Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Cao Thị Thanh - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Liên giới tính là một thuật ngữ nói về xu hướng không điển hình của giới tính và sinh lý. Dấu hiệu là những bất thường của bộ phận sinh dục bên ngoài lẫn cơ quan sinh sản bên trong cơ thể, có thể là nguyên nhân làm cho giới tính của trẻ không biểu hiện được rõ ràng.
1. Intersesex là gì?
Intersex hay liên giới tính là một thuật ngữ sử dụng khi ai đó được sinh ra với đặc điểm giới tính không phù hợp với định nghĩa thông thường về trẻ trai hay trẻ gái. Một đứa trẻ liên giới tính có thể có cơ quan sinh dục bên trong, cơ quan sinh dục ngoài, nhiễm sắc thể hoặc các dấu hiệu sinh học khác kiểu với nam hoặc nữ điển hình. Những biểu hiện này đôi khi được gọi là sự khác biệt của sự phát triển giới tính (DSD).
Một em bé liên giới tính có thể có các dấu hiệu sau:
- Xuất hiện những biểu hiện của giới nữ ở bên ngoài nhưng chủ yếu là giải phẫu nam ở bên trong, hoặc ngược lại
- Có bộ phận sinh dục không rõ giới tính nam hay nữ
- Có một số tế bào có nhiễm sắc thể giới nữ (XX) và một số tế bào có nhiễm sắc thể giới nam (XY). (Thông thường, tất cả các tế bào của con gái đều có nhiễm sắc thể XX và tất cả các tế bào của con trai đều có tế bào XY.)
Tình trạng này xảy ra thường xuyên hơn so với những suy nghĩ của chúng ta. Theo thống kê cho thấy khoảng 1 trong số 2,000 trẻ em có mắc DSD, bao gồm cả những trẻ có các biến thể sẽ không xuất hiện ở giai đoạn hiện tại nhưng có thể xuất hiện ở trong cuộc sống sau này.
Những trẻ lưỡng tính hay song tính không giống như là những người chuyển giới. Cho nên, việc phân định giới tính cho một đứa trẻ liên giới tính thường rất khó khăn. Nếu một người liên giới tính cảm thấy rằng giới tính mà họ được chỉ định khi sinh không phù hợp với bản sắc giới tính của họ, họ có thể chuyển sang giới tính phù hợp hơn với bản sắc giới tính của họ.
Với những trường hợp trẻ có DSD thường cần thêm sự hỗ trợ về y tế và tâm lý, nhưng trẻ em liên giới tính vẫn có thể lớn lên để trở thành người lớn khỏe mạnh, được điều chỉnh tốt.
2. Cách phát hiện tình trạng intersex
Cha mẹ thường phát hiện ra con mình bị liên giới tính khi sinh bé ra đời, nhưng không phải lúc nào cũng có thể được phát hiện được như vậy. Các nhà chăm sóc sức khỏe đôi khi sẽ được cung cấp thông tin phát hiện sự phát triển giới tính không điển hình trong siêu âm thai trước khi em bé được sinh ra.
Hơn nữa, tình trạng này cũng có thể phát hiện ra trẻ bị DSD vài tháng hoặc nhiều năm sau khi sinh, chẳng hạn như ở tuổi ấu thơ hoặc ở tuổi dậy thì. Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt, một số trẻ không nhận ra được tình trạng DSD cho đến khi trưởng thành và một số trẻ khác không bao giờ phát hiện ra được.
