Hướng dẫn bổ sung vitamin tổng hợp và Acid Folic cho người chuẩn bị mang thai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Thành - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long

Để em bé sinh ra được khỏe mạnh thì chế độ dinh dưỡng đầy đủ các chất cần thiết là vô cùng quan trọng. Bổ sung vitamin tổng hợp và Acid Folic từ thời điểm nào trước khi mang thai với liều lượng như thế nào là hợp lý nhất?

Axit Folic là vitamin quan trọng nhất mẹ cần quan tâm trong thời kỳ trước khi mang thai.

Axit Folic hay còn gọi là vitamin B9, là một loại vitamin folate nhóm B. Folate đóng vai trò quan trọng trong sản xuất tế bào máu và giúp ống thần kinh trong não và tủy sống của bé phát triển. Thiếu axit folic là nguyên nhân chính gây dị tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh. Do vậy, bổ sung Axit Folic trước khi mang thai và cả khi đang mang thai có thể giúp bé yêu của bạn giảm được tới 50% ngăn ngừa dị tật bẩm sinh ở não và tổn thương tủy sống.

Nên bắt đầu bổ sung Axit Folic từ khi nào là hợp lý nhất?

Những dị tật bẩm sinh này có thể xuất hiện trong khoảng thời gian 3 - 4 tuần đầu của thai kỳ. Do vậy, việc bổ sung Axit Folic trong giai đoạn sớm, khi não và tủy sống đang phát triển là vô cùng cần thiết. Thai phụ nên bổ sung Axit Folic từ 3 tháng trước khi mang thai và 3 tháng đầu của thai kỳ. Theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch Hoa Kỳ (CDC), thai phụ nên bổ sung Axit Folic hằng ngày, chậm nhất là một tháng trước khi mang thai.

Ngoài ra, phụ nữ trong độ tuổi sinh nở cũng nên bổ sung loại vitamin này, do dự trữ sắt thấp vì bị mất máu trong các kỳ kinh nguyệt khiến chị em dễ bị thiếu Axit Folic hơn nam giới, dẫn đến thường xuyên mệt mỏi.

Nguồn bổ sung Acid folic tốt nhất là từ ngũ cốc dinh dưỡng. Folate cũng được tìm thấy nhiều trong một số loại rau xanh sẫm như rau cải xanh, rau bina, các loại hạt,... và một số loại quả nhóm citrus như cam, chanh, bưởi khác...

Tuy nhiên, sẽ rất khó để biết chính xác đã bổ sung đủ lượng Axit Folic mỗi ngày đầy đủ chưa, vì thực phẩm chứa hàm lượng Axit Folic mỗi hôm có thể khác nhau, cách chế biến cũng khác. Do vậy, cách tốt nhất được khuyến cáo đó là phụ nữ nên sử dụng các dạng viên uống có sẵn, được chuẩn hóa hàm lượng Axit Folic, như vậy, thai phụ có thể hoàn toàn yên tâm, không sợ bị thiếu hoặc quá thừa loại vitamin này.

Theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch Hoa Kỳ (CDC), hàm lượng Axit Folic được khuyên bổ sung mỗi ngày ít nhất là 400 mcg.

Một lưu ý khi bổ sung Axit Folic, đó là phụ nữ nên uống sau bữa ăn 30 phút, kèm với nước lọc.

Cũng có thể uống vào buổi tối trước khi đi ngủ 2 tiếng và kèm theo một chút đồ ăn nhẹ sẽ khiến dạ dày được thoải mái dễ chịu.

Mẹ cũng lưu ý thêm là viên bổ sung vitamin có nhiều loại kết hợp Axit Folic với sắt. Sau khi uống viên chứa Axit Folic và sắt, phân đi ngoài có thể có màu đen của sắt chứa trong viên uống nên đó hoàn toàn không phải là dấu hiệu đáng ngại

Cần bổ sung loại vitamin nào, các yếu tố vi lượng ra sao cũng là vấn đề mà nhiều phụ nữ khi chuẩn bị có thai quan tâm.

