Phân lập virus cúm là gì?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Trần Thị Vượng - Bác sĩ Xét nghiệm vi sinh - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp có nhiều triệu chứng dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý khác. Vì vậy, để chẩn đoán virus cúm chính xác, cần thực hiện nhiều phương pháp khác nhau như phân lập virus cúm, chẩn đoán huyết thanh, xét nghiệm PCR,...

Cúm là một bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp, gây ra bởi virus cúm. Virus cúm thuộc họ Orthomyxoviridae, gây bệnh cúm ở người và động vật. Các virus cúm gây bệnh cho người được phân biệt thành 3 tuýp: Virus cúm A influenza virus A, virus cúm B influenza virus B và virus cúm C influenza virus C. Virus cúm có hình cầu, đường kính từ 80 - 120mm nhưng đôi khi có hình sợi.

Bệnh cúm lây lan nhanh qua đường hô hấp và tiếp xúc, có thể bùng phát thành dịch. Người mắc bệnh cúm có các biểu hiện như nhức đầu, sốt cao đột ngột, đau nhức cơ, sổ mũi, uể oải, ho và mệt mỏi,... Thông thường, bệnh diễn tiến lành tính. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nặng hoặc ở người bị các bệnh mạn tính, bệnh cúm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi hoặc suy đa tạng, thậm chí dẫn tới tử vong.

Quy trình chẩn đoán phân lập virus cúm như sau:

• Đảm bảo an toàn phòng thí nghiệm: Trong phòng thí nghiệm chẩn đoán virus, nhân viên y tế làm việc với những mẫu bệnh phẩm lâm sàng có thể tiềm ẩn tác nhân gây nhiễm bệnh. Vì vậy, nhân viên phòng thí nghiệm cần được trang bị các phương tiện để phòng ngừa nguy cơ nhiễm bệnh và tránh tình trạng mẫu bệnh phẩm bị nhiễm chéo;
• Thu thập mẫu bệnh phẩm: Thu thập bệnh phẩm là dịch mũi, họng của bệnh nhân mắc bệnh cúm hoặc từ mô phổi trong những trường hợp tử vong. Để phân lập virus cúm, mẫu bệnh phẩm cần được thu thập trong giai đoạn sớm của bệnh cúm, ở thời gian nhiễm virus và trong suốt thời gian đào thải virus;
• Nuôi cấy virus từ bệnh phẩm lâm sàng: Bệnh phẩm cần được bảo quản cẩn thận, giữ trong dây chuyền lạnh và đưa vào phòng thí nghiệm trong thời gian ngắn nhất. Xử lý tạp nhiễm trong bệnh phẩm (dùng kháng sinh diệt khuẩn và nấm ở nồng độ thích hợp vì bệnh phẩm là dịch mũi họng có thể bội nhiễm vi khuẩn. Tiêm bệnh phẩm đã được xử lý vào túi ối của phôi gà đã ấp 9 - 11 ngày hoặc đưa bệnh phẩm vào bình nuôi cấy tế bào. Sau khi đã nuôi cấy, phát hiện virus cúm bằng phản ứng ngưng kết hồng cầu và xác định tuýp virus cúm bằng phản ứng trung hòa hoặc ngăn ngưng kết hồng cầu với các kháng huyết thanh mẫu đã biết.

Phương pháp nuôi cấy phân lập chẩn đoán virus cúm là kỹ thuật xét nghiệm phức tạp, được làm trong các Labo xét nghiệm chuyên sâu, mất nhiều thời gian, ít được sử dụng chẩn đoán trên Lâm sàng. Hiện nay, hầu hết các bệnh viện đều sử dụng test nhanh để chẩn đoán nhiễm virus cúm, cho kết quả nhanh sau 30-60 phút. Các trường hợp cần thiết có thể làm PCR cúm hoặc PCR đa tác nhân hô hấp cho kết quả sau vài giờ với độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn so với test nhanh.

Bệnh cúm rất dễ lây lan và phát triển thành dịch, có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi - phế quản, viêm xoang, viêm cơ tim hay thậm chí là viêm não ở trẻ em, làm tăng nguy cơ tử vong. Trong các biện pháp phòng bệnh, tiêm vắc-xin cúm hằng năm là phương pháp hữu hiệu nhất trong việc chủ động ngăn ngừa nguy cơ mắc cúm.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin cúm với các loại vắc-xin gồm:

• Vắc-xin Vaxigrip 0,25ml của hãng Sanofi Pasteur, được sản xuất tại Pháp
• Vắc-xin Vaxigrip 0,5ml của hãng Sanofi Pasteur, được sản xuất tại Pháp
• Vắc-xin Influvac 0.5ml của hãng Abbott, được sản xuất tại Hà Lan

Lựa chọn tiêm vắc-xin tại Bệnh viện Vinmec, khách hàng sẽ được hưởng những lợi ích sau:

• Trẻ được các bác sĩ chuyên khoa Nhi - Vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế Thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
• 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp - ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu vui chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái và tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.

• Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.

Riêng trong tháng 12/2019, Vinmec miễn phí tiêm Vắc-xin Viêm gan B sơ sinh (tiêm ngay sau khi sinh) cho bé khi đăng ký Gói tiêm chủng trọn gói dành cho trẻ từ 0-1 tuổi hoặc từ 0-2 tuổi.