Fructose là một loại đường được tìm thấy trong nhiều loại trái cây, rau quả và cả trong mật ong. Đường fructose được sử dụng để làm vị ngọt cho một số loại thực phẩm có mặt trên thị trường, nhưng chất tạo ngọt này thường không được khuyến khích dùng cho những người mắc bệnh đái tháo đường. Bởi những ảnh hưởng tiêu cực có thể xảy ra với lượng đường trong máu khi tiêu thụ quá nhiều.
1. Fructose là đường gì?
Cùng với glucose, fructose là một trong hai thành phần chính của đường bổ sung vào thực phẩm. Một số chuyên gia sức khỏe tin rằng fructose là loại xấu hơn, đặc biệt là khi tiêu thụ quá mức. Những mối lo ngại này có được khoa học ủng hộ không?
Fructose là một loại đường đơn chiếm 50% khối lượng trong đường ăn thông thường (sucrose). Đường ăn hằng ngày cũng bao gồm cả đường glucose, là nguồn năng lượng chính cho các tế bào của cơ thể. Tuy nhiên, đường fructose cần được gan chuyển hóa thành glucose trước khi được cơ thể sử dụng.
Đường fructose còn được tìm thấy trong các loại chất ngọt có đường khác nhau như siro ngô hàm lượng đường fructose cao và siro cây thùa.
Nếu đường là một trong những thành phần chính của bất kỳ sản phẩm nào thì bạn có thể chắc chắn rằng sản phẩm đó chứa nhiều đường fructose.
Trước khi biết cách sản xuất hàng loạt đường tinh luyện, con người hiếm khi tiêu thụ nó với số lượng lớn. Thực tế, nhiều loại trái cây và rau quả ngọt có chứa đường fructose và chúng cung cấp một lượng tương đối thấp.
Một số người không hấp thụ được toàn bộ lượng đường fructose mà họ ăn vào. Tình trạng này được gọi là kém hấp thu fructose, được đặc trưng bởi dấu hiệu quá nhiều khí hoặc đầy bụng và các vấn đề khó chịu khác liên quan đến tiêu hóa.
Ở những trường hợp này, fructose có vai trò như một loại carbohydrate, có thể lên men và được phân loại là FODMAP. Không giống như glucose, đường fructose làm giảm lượng đường trong máu. Do đó, một số chuyên gia y tế khuyến nghị fructose như một chất làm ngọt “an toàn” cho những người mắc bệnh đái tháo đường loại 2.
Tóm lại, fructose là một loại đường phổ biến, chiếm khoảng 50% lượng đường ăn thông thường và siro ngô có hàm lượng fructose cao. Các nhà khoa học lo ngại rằng nếu ăn quá nhiều đường fructose có thể gây rối loạn chuyển hóa.
2. Tại sao đường fructose có hại?
Glucose và fructose được cơ thể chuyển hóa theo các con đường rất khác nhau. Mọi tế bào trong cơ thể đều có thể sử dụng glucose dưới dạng năng lượng trong khi gan là cơ quan duy nhất có thể chuyển hóa được một lượng đáng kể fructose. Khi có một chế độ ăn nhiều calo và fructose, gan sẽ bị quá tải và bắt đầu chuyển hóa fructose thành chất béo. Vì thế nhiều nhà khoa học tin rằng, tiêu thụ quá nhiều đường fructose có thể là nguyên nhân chính gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm nhất hiện nay. Chúng bao gồm béo phì, đái tháo đường loại II, bệnh tim và thậm chí là ung thư.
Tuy nhiên, cần có thêm nhiều bằng chứng y khoa khác về các tác động này lên sức khỏe của con người. Các nhà nghiên cứu vẫn đang tranh luận về mức độ mà fructose góp phần gây ra những rối loạn trên.
Tóm lại, nhiều chuyên gia y tế đã khẳng định rằng, việc hấp thụ quá nhiều đường fructose là nguyên nhân chính dẫn đến rối loạn chuyển hóa.
3. Tác hại của đường fructose là gì khi tiêu thụ quá mức?
Trong khi sử dụng quá nhiều đường fructose chắc chắn là không tốt cho sức khỏe, thì những tác động cụ thể của nó đối với sức khỏe vẫn còn gây tranh cãi.
Tuy nhiên, có một lượng đáng kể các bằng chứng chứng minh cho những lo ngại này. Việc sử dụng nhiều fructose dưới dạng đường bổ sung trong một số loại thực phẩm có thể:
- Làm rối loạn các thành phần lipid trong máu của bạn. Fructose có thể làm tăng mức cholesterol VLDL, dẫn đến tích tụ chất béo xung quanh các cơ quan, còn gọi là mỡ nội tạng, và làm tăng khả năng mắc bệnh tim.
- Tăng axit uric, gây ra bệnh gút và huyết áp cao.
- Gây lắng đọng chất béo trong gan, có khả năng dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Gây ra tình trạng kháng insulin, có thể dẫn đến béo phì và bệnh đái tháo đường loại II.
- Fructose không ngăn cản cảm giác thèm ăn hiệu quả như glucose. Do đó, có thể thúc đẩy việc ăn quá nhiều.
- Tiêu thụ quá nhiều đường fructose có thể gây ra kháng leptin, làm rối loạn hàm lượng chất béo trong cơ thể và góp phần gây ra bệnh béo phì.
Lưu ý rằng không phải tất cả những điều này đã được chứng minh trong các nghiên cứu có đối chứng. Cần nhiều nghiên cứu hơn để vẽ ra một bức tranh rõ ràng hơn trong những năm tới.
Tóm lại, nhiều nghiên cứu cho rằng lượng đường fructose cao có thể góp phần gây ra các bệnh mãn tính ở người.
4. Fructose từ đường bổ sung có hại cho cơ thể, trong khi fructose trong trái cây thì không
Điều quan trọng là phải nhận ra rằng tất cả những điều này không áp dụng cho toàn bộ trái cây. Trái cây không chỉ là những túi nước chứa nhiều đường fructose, chúng còn là những thực phẩm có mật độ calo thấp và nhiều chất xơ.
Chúng khó có thể được tiêu thụ ở mức quá nhiều và sẽ cần phải ăn một lượng rất lớn để đạt được đến mức fructose có hại cho cơ thể.
Nói chung, trái cây là một nguồn cung cấp ít fructose trong chế độ ăn uống so với các thực phẩm chứa đường bổ sung. Tác hại của đường fructose áp dụng cho chế độ ăn phương Tây cung cấp lượng calo và đường dư thừa. Nó không áp dụng cho các loại đường tự nhiên có trong trái cây và rau quả.
Những thông tin trên đây đã lý giải cho bạn hiểu rõ đường fructose là gì, để từ đó giúp bạn có thể cân nhắc cũng như đưa ra các lựa chọn phù hợp trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Khách hàng có thể thường xuyên truy cập website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để có thêm nhiều thông tin hay về sức khỏe, dinh dưỡng phù hợp cho từng độ tuổi.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com - webmd.com
