Xạ trị điều biến liều (IMRT): Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Bùi Lê Phước Thu Thảo - Bác sĩ xạ trị - Trung tâm Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Xạ trị điều biến liều giúp tăng khả năng tiêu diệt khối u đồng thời làm giảm tác dụng phụ của xạ trị, nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân. Tuy nhiên do có sự chênh lệch về liều rất lớn giữa thể tích điều trị và mô lành xung quanh đòi hỏi sự chính xác trong quá trình điều trị nên cần sự kết hợp với xạ trị dưới hướng dẫn hình ảnh.

Xạ trị điều biến cường độ chùm tia (IMRT: Intensity Modulated Radiation Therapy) là kỹ thuật xạ trị tiên tiến sử dụng máy gia tốc tuyến tính để đưa liều bức xạ chính xác tới khối u hoặc thể tích cần điều trị. Kỹ thuật này sử dụng phần mềm lập kế hoạch ngược (inversed planning) chia các trường chiếu ra nhiều chùm tia nhỏ (beamlet) và điều biến, kiểm soát cường độ của các chùm tia nhỏ này để đảm bảo phân bố liều chính xác theo yêu cầu của thể tích điều trị.

Ưu điểm vượt trội của xạ trị điều biến liều so với kỹ thuật xạ trị thường quy, kĩ thuật này cho phép nâng liều cao tại khối u trong khi hạn chế liều chiếu vào mô lành xung quanh và khả năng kê liều đồng thời vào nhiều thể tích điều trị.

Hiện này, theo thống kê tại các trung tâm xạ trị tiên tiến trên thế giới, kỹ thuật xạ trị điều biến cường độ chùm tia được áp dụng cho 50 – 60% bệnh nhân có chỉ định điều trị tia xạ. Xạ trị điều biến cường độ có ưu điểm rõ rệt so với xạ trị thông thường trong điều trị nhiều loại ung thư, đặc biệt khi thể tích điều trị lớn, khối u nằm ở những vùng có nhiều cơ quan quan trọng như đầu – cổ, trung thất và tiểu khung.

Các bệnh nhân nên điều trị xạ trị điều biến liều bao gồm: Bệnh nhân ung thư vùng đầu cổ (vòm hầu, hốc miệng) hoặc ung thư vùng chậu (trực tràng, tử cung, cổ tử cung), ngoài ra còn có ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư tiền liệt tuyến, ung thư mô mềm, ung thư ở trẻ em,...

Quá trình xạ trị điều biến cường độ chùm tia diễn ra như sau:

• Khi điều trị xạ trị điều biến cường độ, bệnh nhân được bác sĩ khám và giải thích kỹ thuật điều trị tốt và phù hợp nhất.
• Sau đó bệnh nhân được chụp CT mô phỏng ở tư thế điều trị. Tư thế điều trị phải thoải mái nhất và dễ dàng lặp đi lặp lại chính xác nhiều lần trong suốt quá trình điều trị xạ trị của bệnh nhân, nên các kỹ thuật viên mô phỏng sẽ dụng các dụng cụ mô phỏng để cố định tư thế điều trị của bệnh nhân.
• Hình ảnh CT chụp tư thế điều trị được gọi là CT mô phỏng, hình ảnh CT mô phỏng này sẽ được dụng để xây dựng hình ảnh 3D của bệnh nhân trên hệ thống lập kế hoạch xạ trị.
• Các bác sĩ vẽ khối u và các cơ quan quan trọng trên hình ảnh 3D này.
• Kế hoạch xạ trị được các kỹ sư vật lý y khoa xây dựng trên hình ảnh 3D sau khi khối u và các cơ quan quan trọng được xác định.
• Kế hoạch xạ trị sau đó được đánh giá và thực hiện kiểm tra chất lượng trên hệ thống đo đạc hiện đại rất khắt khe trước khi sử dụng để điều trị cho bệnh nhân.
• Thông thường một đợt xạ trị bằng kỹ thuật IMRT kéo dài từ 25 đến 35 ngày, tuỳ thuộc vào loại bệnh cần điều trị xạ trị. Trước mỗi lần điều trị, sau khi bệnh nhân được các kỹ thuật viên xạ trị cố định tư thế điều trị trên bàn điều trị, hình ảnh kiểm tra tư thế điều trị được chụp bằng các hệ thống kiểm tra tư thế trước điều trị, nếu từ thế chính xác hoàn toàn sẽ thực hiện điều trị ngay sau đó.

