Các nguyên nhân gây ung thư máu

Nguyên nhân ung thư máu hiện vẫn chưa xác định chính xác nhưng đột biến gen hoặc những thay đổi lạ trong gen ADN của tế bào máu được cho là có liên quan đến căn bệnh này. Lúc này, các tế bào phát triển và phân chia nhanh hơn, xâm lấn vào các tế bào khỏe mạnh. Các triệu chứng bệnh sẽ xuất hiện rõ rệt khi hồng cầu và tiểu cầu bị phá hủy với số lượng lớn trong thời gian dài.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Ung thư máu là gì?

Trước khi nhắc đến nguyên nhân ung thư máu, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ung thư máu là gì? Bệnh xuất hiện trong các mô tạo máu của cơ thể như tủy xương và hệ miễn dịch. Có nhiều loại ung thư máu khác nhau, một số phổ biến hơn ở trẻ nhỏ, trong khi những loại khác lại thường xảy ra ở người lớn.

Điều trị ung thư máu đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp, tùy thuộc vào loại ung thư và các yếu tố liên quan. Một phác đồ điều trị phù hợp cùng với đội ngũ y tế chất lượng cao sẽ giúp người bệnh đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất.

2. Nguyên nhân ung thư máu

Hiện tại, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được nguyên nhân ung thư máu cụ thể. Yếu tố di truyền và môi trường được coi là hai yếu tố nguy cơ chính, tạo điều kiện cho bệnh phát triển.

Ung thư máu thường xuất phát từ các đột biến gen trong DNA của một số tế bào máu. Một số thay đổi khác trong tế bào, tuy chưa được giải thích hoàn toàn nhưng cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Một số nguyên nhân nhất định khiến tế bào máu phát triển và phân chia nhanh chóng, với thời gian sống dài hơn tế bào bình thường. Các tế bào ung thư sau đó phát triển lấn át tế bào lành tại tủy xương, làm giảm số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu khỏe mạnh, từ đó gây ra các triệu chứng của bệnh.

3. Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư máu

Ngoài nguyên nhân ung thư máu kể trên, dưới đây là một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Tiền sử điều trị ung thư: Những người từng trải qua hóa trị hoặc xạ trị cho các loại ung thư khác có nguy cơ cao mắc bệnh.
• Rối loạn di truyền: Các bất thường về gen có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư ở máu. Một số bệnh di truyền như hội chứng Down, cũng có thể làm gia tăng nguy cơ này.
• Tiếp xúc với hóa chất: Phơi nhiễm với một số hóa chất như benzen (có trong xăng và được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp hóa dầu) có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại bạch cầu.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu myeloid cấp tính (AML).
• Tiền sử gia đình có người mắc ung thư ở máu: Nếu trong gia đình có người bị chẩn đoán ung thư máu, nguy cơ mắc bệnh của thế hệ sau cũng cao hơn. Tuy nhiên, nhiều người có các yếu tố nguy cơ này vẫn không phát triển ung thư máu. Ngược lại, nhiều người được chẩn đoán bệnh mà không có các yếu tố nguy cơ trên.

4. Các triệu chứng cần biết

Triệu chứng của bệnh sẽ khác nhau tùy vào loại bệnh mắc phải. Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Sốt hoặc ớn lạnh.
• Mệt mỏi kéo dài, cảm giác yếu đuối.
• Nhiễm trùng tái diễn hoặc nặng hơn bình thường.
• Giảm cân đột ngột.
• Sưng hạch bạch huyết.
• Gan và lách to.
• Dễ bị chảy máu và bầm tím.
• Chảy máu cam thường xuyên.
• Xuất hiện các đốm đỏ trên da.
• Đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt vào ban đêm.
• Đau xương.

Các triệu chứng của bệnh thường không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với cảm cúm hoặc các bệnh khác. Do đó, nếu các triệu chứng trên kéo dài và không thuyên giảm, bệnh nhân cần đi khám và điều trị.

5. Phân loại bệnh  

Ngoài việc hiểu rõ nguyên nhân ung thư máu, bệnh nhân cũng nên nắm rõ các phân loại của bệnh này. Ung thư máu được phân loại dựa trên mức độ tiến triển và loại tế bào bị ảnh hưởng, cụ thể như sau:

5.1. Ung thư máu cấp tính

Trong ung thư máu cấp tính, các tế bào máu bất thường chưa trưởng thành và không thể thực hiện chức năng bình thường. Những tế bào này phát triển nhanh chóng khiến bệnh tiến triển nghiêm trọng trong thời gian ngắn. Bệnh bạch cầu cấp đòi hỏi phải điều trị kịp thời và khẩn cấp.