Trắc nghiệm: các chỉ số cần chú ý về sự phát triển thể chất của trẻ
Chiều cao, cân nặng của bé ở từng giai đoạn nên là bao nhiêu là bình thường, bao nhiêu là bất thường? Cùng ThS.BS Ma Văn Thấm điểm lại xem bạn đã nắm được các chỉ số phát triển thể chất của bé chưa nhé!Nội dung trắc nghiệm được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ y khoa, Ma Văn Thấm , chuyên khoa Nhi , Phòng khám Đa khoa Quốc tế Vinmec Dương Đông(Phú Quốc)
3. Biểu hiện của tình trạng intersex
Nếu trẻ được xác định khi sinh có khả năng mắc DSD, bác sĩ có thể sẽ cho bạn biết nhưng có thể bác sĩ sẽ không thể chẩn đoán được loại DSD cụ thể ngay tại thời điểm đó. Để có được chẩn đoán DSD cụ thể, trẻ có thể cần phải thực hiện một số xét nghiệm bao gồm xét nghiệm nhiễm sắc thể, xét nghiệm hormone và chụp cộng hưởng từ MRI hoặc siêu âm quét bộ phận sinh dục bên trong. Có thể mất vài ngày để có kết quả xét nghiệm và thậm chí sau đó, chẩn đoán xác định không phải lúc nào cũng có thể xảy ra.
Hầu hết DSD không phải là mối đe dọa về sức khỏe và can thiệp y tế thường không cần thiết. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, một đứa trẻ liên giới tính với một tình trạng nhất định có thể cần phẫu thuật hoặc chỉ định sử dụng thuốc để ngăn ngừa các vấn đề y tế nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe của chúng.
Nhiều bệnh viện lớn có các nhóm/đội quản lý tình trạng DSD gặp gỡ cha mẹ sau khi em bé chào đời để hướng dẫn các chỉ định điều trị và tư vấn hỗ trợ. Các nhóm này bao gồm các chuyên gia như nhà di truyền học, bác sĩ tiết niệu, bác sĩ nội tiết nhi khoa, bác sĩ phụ khoa nhi khoa và nhà tâm lý học. Các chuyên gia về DSD đồng ý với hoạt động các nhóm chuyên môn này là cách tốt nhất để chăm sóc trẻ em liên giới tính.
Thật không may, không phải tất cả các bệnh viện đều có đội DSD này. Nếu bệnh viện của bạn không cung cấp loại điều trị chuyên biệt này hoặc nếu bạn không hài lòng với các nội dung mà họ cung cấp, hãy tìm đến một trung tâm chăm sóc chuyên khoa DSD phù hợp với nhu cầu của bạn. Điều quan trọng là tìm các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có kinh nghiệm và hỗ trợ để giúp bạn xác định con đường tốt nhất cho trẻ, bao gồm cả cách (hoặc nếu) để phân định giới tính cho trẻ.
4. Mục đích phân định giới tính cho trẻ liên giới tính
Nhóm chuyên gia về DSD sẽ giải quyết các câu hỏi của bạn về chuyển giới. Tốt nhất bạn nên đợi cho đến khi bạn nhận được kết quả của các xét nghiệm nào trước khi đưa ra bất kỳ quyết định gì. Điều này giúp bạn hiểu rõ ràng hơn về tình trạng của con bạn. Các bác sĩ đôi khi sử dụng thông tin này để dự đoán liệu con bạn có khả năng được xác định là bé trai hay bé gái khi bé lớn lên.
Phân định giới tính là một quyết định có thể đảo ngược mục tiêu giúp bạn nuôi dạy con theo các chuẩn mực xã hội và pháp lý. Và cũng không nhất thiết phải yêu cầu con trải qua cuộc phẫu thuật giới tính để khiến chúng trông giống con trai hoặc con gái hơn.
Về mặt pháp lý, các cha mẹ phải ghi rõ giới tính nam hay nữ trong giấy khai sinh của con mình. Tuy nhiên, ở California và Washington đều đã bắt đầu cung cấp tùy chọn giới tính thứ ba, được gọi là "X" trong giấy khai sinh.
5. Cách giúp cha mẹ có thể đưa ra quyết định với con có tình trạng liên giới tính
Khi bạn có một đứa trẻ liên giới tính điều đó có thể sẽ gây ra những căng thẳng và khó chịu. Bạn có thể lo lắng về sức khỏe của con bạn và bạn luôn đặt câu hỏi liệu chúng có được xã hội chấp nhận hay không. Không những thế, bạn còn có những lo lắng về khả năng nuôi dạy một đứa trẻ khác biệt.
Hơn thế nữa, bạn có thể cảm thấy áp lực từ gia đình, chuẩn mực văn hóa và đôi khi từ các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe để đưa ra quyết định về giới tính và phẫu thuật một cách nhanh chóng.
