Hướng dẫn sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đúng cách

Thuốc tránh thai hàng ngày là một phương pháp tránh thai đơn giản, hiệu quả và khá phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách, chị em phụ nữ vẫn có thể “vỡ kế hoạch" dù đã uống thuốc đều đặn. Chính vì thế, mọi người cần tìm hiểu về cách uống thuốc tránh thai hàng ngày để phương pháp này đạt được hiệu quả tốt nhất.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm Sức khoẻ phụ nữ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?

Thuốc tránh thai đường uống, lần đầu xuất hiện vào những năm 1950. Sau khi trải qua nhiều giai đoạn phát triển và cải tiến, thuốc đã mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho phụ nữ. Hiện nay, ước tính khoảng một nửa phụ nữ trên thế giới đang sử dụng loại thuốc này, vì đây là phương pháp tiện lợi, hiệu quả và có khả năng phục hồi nhanh chóng sau khi ngừng sử dụng.

Thuốc tránh thai hàng ngày thường chứa các hormone sinh dục nữ như estrogen và progesterone. Những hormone này có tác dụng ngăn ngừa sự rụng trứng, làm dày màng nhầy ở cổ tử cung, từ đó cản trở tinh trùng di chuyển về phía tử cung để thụ tinh.  

Ngoài ra, chúng còn thay đổi thành tử cung, khiến tử cung không còn phù hợp để trứng có thể làm tổ, vì thế thuốc có khả năng tránh thai. Hiện nay, trên thị trường có hai loại thuốc tránh thai hàng ngày: Loại vỉ 21 viên và loại vỉ 28 viên.

Ưu điểm của thuốc tránh thai hàng ngày:

• Thuốc tránh thai dạng viên là một phương pháp dễ thực hiện và không ảnh hưởng đến đời sống tình dục. Trải qua nhiều năm sử dụng, thuốc đã cho thấy hiệu quả ngừa thai nếu tuân thủ đúng liều lượng và cách dùng. Việc thất bại trong tránh thai chủ yếu xảy ra do quên uống hoặc dùng sai cách.  
• Tác dụng của thuốc tránh thai hàng ngày hiệu quả ngay từ những ngày đầu tiên sử dụng nếu bắt đầu uống từ ngày đầu chu kỳ kinh nguyệt.  
• Khi ngừng thuốc, tác dụng của thuốc tránh thai hàng ngày sẽ mất và phụ nữ có thể thụ thai trở lại như bình thường.

Việc sử dụng thuốc tránh thai hằng ngày có thể xuất hiện một số tác dụng phụ nhưng người dùng cũng không cần phải ngưng sử dụng thuốc. Tuy nhiên, chị em phụ nữ có thể cân nhắc đổi sang loại thuốc tránh thai khác phù hợp hơn. Các tác dụng phụ bao gồm:  

• Buồn nôn, nhức đầu, tăng cân, cảm giác khó chịu, bồn chồn, chân nặng nề.  
• Căng nhẹ ở vùng ngực, xuất huyết ngoài chu kỳ, giảm mức độ và thời gian kinh nguyệt, trễ hoặc không có kinh, thay đổi nhu cầu tình dục.  
• Mắt khó chịu khi đeo kính áp tròng.

2. Ai có thể sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày?

Thuốc tránh thai hàng ngày là một phương pháp ngừa thai phổ biến được nhiều cặp đôi lựa chọn để kiểm soát sinh sản. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể sử dụng loại thuốc này. Nữ giới có các yếu tố sau thường được khuyến cáo không nên sử dụng thuốc, bao gồm:

• Phụ nữ trên 35 tuổi hút thuốc.
• Người mắc các bệnh lý như huyết áp cao, tim mạch, đột quỵ, ung thư vú, hoặc có tiền sử huyết khối cần đặc biệt lưu ý.  
• Ngoài ra, những trường hợp xuất huyết âm đạo bất thường, đau nửa đầu, tiểu đường, bệnh thận, bệnh võng mạc, bệnh thần kinh hoặc bệnh gan cũng không nên sử dụng thuốc tránh thai.  

Vì vậy, trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại thuốc tránh thai nào, phụ nữ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của bản thân.

3. Uống thuốc tránh thai hàng ngày như thế nào?

3.1 Đối với vỉ 21 viên

Cách dùng vỉ thuốc đầu tiên: Mỗi ngày uống 1 viên, bắt đầu từ ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt và uống liên tục trong 21 ngày. Nếu kinh nguyệt đã xảy ra trong vòng 5 ngày, uống viên đầu vào ngày thứ 5 và duy trì mỗi ngày 1 viên cho đến hết vỉ. Trong 7 ngày đầu, hãy sử dụng bao cao su hoặc tránh quan hệ tình dục.

Cách dùng vỉ thuốc tiếp theo: Sau khi dùng hết vỉ đầu tiên, nghỉ 7 ngày, sau đó tiếp tục uống vỉ thứ hai, bất kể kinh nguyệt xuất hiện vào ngày nào.

3.2 Đối với vỉ 28 viên

Vỉ thuốc 28 viên bao gồm 21 viên chứa hormon tránh thai và 7 viên giả dược, có thành phần là đường hoặc sắt, nhưng không có hormon. Việc thêm 7 viên giả dược nhằm đảm bảo người dùng duy trì thói quen uống thuốc hàng ngày, hạn chế tình trạng quên uống.

