Tuyến giáp là cơ quan nội tiết quan trọng nằm ở phía trước cổ. Dù có kích thước không lớn, nhưng lại đóng một vai trò quan trọng trong cơ thể. Khi tuyến giáp bị nhiễm độc thì sẽ làm cho chức năng của cơ quan này bị ảnh hưởng đáng kể.
1. Bệnh nhiễm độc tuyến giáp là gì?
Nhiễm độc tuyến giáp là tình trạng tuyến giáp sản sinh ra quá nhiều hormone tuyến giáp do bất kỳ nguyên nhân nào, trong đó có cả chứng cường giáp. Cường giáp chỉ là một trong những bệnh lý về nhiễm độc tuyến giáp, nhưng đôi khi lại bị nhầm lẫn giữa hai khái niệm này.
2. Triệu chứng và dấu hiệu của nhiễm độc tuyến giáp
Các triệu chứng và dấu hiệu của tuyến giáp sẽ phụ thuộc rất nhiều vào nguyên nhân gây ra bệnh, cũng thay đổi mức độ giữa các cá thể khác nhau. Sau đây sẽ là những triệu chứng và dấu hiệu thường gặp nhất của nhiễm độc tuyến giáp:
- Phàn nàn về thần kinh dễ kích thích, bồn chồn
- Sợ nóng, vã mồ hôi
- Mệt mỏi, yếu, chuột rút
- Sôi bụng
- Thay đổi trọng lượng cơ thể (thường gầy sút)
- Có thể hồi hộp trống ngực hoặc cơn đau thắt ngực
- Ở phụ nữ thường kinh nguyệt không đều
- Bệnh Graves thường có các dấu hiệu của bướu giáp (có tiếng thổi)
- Bệnh lý mắt do bệnh Graves biểu hiện trên lâm sàng thường gặp là phù kết mạc, viêm kết mạc và lồi mắt nhẹ
- Nhiễm độc giáp mạn tính có thể gây loãng xương. Có thể có ngón tay hình chùy và sưng (ngón tay dùi trống)
Ngoài ra, nhiễm độc tuyến giáp cũng có các dấu hiệu như nhìn chằm chằm, dấu hiệu von Graefe, run đầu chi, da nóng ẩm, nhịp tim nhanh hoặc rung nhĩ, tăng phản xạ gân xương, tóc mềm, móng dễ gãy, và suy tim (hiếm gặp hơn).
3. Các phương pháp chẩn đoán nhiễm độc tuyến giáp
Để xác định được bệnh nhiễm độc tuyến giáp và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ thường sử dụng những phương pháp sau đây:
- Xét nghiệm
Xét nghiệm TSH nhạy cảm chính xác là xét nghiệm tốt nhất để xác định nhiễm độc giáp. Xét nghiệm này cho phép xác định các chỉ số T3, T4 của tuyến giáp. Những trường hợp T3, T4 huyết thanh tăng, T4 tự do tăng hay nồng độ T4 có thể bình thường nhưng T3 lại cao thì được xác định là có bệnh lý nhiễm độc tuyến giáp.
Ngoài ra các bác sĩ cũng có thể chỉ định bệnh nhân là những xét nghiệm bất thường khác như tăng calci máu, tăng phosphatase kiềm, thiếu máu và giảm bạch cầu hạt.
- Chẩn đoán hình ảnh
Chụp MRI hốc mắt là phương pháp chẩn đoán bằng hình ảnh, thường được lựa chọn để chẩn đoán các bệnh lý mắt Graves ảnh hưởng tới cơ ngoài mắt. Đồng thời, chụp cắt lớp CT và siêu âm cũng có thể được sử dụng để cho kết quả thăm khám chính xác nhất.
Phương pháp chẩn đoán nhiễm độc tuyến giáp bằng hình ảnh thường được yêu cầu trong các trường hợp nặng hoặc lồi mắt mà bình giáp. Tuy nhiên, trường hợp này vẫn cần phải chẩn đoán phân biệt với lồi mắt do khối u hoặc do các bệnh khác.
- Chẩn đoán phân biệt
Chẩn đoán phân biệt với các bệnh nhân bị nhiễm độc tuyến giáp sẽ cần được chỉ định trong các trường hợp:
- Tăng thyroxin huyết thanh mà không gây biểu hiện lâm sàng.
- Loạn thần tuyến giáp không to và xét nghiệm chức năng giáp vẫn bình thường.
Ở các bệnh nhân bị rối loạn tâm thần cấp sẽ có khoảng 30% trường hợp bị tăng thyroxin máu mà không có nhiễm độc giáp. Vì vậy bệnh nhân cần tiến hành chẩn đoán phân biệt giữa rối loạn tâm thần và cường giáp thực sự bằng định lượng TSH.
4. Bệnh nhiễm độc tuyến giáp có nguy hiểm không?
Bệnh nhiễm độc tuyến giáp là một bệnh lý nguy hiểm, sẽ gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị phù hợp. Trong đó, biến chứng gặp phải nhiều nhất là biến chứng tim gồm rung nhĩ kết hợp với phản ứng của thất trái khó kiểm soát.
Bên cạnh đó, nhiễm độc tuyến giáp còn gây ra các biến chứng như:
- Tăng kali máu, loãng xương và nhiễm calci thận.
- Ở nam giới có thể sẽ bị giảm tình dục, liệt dương, giảm số lượng tinh trùng và vú to.
5. Điều trị nhiễm độc tuyến giáp như thế nào?
Ở các bệnh nhân nhiễm độc tuyến giáp cận lâm sàng, có nghĩa là TSH thấp nhưng T4 tự do bình thường và lâm sàng là bình giáp thì không cần phải điều trị. Vì ở những bệnh nhân này không thấy xuất hiện sự tăng mất xương.
Còn về phương pháp điều trị nhiễm độc giáp thì sẽ được thay đổi tùy theo nguyên nhân tuổi, bệnh cảnh lâm sàng, yêu cầu và mức độ bệnh của bệnh nhân. Tuy nhiên các phương pháp điều trị nhiễm độc tuyến giáp thường được sử hiện nay là
- Sử dụng Propranolol,
- Sử dụng các thuốc thiourea.
- Sử dụng các chất gây cản quang chứa iod
- lod phóng xạ 131I.
- Phẫu thuật tuyến giáp
Trong đó, điều trị iod phóng xạ là phương pháp đã được chấp nhận rộng rãi còn phẫu thuật tuyến giáp điều trị bệnh Graves và bướu nhân độc ít thì ít được áp dụng hơn. Phương pháp phẫu thuật tuyến giáp sẽ thường được tiến hành cho phụ nữ có thai mà liều nhỏ thiourea không kiểm soát được tình trạng nhiễm độc giáp, cho các bệnh nhân có bướu giáp rất to và khi nghi ngờ ác tính.
Phẫu thuật tuyến giáp có thể gặp phải các biến chứng như tổn thương thần kinh quặt ngược thanh quản gây liệt dây thanh âm. Vì vậy, phẫu thuật tuyến giáp cho bệnh nhân nên tiến hành nội trú và được theo dõi qua ít nhất một đêm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