Bạn sẽ không đơn độc khi đưa ra quyết định này. Bởi vì, bạn có thể tìm kiếm và liên hệ với các bậc cha mẹ khác đã phải đối mặt với những thách thức tương tự mà bạn hiện đang phải đối mặt đồng thời tìm kiếm sự hỗ trợ từ những phụ huynh này sẽ giúp bạn điều hướng tốt trong quá trình chuẩn bị tâm lý khi đối phó với chẩn đoán của con bạn.
Một số điều kiện của tình trạng DSD yêu cầu can thiệp phẫu thuật sớm để giúp tối ưu hóa sức khỏe và khả năng sinh sản. Ví dụ, một bác sĩ có thể khuyên bạn nên loại bỏ các cơ quan sinh dục kém phát triển gây ra bởi tình trạng nhiễm sắc thể vì chúng có thể làm tăng nguy cơ ung thư của trẻ. Một cô gái có một tình trạng niệu đạo và âm đạo chia sẻ một lỗ mở (xoang niệu sinh dục) và vì thế cần phải có một lỗ âm đạo được tạo ra để cô ấy có thể có chu kỳ kinh nguyệt.
Nhiều chuyên gia và tổ chức bao gồm Liên Hợp Quốc, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền và ba cựu bác sĩ phẫu thuật Hoa Kỳ đã mạnh mẽ chống lại cuộc phẫu thuật không cần thiết về mặt y tế cho trẻ em liên giới tính. Họ khuyên các bác sĩ và cha mẹ không nên đưa ra quyết định phẫu thuật cho đến khi trẻ đủ lớn để có tiếng nói (thường cho đến khi dậy thì hoặc muộn hơn), trừ khi phải phẫu thuật để cứu mạng trẻ.
Các tổ chức khác vẫn đang xem xét bằng chứng về việc phẫu thuật chuyển giới sớm là tối ưu. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ nói rằng cha mẹ nên hiểu những rủi ro và lợi ích của bất kỳ quá trình hành động nào tác động đến trẻ. Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ đang xem xét một đề xuất đó là không khuyến khích thực hiện cuộc phẫu thuật này cho trẻ nhỏ.
Một số bác sĩ và tổ chức cho biết phẫu thuật tái tạo cho em bé liên giới tính vẫn nên là lựa chọn cho cha mẹ. Ví dụ, Quỹ CARES không lên án phẫu thuật miễn là đứa trẻ ổn định về mặt y tế và cha mẹ được thông báo đầy đủ và đã tìm được bác sĩ phẫu thuật tốt.
Hầu hết các phẫu thuật để thay đổi bộ phận sinh dục của một đứa trẻ để chúng trông giống con gái hay con trai hơn được coi là phẫu thuật thẩm mỹ. Trước đây, loại phẫu thuật này được thực hiện thường xuyên trên các em bé liên giới tính.
Ngày nay, các bậc cha mẹ ngày càng được khuyến khích trì hoãn việc đưa ra quyết định về phẫu thuật thẩm mỹ cho đến khi một đứa trẻ lớn hơn.
Dưới đây là một số lý do để trì hoãn hoặc từ bỏ phẫu thuật tái tạo trên đứa trẻ liên giới tính của bạn:
- Phẫu thuật rất khó đảo ngược: Nếu con bạn không hài lòng với giới tính được chỉ định, quá trình đảo ngược sẽ khó khăn hơn nhiều nếu chúng được phẫu thuật.
- Con của bạn có thể được cân nhắc xem có nên phẫu thuật hay không và nên phẫu thuật loại nào nếu bạn trì hoãn quyết định cho đến khi chúng lớn hơn. Sau đó, con bạn sẽ phải sống với quyết định dó.
- Những tiến bộ trong công nghệ có nghĩa là kỹ thuật phẫu thuật không ngừng phát triển. Nếu bạn chờ đợi, có thể các quy trình phẫu thuật cho tình trạng của con bạn sẽ được cải thiện hơn.