Xạ trị điều biến cường độ chùm tia IMRT ở Vinmec được thực hiện bởi các bác sĩ giỏi như là chuyên gia xạ trị có nhiều kinh nghiệm, thành tích trong nước và Quốc tế. Bằng máy xạ trị hiện đại bấc nhất Đông Nam Á mà Vinmec là bệnh viện đầu tiên được sở hữu: máy xạ trị Truebeam với cách thức tập trung tia xạ theo hình dáng, kích thước khối u, không ảnh hưởng đến các mô lành tính xung quanh. Liều xạ được tập trung nâng cao, giúp tăng hiệu quả điều trị, làm giảm tác dụng phụ so với các loại xạ trị thường quy.

Đây là kỹ thuật cao đòi hỏi có chuyên gia nhiều kinh nghiệm và quy trình hội chẩn khắt khe để đưa ra kế hoạch và phương án điều trị mà Vinmec Central Park tự tin rằng mang lại hiệu quả điều trị cao nhất lên đến 95% cho khách hàng.

Ngoài xạ trị điều biến liều Vinmec Central Park còn có các ứng dụng liên quan khác như:

• Xạ trị điều biến thể tích VMAT (xạ trị vòng cung).
• Xạ phẫu vùng sọ não SRS thông thường và SRS sử dụng công nghệ HyperArc; xạ phẫu dùng cone ICVI (Integrated Conical Collimator Verification & Interlock system).
• Xạ phẫu định vị vùng thân SBRT
• Kiểm soát vị trí khối u
  • Kiểm soát vị trí bướu trên hình ảnh theo từng ngày điều trị (xạ trị theo hướng dẫn hình ảnh IGRT).
  • Kiểm soát di động bướu theo nhịp thở trong lúc xạ (xạ trị 4D)
  • Xạ trị ung thư não nguyên phát và di căn, đơn ổ và đa ổ

Trung tâm Ung bướu - bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park trang bị đầy đủ các mô thức điều trị ung thư: Từ phẫu thuật, xạ trị, xạ trị điều biến liều, hóa trị... Việc chẩn đoán được thực hiện cẩn trọng: Xét nghiệm máu, chụp X- quang, siêu âm, chụp cộng hưởng từ, xét nghiệm tủy huyết đồ, tủy đồ, sinh thiết, xét nghiệm hóa mô miễn dịch, chẩn đoán bằng sinh học phân tử.

Quá trình điều trị được phối hợp chặt chẽ cùng nhiều chuyên khoa: Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, Xét nghiệm cận lâm sàng, Tim mạch, Khoa Sản phụ, Khoa nội tiết, Khoa Phục hồi chức năng, Khoa tâm lý, Khoa Dinh dưỡng,... nhằm mang đến cho bệnh nhân phác đồ chữa trị tối ưu và chi phí hợp lí nhất.

Bác sĩ chuyên khoa II Bùi Lê Phước Thu Thảo có kinh nghiệm gần 15 năm trong việc điều trị trực tiếp bệnh nhân ung thư, đặc biệt là xạ trị ung thư và chăm sóc cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, chăm sóc giảm nhẹ và giảm đau. Bác sĩ Thảo đã từng tham gia nhiều khóa đào tạo nâng cao trong và ngoài nước như xạ trị nâng cao tại Singapore và Hàn Quốc, khóa đào tạo Giảng viên quốc gia Chăm sóc giảm nhẹ của Đại học Harvard. Hiện nay bác sĩ Thảo đang công tác tại Trung tâm Ung thư - Xạ trị, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Khách hàng có thể trực tiếp đến Vinmec Central Park để thăm khám hoặc liên hệ hotline 0283 6221 166, 0283 6221 188 để được hỗ trợ.

XEM THÊM:

• Những điều cần biết về xạ trị điều biến thể tích cung tròn (VMAT)
• Đo liều kiểm tra chất lượng kế hoạch trước xạ trị điều biến thể tích cung tròn
• Đánh giá ảnh hưởng của góc Collimator đến phần bố liều trong xạ trị điều biến thể tích cung tròn ung thư vòm họng