Sắt là yếu tố quan trọng thứ hai với phụ nữ đang chuẩn bị mang thai, chỉ sau Axit Folic. Trong quá trình mang thai, nhu cầu sắt của phụ nữ cao gấp đôi bình thường, trong khi đó, trữ lượng sắt dự trữ trong cơ thể phụ nữ thường thấp do mất máu trong các chu kỳ kinh nguyệt. Lượng sắt đầy đủ trước trong cơ thể khi mang thai chính là yếu tố vô cùng quan trọng giúp phòng tránh rủi ro và nguy cơ dị tật thai nhi.

Chính vì vậy, phụ nữ cần bổ sung đầy đủ sắt nếu có ý muốn mang thai. Theo tổ chức y tế thế giới WHO thì phụ nữ nên bổ sung từ 30 - 60 mg sắt mỗi ngày, tối thiểu 3 tháng trước khi mang thai. Với yếu tố vi lượng này thì phụ nữ có thể bổ sung theo dạng viên uống với hàm lượng chuẩn.

Đối với những phụ nữ có thai bị thiếu máu, cần dùng liều điều trị theo phác đồ hiện hành dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Ngoài Axit Folic và sắt cần bổ sung trước khi mang thai, các loại vitamin khác cũng được chứng minh là góp phần giảm các bất thường cũng như dị tật cho thai nhi. Một lượng vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể người phụ nữ trước khi mang thai giúp dự trữ và chuẩn bị vào thai kỳ với tâm thế vững vàng, ổn định hơn.

Hơn thế nữa, giai đoạn đầu thai kỳ, thai phụ thường bị nghén không ăn uống được, quá trình trao đổi chất bị ảnh hưởng vì thế nguồn dự trữ trước khi mang thai là rất quan trọng.,.

Phụ nữ chuẩn bị mang thai có thể bổ sung vitamin từ thực phẩm hoặc viên uống, Vitamin A có nhiều trong gan cá biển, cà rốt, bí ngô, cà chua... Vitamin C trong các loại rau xanh, trái cây tươi... Chế độ ăn của mỗi người cũng như do ảnh hưởng từ tính chất công việc, cuộc sống khiến cho bạn rất khó để bổ sung đủ các vitamin, yếu tố vi lượng với hàm lượng phù hợp. Do vậy, lựa chọn các dạng viên uống đã được nghiên cứu và cân đối các chất bổ sung vẫn là sự lựa chọn tối ưu nhất.

Tuy nhiên, bổ sung dưỡng chất, Axit Folic và vitamin cho mẹ chuẩn bị mang thai không phải là vấn đề quá dễ dàng. Lý do bởi vì thể trạng, cân nặng, cũng như tình trạng của mỗi người phụ nữ khác nhau, đặc biệt là những chị em có thêm các bệnh lý khác, từ nhẹ như đau đầu, suy dinh dưỡng, thiếu máu,... đến những bệnh lý nặng hơn, nguy hiểm hơn. Do vậy, để chắc an toàn cũng như hiệu quả cao nhất trong chăm sóc sức khỏe cho mẹ để chuẩn bị cho thai nhi khỏe mạnh, bạn có thể đến gặp bác sĩ để nhận được sự hỗ trợ nhé.

Để chuẩn bị một thai kỳ khỏe mạnh, khi bắt đầu chuẩn bị lên kế hoạch mang thai ngoài việc bổ sung đầy đủ các loại vitamin tổng hợp thì cả vợ và chồng nên kiểm tra sức khỏe sinh sản từ 3-5 tháng trước khi mang thai. Theo đó, người vợ nên thực hiện tiêm chủng trước khi mang thai, đặc biệt là bệnh rubella, cúm, thủy đậu,... khi mang thai, nhất là trong 3 tháng đầu, người mẹ mắc phải các căn bệnh này có thể gây sảy thai, dị tật tai nhi. Bên cạnh đó, trước khi lên kế hoạch mang thai, người mẹ cũng cần thực hiện sàng lọc sàng lọc các bệnh lý di truyền trước khi mang thai để đảm bảo sinh con luôn khỏe mạnh và có thể trạng tốt.