Bị gãy xương quai xanh bó bằng đai thun một tuần không được có cần phẫu thuật hay tiếp tục bó đai?

Xương đòn có nhiều chức năng bao gồm:

• Khi cánh tay hoạt động ở tầm trên vai, xương đòn sẽ giúp tăng lực cánh tay.
• Bảo vệ cấu trúc mạch máu thần kinh dưới đòn.
• Là chỗ bám cho khớp vai và một số cơ lớn treo đai vai.
• Tham gia cử động đai vai.
• Thẩm mỹ

Gãy hay lệch xương quai xanh thường không gây nguy hiểm vì xương dày và vị trí phía trên của lồng ngực được cung cấp máu dồi dào. Do đó, xương quai xanh khi bị gãy rất dễ lành. Tuy xương nằm trên các dây thần kinh và mạch máu quan trọng nhưng khi bị gãy hay bị lệch thì vẫn ít ảnh hưởng đến những bộ phận này.

Xương quai xanh có thể gãy ở nhiều vị trí trong đó gãy vị trí 1/3 giữa là thường gặp và điển hình nhất, có thể gãy 1/3 trong hoặc 1/3 ngoài nhưng ít gặp. Gãy xương quai xanh có thể gãy đơn thuần hoặc khi gãy gây các tổn thương khác như tổn thương mạch máu, tổn thương màng phổi, tổn thương thần kinh,...

Khi bị gãy xương quai xanh, bệnh nhân sẽ có những triệu chứng bao gồm:

• Sưng đau, mất cơ năng khớp vai như không giơ tay lên đầu được.
• Vai xệ: Tay lành đỡ tay đau.
• Khi sờ thấy xương quai xanh gãy gồ lên trên bề mặt da, và biến dạng kiểu bậc thang.
• Ấn đau chói và có tiếng lạo xạo.
• Dấu hiệu phím đàn.
• Đo chiều dài mỏm cùng xương ức ngắn hơn bên lành.

Gãy xương quai xanh là tai nạn thường gặp nhất ở vùng vai, tỉ lệ gãy xương quai xanh chiếm tỉ lệ 35-43% gãy xương vùng vai và 4% gãy xương cả cơ thể. Nguyên nhân gãy chủ yếu là do té ngã, tai nạn giao thông, 80% cơ chế chấn thương là do bị tác động gián tiếp như khi ngã đập vai, chống tay, 20% là do tác động trực tiếp, thường gây gãy hở.

Thời gian lý tưởng nhất để xương liền lại và phục hồi hoàn toàn sau gãy là 3-6 tháng. Trong thời gian này, người bệnh phải hạn chế cầm, mang hay đeo những vật nặng trên vai vì sẽ khiến vai bị kéo xuống và chỗ gãy dễ bị di chuyển.

Điều trị gãy xương quai xanh (gãy xương đòn) có hai phương pháp chính là điều trị phẫu thuật và điều trị bảo tồn.

Đa số các trường hợp gãy xương quai xanh sẽ được điều trị bảo tồn. Có nhiều phương pháp điều trị bảo tồn như:

• Bó bột nhằm điều chỉnh vai giúp cố định xương.
• Phương pháp Rieunau: Bệnh nhân kê gối dưới vai, nằm ngửa liên tục trong hai tuần, nơi xương gãy được băng chéo bằng hai đoạn băng dính bản lớn. Sau hai tuần bệnh nhân ngồi dậy băng treo tay và bắt đầu tập khớp vai.
• Băng số 8: Dùng băng thun bản rộng 10-12 cm bắt chéo hình số 8 sau lưng bệnh nhân trong 4- 8 tuần. Đây là phương pháp điều trị bảo tồn được lựa chọn nhiều nhất vì mang đai vải thun sẽ nhẹ nhàng, dễ chịu hơn cho bệnh nhân.