Bệnh đa xơ cứng rải rác thường gây ra các vấn đề liên quan đến thị lực, tê ngứa, yếu cơ và các triệu chứng khác. Bệnh xuất hiện với các trường hợp có hệ thống phòng chống nhiễm trùng của cơ thể tấn công và phá huỷ các tế bào ảnh hưởng đến kết nối thần kinh của não và tuỷ sống. Mặc dù, bệnh cũng có nhiều phương pháp điều trị giúp kiểm soát và quản lý triệu chứng. Tuy nhiên, người bệnh có thể lựa chọn thực phẩm và xây dựng chế độ ăn phù để kiểm soát tình trạng bệnh.
1. Bệnh đa xơ cứng rải rác
Bệnh đa xơ cứng với các chứng rối loạn não bộ và tủy sống gây ra suy giảm chức năng thần kinh. Một số chuyên gia nghiên cứu cho rằng, bệnh đa xơ cứng thuộc loại phản ứng miễn dịch bất thường chống lại hệ thần kinh trung ương của cơ thể.
Bệnh đa xơ cứng rải rác thường gây viêm và tái phát nhiều lần sẽ phá hủy màng bọc myelin của dây thần kinh. Khi đó, sẽ hình thành nhiều vùng mô sẹo dọc theo lớp phủ ngoài các tế bào thần kinh. Từ đó gây ra tình trạng chậm hoặc tắc đường truyền xung điện thần kinh.
Bệnh đa xơ cứng rải rác có các thể bệnh như:
- Thể tái phát và thuyên giảm: Thể bệnh này thường xuất hiện các triệu chứng một cách rải rác và có thể biến mất. Khi các triệu chứng bùng lên tấn công cơ thể hoặc tái phát có thể kéo dài nhiều ngày. Ở giữa những đợt bệnh, người bệnh có thể cảm thấy trạng thái cơ thể khá bình thường. Đây cũng chính là thể phổ biến nhất của bệnh đa xơ cứng rải rác.
- Thể thứ phát với triệu chứng xuất hiện và biến mất ngay lần đầu, tuy nhiên lần sau xuất hiện thì tình trạng bệnh tồi tệ hơn và bệnh có thể xảy ra với những người bắt đầu có tình trạng tái phát nhiều lần và thuyên giảm.
- Thể nguyên phát với các triệu chứng ban đầu đã tiến triển nặng
- Thể tái phát tiến triển thì các triệu chứng dần dần trở nên tồi tệ.
2. Các loại thực phẩm tốt cho bệnh đa xơ cứng rải rác
2.1. Nghệ hay tinh bột nghệ
Đa xơ cứng rải rác ăn gì? Nghệ thuộc nhóm gia vị có màu vàng cam tươi được sử dụng khá phổ biến trong chế biến thực phẩm. Nghệ có thể được sử dụng với nhiều món ăn khác nhau. Thành phần chính của nghệ là curcumin có tác dụng chống viêm bảo vệ tế bào thần kinh đồng thời giúp điều chỉnh hệ miễn dịch của cơ thể. Vì vậy, người bệnh bị đa xơ cứng rải rác có thể sử dụng nghệ trong tất cả các món ăn hoặc sử dụng tinh bột nghệ hoặc sử dụng viên uống có chứa nghệ. Hợp chất Curcumin trong nghệ khá an toàn với mọi người và không gây ra tác dụng phụ cho người sử dụng. Nhưng khi sử dụng nghệ như thực phẩm chức năng thì người bệnh cần tham khảo tư vấn từ bác sĩ điều trị để có thể phát huy tối đa được tác dụng của nghệ.
2.2. Các loại thực phẩm giàu hàm lượng vitamin D
Nếu mắc đa xơ cứng rải rác thì người bệnh có thể có nguy cơ bị loãng xương khiến cho xương bị yếu và dễ bị gãy hơn. Vitamin D sẽ giúp cho cơ thể hấp thu và chuyển hoá canxi tốt hơn đồng thời tăng mật độ xương giúp cải thiện được tình trạng này. Vitamin D cũng giúp hạn chế được tình trạng viêm gây ra bởi triệu chứng đa xơ cứng rải rác. Ngoài ánh nắng mặt trời có hàm lượng vitamin D hấp thu qua da tốt nhất cho cơ thể thì người bệnh có thể lựa chọn một số loại thực phẩm giàu hợp chất này như cá, sữa chua, trứng, ngũ cốc,... Trong trường hợp cần bổ sung vitamin D đường uống thì người bệnh nên tham khảo tư vấn từ bác sĩ điều trị.
2.3. Rau có lá màu xanh đậm và trái cây
Khi người bệnh sử dụng các loại rau có lá xanh đậm và trái cây hàng ngày sẽ cung cấp một lượng đáng kể các chất chống oxy hóa giúp cơ thể có thể giảm tình trạng viêm. Vì vậy, có thể ngăn ngừa tình trạng tái phát của đa xơ cứng rải rác. Những thực phẩm này còn cung cấp cho cơ thể hàm lượng chất xơ phong phú giúp cho quá trình tiêu hoá của cơ thể được tốt hơn. Người bệnh nên lựa chọn thực phẩm giàu chất chống oxy hoá như hành tây, táo, quả mọng, nho đen, hoặc các loại trái cây họ cam quýt,...