- Phẫu thuật thường không cần thiết: Nhiều người lớn bị DSD đã phẫu thuật khi còn nhỏ và họ đã lên án việc này. Phẫu thuật có thể có những hậu quả đau đớn suốt đời bao gồm các biến chứng y khoa và mất độ nhạy cảm tình dục.
Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu những rủi ro tiềm ẩn này khi xem xét phẫu thuật cho con bạn. Những người bị DSD vẫn có thể sống hạnh phúc, hoàn thành cuộc sống mà không cần trải qua phẫu thuật.
6. Một số ví dụ về điều kiện liên giới tính
Có nhiều loại DSD, nhưng một số loại phổ biến hơn bao gồm:
- Rối loạn sinh dục hỗn hợp (MGD): Tình trạng này là do sự khác biệt về nhiễm sắc thể (khảm), trong đó một số nhiễm sắc thể là XY (nam) và một số là XO - có nghĩa là chúng bị thiếu nhiễm sắc thể giới tính thứ hai. Điều này dẫn đến việc đứa trẻ được sinh ra với một tinh hoàn và một cơ quan tình dục kém phát triển. Trẻ em mắc bệnh này có thể cần điều trị bằng hormone và cần theo dõi thường xuyên sự tăng trưởng và phát triển của chúng.
- Hội chứng không nhạy cảm Androgen (AIS): Những người mắc AIS là nam giới bị di truyền (có nghĩa là họ có nhiễm sắc thể XY), nhưng cơ thể của họ có khả năng kháng hormone giới tính cho sự phát triển của nam giới. Điều này gây ra sự phát triển của bộ phận sinh dục là nữ hoàn toàn hoặc một phần. Một đứa trẻ với AIS hoàn chỉnh là nam giới di truyền nhưng trông giống như một cô gái. (Tình trạng này thường không được phát hiện cho đến sau này). Em bé bị AIS một phần có thể có cả bộ phận sinh dục nam và nữ, chẳng hạn như âm vật lớn hoặc tinh hoàn chưa đi xuống bìu.
- Micropenis: Những cậu bé sinh ra với dương vật rất nhỏ được cho là có micropenis. Không có tiêu chí thống nhất về những gì cấu thành micropenis, nhưng ở một cậu bé sơ sinh, điều đó thường có nghĩa là dương vật dài dưới 1.9 cm khi kéo dài nhẹ nhàng. Một micropenis có thể xảy ra một mình hoặc kết hợp với rối loạn nội tiết tố hoặc các rối loạn khác.
- Tăng sản thượng thận bẩm sinh (CAH): Những người mắc CAH sản xuất thêm hormone giới tính nam gọi là androgen và gặp khó khăn trong việc sản xuất các hormone khác. Các bé gái (em bé có nhiễm sắc thể nữ) mắc CAH có thể có âm vật mở rộng hoặc bộ phận sinh dục trông giống nam. CAH có thể đe dọa tính mạng và cần điều trị suốt đời, chẳng hạn như thay thế hormone.
Nó phụ thuộc vào tình trạng của con bạn và chuyên môn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Nói chung, bạn sẽ muốn biết:
7. Những vấn đề tâm lý mà đứa trẻ liên giới tính
Nghiên cứu dài hạn về tình trạng cảm xúc của những người mắc DSD là khan hiếm. Tuy nhiên, các nhà tâm lý học biết rằng cảm giác xấu hổ và từ chối có tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của mọi người, trong khi cảm giác được hỗ trợ, thừa nhận và hiểu là có lợi. Nói cách khác, tạo ra một môi trường yêu thương và hỗ trợ cho con bạn có thể giúp đảm bảo chúng lớn lên tự tin và hài lòng.
Nói chuyện với nhóm DSD của bạn về những thách thức mong đợi và cách điều hướng chúng, và tham khảo ý kiến chuyên gia sức khỏe tâm thần về cách tốt nhất để hỗ trợ và nói chuyện với con bạn. Khi người lớn mắc DSD có thể chứng thực, trẻ em liên giới tính có thể tiếp tục sống một cuộc sống hạnh phúc, khỏe mạnh và hữu ích.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: babycenter.com