5.2. Ung thư máu mạn tính

Ung thư máu mạn tính có nhiều dạng khác nhau, chủ yếu ảnh hưởng đến các tế bào máu trưởng thành. Những tế bào này phát triển hoặc tích lũy chậm hơn và vẫn thực hiện chức năng bình thường trong một khoảng thời gian nhất định. Trong một số loại bạch cầu mạn tính, các triệu chứng xuất hiện muộn, dẫn đến việc chẩn đoán bệnh trễ.

5.3. Phân loại ung thư máu theo tế bào bạch cầu bị ảnh hưởng

Phân loại thứ hai dựa vào loại tế bào bạch cầu bị ảnh hưởng:

• Bệnh bạch cầu lympho: Loại ung thư này ảnh hưởng đến tế bào lympho, tế bào hình thành nên mô bạch huyết, vốn đóng vai trò trong hệ miễn dịch.
• Bệnh bạch cầu myeloid: Loại này tác động đến các tế bào myeloid, có vai trò sản xuất hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu.

Các loại bệnh bạch cầu chính gồm:

• Bệnh bạch cầu lympho cấp tính (ALL): Đây là dạng phổ biến nhất ở trẻ em nhưng cũng có thể gặp ở người lớn.
• Bệnh bạch cầu tủy xương cấp tính (AML): AML là dạng bạch cầu cấp tính phổ biến nhất ở người lớn nhưng cũng có thể xuất hiện ở trẻ nhỏ.
• Bệnh bạch cầu lympho mạn tính (CLL): CLL là loại bạch cầu mạn tính phổ biến nhất ở người trưởng thành, người bệnh có thể không cần điều trị trong nhiều năm.
• Bệnh bạch cầu tủy xương mãn tính (CML): Thường ảnh hưởng đến người lớn, bệnh nhân CML có thể không có triệu chứng trong nhiều tháng trước khi bệnh chuyển sang giai đoạn phát triển nhanh chóng.
• Các loại khác: Bao gồm các dạng hiếm hơn như bệnh bạch cầu tế bào lông, hội chứng myelodysplastic và rối loạn myeloproliferative.

6. Cách phòng ngừa ung thư máu  

Sau khi đã hiểu rõ các nguyên nhân ung thư máu, mọi người nên thực hiện một số biện pháp sau để phòng bệnh:

• Tránh tiếp xúc với các loại hóa chất như thuốc trừ sâu, diệt cỏ hoặc benzen.
• Tránh tiếp xúc với bức xạ.
• Xây dựng và tuân thủ chế độ ăn lành mạnh để tránh sự phát triển của bệnh ung thư.

Ngày nay, sàng lọc ung thư sớm được xem là giải pháp tối ưu để phát hiện và điều trị kịp thời các loại ung thư, giúp giảm chi phí điều trị và tỷ lệ tử vong cho người bệnh. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec giới thiệu đến khách hàng Gói Sàng lọc ung thư sớm - "An tâm sống khỏe", hỗ trợ xét nghiệm gen, chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm các chỉ dấu sinh học để phát hiện khối u ở giai đoạn sớm.

Khi lựa chọn Gói Sàng lọc ung thư sớm - "An tâm sống khỏe" tại Vinmec, khách hàng sẽ nhận được:

• Đánh giá nguy cơ mắc 16 loại ung thư phổ biến ở nam và nữ chỉ với một lần xét nghiệm gen.
• Phát hiện sớm các dấu hiệu ban đầu của ung thư thông qua các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, nội soi và siêu âm.
• Quy trình thăm khám đơn giản, cẩn thận và có độ chính xác cao.
• Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và được đào tạo chuyên sâu về ung thư, có khả năng thực hiện các ca khám chữa phức tạp.

Với hệ thống thiết bị y tế hiện đại và đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao, quá trình thăm khám và điều trị tại Vinmec diễn ra nhanh chóng, hiệu quả, tiết kiệm chi phí và thời gian cho người bệnh.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Bài viết tham khảo nguồn: Webmd.com, Mayoclinic.org