2.4. Sử dụng gừng cho người bệnh đa xơ cứng rải rác
Nhiều nơi trên thế giới trong đó có Việt Nam, gừng được biết đến như một loại thuốc có tác dụng chữa bệnh, ngoài ra có thể sử dụng gừng để chế biến các món ăn hàng ngày. Các nghiên cứu về tác dụng của gừng cho biết, gừng có thể giúp làm dịu hệ thống miễn dịch đồng thời có thể cải thiện các vấn đề liên quan đến trí nhớ hoặc đau cơ - những triệu chứng khá phổ biến ở những người bệnh đa xơ cứng rải rác.
Hơn nữa, gừng tươi còn giúp mang lại cho cơ thể nhiều lợi ích hơn khi sử dụng viên nang chứa thành phần của gừng. Vì vậy, người bệnh nên sử dụng gừng tươi được cạo sạch vỏ, băm nhỏ và bổ sung vào món ăn trong quá trình chế biến. Hoặc có thể sử dụng gừng tươi để pha trà.
2.5. Sử dụng thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ không hòa tan có thể là lựa chọn tốt nhất cho người bệnh đa xơ cứng rải rác. Những thực phẩm giàu chất xơ hoà tan bao gồm bánh mì nguyên cám, trái cây hoặc rau xanh, gạo lức, hoặc các loại ngũ cốc nguyên hạt khác. Khi cơ thể không tiêu hoá hoàn toàn các chất xơ này thì nó có thể được đào thải qua hệ thống tiêu hoá. Khi đó sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng táo bón - vấn đề thường gặp ở những người mắc bệnh đa xơ cứng rải rác. Nhu cầu chất xơ của người trưởng thành bình thường có thể từ 21- 25 gam mỗi ngày. Vì những chất xơ này có khả năng hấp thụ nước tốt nên khi sử dụng các loại chất xơ này nên sử dụng thêm nhiều nước mỗi ngày.
2.6. Trà xanh sử dụng cho người bệnh đa xơ cứng rải rác
Theo kết quả của các nghiên cứu trong thành phần của trà xanh có chứa hàm lượng EGCG khá phong phú có tác dụng làm giảm bớt các triệu chứng của bệnh viêm đa xơ cứng rải rác. Người bệnh sử dụng trà xanh có thể nhận thấy kết quả trong ít nhất 3 tháng. Hơn nữa, nước trà xanh còn giảm tăng cường hệ miễn dịch, giảm viêm đồng thời làm chậm các tác động của bệnh đa xơ cứng đối với trí nhớ.
2.7. Các sản phẩm bổ sung canxi
Trong một số nghiên cứu đã tìm thấy mối liên quan giữa sữa bò và bệnh đa xơ cứng rải rác. Và giả thuyết cho rằng protein trong sản phẩm được sản xuất từ sữa bò có thể gây kích ứng hệ miễn dịch. Mặc dù các nghiên cứu này không tìm thấy mối liên quan giữa sữa và đa xơ cứng rải rác nhưng nếu người bệnh không dung nạp được lactose thì nên tránh không sử dụng sữa. Người bệnh có thể tìm kiếm các loại thực phẩm giàu hàm lượng canxi để sử dụng.
2.8. Các loại cá béo
Cá trích, cá ngừ, cá thu, cá mòi,... đều có hàm lượng acid omega-3 khá phong phú giúp cơ thể giảm thiểu được tình trạng viêm. Nghiên cứu về tác dụng của hợp chất này cho thấy những người mắc đa xơ cứng rải rác khi uống 10 gam dầu cá mỗi ngày có ít nguy cơ tái phát hoặc tàn tật hơn. Trong trường hợp người bệnh muốn bổ sung omega 3 theo đường uống thì cần được hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
2.9. Thịt nạc có hàm lượng protein phong phú
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn ít chất béo bão hoà có thể giúp ích cho những người bệnh đa xơ cứng rải rác. Khi người bệnh sử dụng protein trong thịt thì nên bỏ qua các loại thịt đỏ béo mà nên lựa chọn thịt trắng ít béo như thịt gà không da hoặc có thể thay thế thịt bằng đậu và đậu lăng. Trong thành phần của các loại đậu này khá giàu chất xơ và folate giúp giảm các đợt tấn công của đa xơ cứng rải rác.
2.10. Các loại ngũ cốc tốt cho người bệnh đa xơ cứng rải rác
Người bệnh đa xơ cứng rải rác nên ăn 3 đến 5 phần ngũ cốc nguyên hạt như mì ống nguyên cám, hạt diêm mạch, hoặc gạo lứt mỗi ngày. Các carbs phức tạp trong ngũ cốc có thể ngăn chặn sự gia tăng năng lượng và giúp người bệnh giảm bớt tình trạng mệt mỏi. Lượng magie và sắt trong ngũ cốc giúp làm chậm tác động của bệnh đa xơ cứng rải rác,...
