy thêm một chút mật ong. Uống hỗn hợp một lần mỗi ngày để cải thiện lưu thông của bạn.
• Bạn cũng có thể xoa bóp khu vực bị ảnh hưởng trong vài phút với một hỗn hợp được chuẩn bị từ bột nghệ và nước.
• Nếu bạn có tuần hoàn máu kém, việc bổ sung nghệ hàng ngày có thể hữu ích. Tuy nhiên, bạn phải hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi dùng thực phẩm chức năng.

Muối Epson:

Ngâm chân trong bồn nước ấm với muối Epsom cũng có thể giúp giảm tê. Các tinh thể magie sulfat có thể giúp nâng cao hàm lượng magie trong cơ thể và cải thiện lưu thông máu. Lưu thông máu thích hợp có thể giúp giảm tê và ngăn ngừa nó tái phát.

• Trộn 1⁄2 cốc muối Epsom vào một bồn nhỏ chứa đầy nước ấm.
• Ngâm chân của bạn trong dung dịch này trong khoảng 10 phút.
• Lặp lại biện pháp khắc phục này một vài lần một tuần.

Bài thuốc này không được khuyến khích cho những người bị bệnh tiểu đường hoặc các vấn đề về thận.

Quế:

Quế chứa nhiều hóa chất và chất dinh dưỡng, bao gồm mangan và kali cũng như một số vitamin B quan trọng. Đặc tính dinh dưỡng của nó có thể giúp cải thiện lưu lượng máu đến cánh tay và chân, do đó giúp điều trị chứng tê tay và chân. Theo các chuyên gia, tiêu thụ 2 đến 4 gam bột quế mỗi ngày giúp cải thiện lưu thông máu.

• Trộn 1 thìa cà phê bột quế vào 1 ly nước ấm. Uống nước này một lần mỗi ngày.
• Một lựa chọn khác là trộn 1 thìa cà phê bột quế và mật ong với nhau và có hỗn hợp này vào mỗi buổi sáng trong vài tuần.

Ginkgo Biloba:

Ginkgo biloba, một loại thảo mộc phổ biến được sử dụng trong Ayurveda, cũng có thể giúp cải thiện lưu thông máu. Do đó, loại thảo mộc này có thể giúp giảm và ngăn ngừa các vấn đề về tê tay và chân.

Liều lượng chung của chất bổ sung Ginkgo Biloba là 40 milligram, 3 lần một ngày. Tuy nhiên, hãy hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng phương thuốc này. Ginkgo biloba có thể ảnh hưởng đến một số loại thuốc.

Nâng cao chân, tay:

Nâng cao cũng có thể giúp giảm tê tay và chân do máu lưu thông kém. Nâng cao khu vực bị ảnh hưởng trong vài phút để cải thiện lưu lượng máu.

Một khi lưu lượng máu đến khu vực bị ảnh hưởng trở lại bình thường, cảm giác tê sẽ biến mất.

Dùng gối để kê cao tay và chân.

Thực phẩm giàu Vitamin nhóm B:

Để ngăn ngừa cảm giác tê và ngứa ran ở bàn tay và bàn chân của bạn, điều cần thiết là ăn thực phẩm có nhiều vitamin B, đặc biệt là vitamin B6 và vitamin B12 . Những loại vitamin này cần thiết cho hoạt động thần kinh khỏe mạnh và sự thiếu hụt của chúng có thể gây tê ở một số bộ phận cơ thể, bao gồm bàn tay, cánh tay, ngón tay và chân.

Thêm thực phẩm giàu vitamin B6 và vitamin B12 vào chế độ ăn uống của bạn, bằng việc thêm: trứng, thịt, cá, hạt, quả hạch, ngũ cốc tăng cường, bơ, chuối, đậu, bột yến mạch, sữa, pho mát, sữa chua và trái cây khô.

Bạn thậm chí có thể cân nhắc việc bổ sung vitamin B-complex hai lần mỗi ngày. Tham khảo ý kiến ​​nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn để biết liều lượng và loại chất bổ sung chính xác.

Bổ sung Magie:

Mức magiê thấp trong cơ thể cũng có thể dẫn đến tê. Khoáng chất này cần thiết cho hoạt động trơn tru của hệ thần kinh và lưu thông máu thích hợp trong cơ thể.

Ăn thực phẩm giàu magie, chẳng hạn như rau xanh đậm, các loại hạt, bột yến mạch, bơ đậu phộng, cá nước lạnh, đậu nành, bơ, chuối, sô cô la đen và sữa chua ít béo.

Bạn cũng có thể bổ sung thực phẩm chức năng có chứa magie. Tuy nhiên, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn để thảo luận về liều lượng chính xác.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.