Cách uống thuốc tránh thai hàng ngày vỉ 28 viên giống với vỉ 21 viên: Uống viên đầu tiên vào ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt, uống mỗi ngày một viên cho đến khi hết 28 viên, sau đó chuyển sang vỉ kế tiếp... và tiếp tục uống theo trình tự này. 

4. Những lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai

• Mặc dù không có giờ uống thuốc tối ưu cho bất kỳ loại thuốc nào, nhưng uống vào một thời gian cố định mỗi ngày sẽ giúp mọi người tránh được tình trạng quên thuốc. Thời gian uống tốt nhất là buổi sáng, để nếu có quên thì vẫn có thể uống bù vào buổi chiều hoặc tối cùng ngày. Thuốc có thể uống trước hoặc sau bữa ăn và phải nuốt nguyên viên, dùng với đồ uống phù hợp.
• Khi người dùng muốn điều chỉnh thời gian uống thuốc, người dùng nên thực hiện thay đổi vào lúc bắt đầu vỉ thuốc mới, đảm bảo rằng thời gian uống được đẩy lên sớm hơn và khoảng cách trì hoãn không quá 12 giờ.
• Khi chúng ta đi du lịch quốc tế và có sự khác biệt múi giờ, tốt nhất là tiếp tục uống thuốc theo múi giờ ở quê nhà. Nếu điều này không khả thi, mọi người có thể điều chỉnh giờ uống thuốc, hãy uống sớm hơn so với thường lệ và không trễ quá 12 giờ.
• Nếu chị em đang điều trị một bệnh lý khác hoặc đang sử dụng một số loại thuốc khác, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc tránh thai, vì một số loại thuốc sau đây khi dùng chung có thể gây tương tác, làm thay đổi hiệu quả của thuốc tránh thai: Thuốc điều trị lao (rifampicin), thuốc chống động kinh (hydantoin, phenobarbital, carbamazepin), kháng sinh penicillin, tetracyclin và các dẫn xuất, than hoạt và các chất hấp phụ khác, thuốc chống trầm cảm ba vòng, vitamin C, cimetidin, promethazin, các sulfamid kháng khuẩn, hormon tuyến giáp, thuốc hạ huyết áp và thuốc nhuận tràng. 

5. Nên làm gì nếu quên uống thuốc hoặc nôn sau khi uống?

Trong trường hợp quên uống thuốc dưới 12 giờ so với giờ đã định hàng ngày, chị em cần phải uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả khi hôm đó phải uống 2 viên (1 viên bù vào buổi sáng và viên còn lại vào buổi chiều hoặc tối). Sau đó, hãy tiếp tục uống các viên thuốc còn lại theo lịch trình đã định cho đến khi hết vỉ. Mọi người không cần phải sử dụng thêm biện pháp tránh thai cho những lần quan hệ tình dục tiếp theo.

Nếu chị em quên uống thuốc quá 12 giờ so với thời gian uống thuốc hàng ngày, hãy uống ngay viên thuốc đã bỏ lỡ, ngay cả khi hôm đó mọi người cần uống 2 viên. Sau đó, hãy tiếp tục uống các viên thuốc còn lại theo đúng lịch trình cho đến khi hết vỉ. Tuy nhiên, trong trường hợp này, chị em cần sử dụng thêm các biện pháp tránh thai khác.

Nếu quan hệ tình dục xảy ra trong vòng 5 ngày trước khi quên uống thuốc, chị em hãy xem xét việc sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp, miễn là chưa quá thời hạn sử dụng. Trong vòng 7 ngày kể từ khi quên thuốc, mọi người hãy áp dụng thêm biện pháp tránh thai cơ học như bao cao su. 

Trong trường hợp đang sử dụng viên thuốc kết hợp estrogen và progesteron (vỉ 21 viên) và quên uống thuốc vào tuần cuối cùng, mọi người hãy ngay lập tức bắt đầu vỉ thuốc mới mà không cần dừng lại trong vòng 7 ngày. Nếu chị em phát hiện có dấu hiệu mất kinh, chậm kinh (trên 5 ngày) hoặc thay đổi chu kỳ kinh nguyệt sau khi quên, hãy thử thai.

Nếu mọi người bị nôn trong khoảng thời gian 3-4 giờ sau khi uống thuốc, hãy xử lý như khi quên uống một viên thuốc trong vòng 12 giờ, tức là hãy uống ngay một viên tiếp theo. Nếu tình trạng nôn hoặc tiêu chảy kéo dài, hãy nhớ sử dụng các biện pháp tránh thai cơ học khi quan hệ tình dục. Đăng ký khám bệnh online sẽ giúp chị em tránh được việc phải xếp hàng tại bệnh viện khi cần trợ giúp.

Thuốc tránh thai hàng ngày là một phương pháp ngừa thai dễ sử dụng và an toàn. Ưu điểm lớn nhất của loại thuốc này là giúp phụ nữ kiểm soát kế hoạch sinh con, chọn thời điểm mang thai phù hợp và giảm thiểu khả năng mang thai ngoài ý muốn.  

Tuy nhiên, để thuốc đạt hiệu quả cao, người dùng cần uống đúng liều và đều đặn. Ngoài ra, nếu người bệnh đang dùng thêm thuốc khác, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tình trạng vỡ kế hoạch dù đã sử dụng thuốc đều đặn. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.