U nang buồng trứng ở tuổi dậy thì: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Chí Quang, Khoa Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ Quang đã có nhiều năm kinh nghiệm chuyên môn sâu sắc và thế mạnh trong điều trị các bệnh lý sản phụ khoa.

U nang buồng trứng có thể gặp ở những bé gái tuổi dậy thì. Bệnh nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời nếu nặng sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng, nhẹ hơn là ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này.

U nang buồng trứng là những túi chứa dịch tiết xuất hiện trong hoặc trên bề mặt của buồng trứng một cách bất thường. Bệnh gặp ở mọi đối tượng. U nang buồng trứng ở tuổi dậy thì có thể chỉ xuất hiện ở một bên buồng trứng, tuy nhiên cũng có những trường hợp xuất hiện cả hai bên. Bệnh phát triển âm thầm và đa số các trường hợp chỉ phát hiện ra khi đã phát triển đến kích thước to.

Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra như: xoắn u nang, vỡ u nang, xuất huyết, chèn ép các nội tạng xung quanh, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Khi đó, sẽ phải thực hiện cắt bỏ có thể làm giảm khả năng mang thai cho trẻ sau này.

Nguyên nhân thường gặp khi mắc bệnh u nang buồng trứng ở tuổi dậy thì là do đây là độ tuổi mà các bé gái có những thay đổi về nội tiết, phát triển mạnh về tâm sinh lý lớn nhất. Bất kỳ một sự thay đổi bất thường nào cũng có thể dẫn đến các bệnh tật kèm theo.

Một trong số đó là nang trứng phát triển không đầy đủ. Trong quá trình phát triển ở độ tuổi dậy thì, những nang trứng có thể không hoàn thiện, khó hấp thụ chất dinh dưỡng và trở nên khuyết tật dẫn đến sự phát triển quá mức của thể vàng (là một đơn vị chức năng riêng của buồng trứng), là cơ hội để u nang buồng trứng phát triển.

Thông thường, một kỳ kinh nguyệt của phụ nữ thường kéo dài chỉ từ 4 - 7 ngày, nhưng khi thể vàng hoạt động bất thường, chu kỳ kinh nguyệt có thể bị kéo dài hơn. Bên cạnh đó, mạch máu của nang trứng bị vỡ thường xảy ra không có triệu chứng báo trước, gây ra những cơn đau bụng cấp tính, khiến u nang xuất huyết.

Trong giai đoạn đầu trẻ tuổi dậy thì mắc u nang buồng trứng thường bệnh diễn biến âm thầm, không có triệu chứng, biểu hiện có thể chỉ là thường xuyên đau bụng lâm râm dưới vùng rốn, triệu chứng này thường dễ bị bỏ qua. Khi khối u nang đã phát triển to hơn thì trẻ có thể sờ thấy được do thành bụng ở độ tuổi này có khá mỏng. Các trường hợp may mắn hơn có thể phát hiện tình cờ qua siêu âm hoặc kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Một số trường hợp khác có biểu hiện chu kỳ kinh nguyệt không đều, dậy thì sớm, nam tính hóa (ria đậm, chân tay mọc nhiều lông), đau bụng âm ỉ hoặc từng cơn. Đặc biệt, xuất hiện thêm một số triệu chứng như tiểu rắt, tiểu khó, phù ở hai chân.

Hầu hết các em được phát hiện muộn, khi khối u đã to, nên việc điều trị khó khăn, tốn nhiều thời gian, chi phí và ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe sinh sản của bé. Vì vậy, khuyến cáo đến các bậc cha mẹ cần đưa con đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là ở tuổi dậy thì (học sinh cấp 2, cấp 3), đặc biệt là khám tầm soát phát hiện sớm u nang buồng trứng và các bệnh lý khác tại cơ quan sinh dục. Nếu thấy các triệu chứng bất thường ở bé như đau bụng hạ vị, bụng to bất thường thì nên đưa đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tránh các suy nghĩ sai lầm như cho rằng con gái tuổi dậy thì đã lớn và tự làm mọi thứ nên không cần quan tâm thường xuyên đến sức khỏe của con nhiều nữa. Thay vào đó, cha mẹ nên quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe tâm thần của trẻ, bản thân trẻ có khối u nang buồng trứng, có biểu hiện đau âm thầm nhưng vẫn chịu đựng, một phần vì e ngại, một phần các cháu không biết triệu chứng của u nang buồng trứng nên không tâm sự với cha mẹ. Thường chỉ đến khi đau không chịu đựng được, bụng to bất thường mới nói cho bố mẹ biết. Quan tâm nhiều hơn đến con bạn để không gây hậu quả đáng tiếc đến tính mạng và khả năng làm mẹ trong tương lai của bé.